ਮੋਹਨ ਪੁਨਾਮੀਆ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਆਗੂ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ। ਪੁਨਾਮੀਆ, ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਜ ਦਾ ਸਕੱਤਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ 1964-1965 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹਿਰਾਸਤ ਲੈ ਕੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [1]

ਅਪਰੈਲ 1964 ਵਿੱਚ ਪੁਨਾਮੀਆ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਦੇ 32 ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ) ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ। [2] ਉਹ ਸੀਪੀਆਈ (ਐਮ) ਰਾਜਸਥਾਨ ਸੂਬਾ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਸਕੱਤਰ ਰਿਹਾ। [3] [4] ਜਦੋਂ 1970 ਵਿੱਚ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਤਾਂ ਪੁਨਾਮੀਆ ਰਾਜਸਥਾਨ ਸੀਟੂ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਿਆ। [5] [6]

1981 ਵਿੱਚ ਪੁਨਾਮੀਆ ਨੂੰ ਸੀਪੀਆਈ (ਐਮ) ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [7] ਸੀਟੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੰਡ ਵੀ ਹੋਈ। 1982 ਵਿੱਚ ਪੁਨਾਮੀਆ ਨੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। [8] [9] [10] 1983 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ, ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਐਮਸੀਪੀਆਈ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। [11] ਪੁਨਾਮੀਆ ਐਮਸੀਪੀਆਈ ਦਾ ਸਕੱਤਰ ਬਣਿਆ। [12] 1986 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਜ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। [13]

4 ਜੂਨ 1997 ਨੂੰ ਜੈਪੁਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ [14]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Rakhahari Chatterji (1980). Unions, Politics, and the State: A Study of Indian Labour Politics. South Asian Publishers. pp. 60, 162.
  2. Institute for Defence Studies and Analyses (1975). The Institute for Defence Studies and Analyses Journal. The Institute. p. 54.
  3. Near East/South Asia Report. Foreign Broadcast Information Service. 1984. p. 147.
  4. Link. United India Periodicals. 1977. p. 15.
  5. Rakhahari Chatterji (1980). Unions, Politics, and the State: A Study of Indian Labour Politics. South Asian Publishers. pp. 60, 162.Rakhahari Chatterji (1980). Unions, Politics, and the State: A Study of Indian Labour Politics. South Asian Publishers. pp. 60, 162.
  6. P. P. Bhargava (1995). Trade Union Dynamism. Printwell. p. 67.
  7. Democratic World. Gulab Singh & Sons. 1981. p. 13.
  8. Trade Union Record. All-India Trade Union Congress. 1987.
  9. The Working Class. Centre of Indian Trade Unions. 1989. p. 8.
  10. G. L. Gaur (1986). Trade Unionism and Industrial Relations. Deep & Deep Publications. p. 210.
  11. Near East/South Asia Report. Foreign Broadcast Information Service. 1984. p. 147.Near East/South Asia Report. Foreign Broadcast Information Service. 1984. p. 147.
  12. B. B. Goswami; Jayanta Sarkar (1997). Ethnicity, Politics, and Political Systems in Tribal India. Anthropological Survey of India, Ministry of Human Resource Development, Department of Culture, Government of India. p. 146. ISBN 978-81-85579-38-2.
  13. Asian Recorder. K. K. Thomas at Recorder Press. 1986. p. 19028.
  14. Data India. Press Institute of India. 1997. p. 513.