ਮੁਮਤਾਜ ਸ਼ੇਖ
ਮੁਮਤਾਜ ਸ਼ੇਖ (ਜਨਮ 1982) ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਔਰਤ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹਰ ਜਗ ਉੱਪਰ ਸਰਵਜਨਕ ਪਿਸ਼ਾਬ ਘਰ ਬਣਵਾਉਣ ਦਾ ਸਫਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ। ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਬੀ.ਬੀ.ਸੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ 100 ਪ੍ਰੇਰਕ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ।[1]
ਆਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਮੁਮਤਾਜ਼ ਸ਼ੇਖ ਦਾ ਜਨਮ 1981 ਵਿੱਚ ਅਹਿਮਦਨਗਰ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਅਬੂ ਬਕਰ, ਇੱਕ ਡਰਾਈਵਰ ਸੀ ਅਤੇ ਮਲਿਆਲਮ ਬੋਲਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ, ਮਦੀਨਾ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਪਰਿਵਾਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਭਰਾ, ਰਫੀਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਮੁੰਬਈ ਉਪਨਗਰ, ਚੇਂਬੂਰ ਦੇ ਵਾਸ਼ੀ ਨਾਕਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਹਿੰਸਾ ਕਾਰਨ ਸ਼ੇਖ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚਾਚੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪਨਾਹ ਦੇ ਬਦਲੇ ਘਰੇਲੂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਅਕਸਰ ਭੁੱਖਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਭਰਾ ਅੱਠ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਰਫੀਕ ਨੂੰ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਕੋਲ ਲੈ ਗਏ ਅਤੇ ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਚਲੇ ਗਏ। ਅਤਿ ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਔਖੇ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ੇਖ ਨੇ 9ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਚਾਚੇ ਨੇ ਉਸਦੇ ਲਈ ਵਿਆਹ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸੋਲਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਧੀ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ੇਖ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰਕ ਹਿੰਸਾ ਬਾਰੇ ਲੈਕਚਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਮੇਟੀ ਆਫ਼ ਰਿਸੋਰਸ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨਜ਼ (CORO) ਦੁਆਰਾ ਸਮਾਜਿਕ ਵਰਕਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ਾਂ 'ਤੇ, ਉਹ ਸੰਗਠਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਲੰਟੀਅਰ ਬਣ ਗਈ, ਜਲਦੀ ਹੀ ਤਲਾਕ ਲਈ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪੈਦਾ ਕਰ ਲਿਆ।