ਰਾਜਾ ਮਹਿੰਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ
ਰਾਜਾ ਮਹੇਂਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ (1 ਦਸੰਬਰ, 1886 – 29 ਅਪਰੈਲ 1979) ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਸੈਨਾਪਤੀ, ਸੰਪਾਦਕ, ਲੇਖਕ, ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਸਨ, ਜਿਸ ਨੇ 1915 ਵਿੱਚ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਗਣਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[1] ਉਸਨੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ 1940 ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਬੋਰਡ ਦਾ ਗਠਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।[2] ਉਸਨੇ ਐਮ.ਏ.ਓ. ਕਾਲਜ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਲ 1911 ਵਿੱਚ ਬਾਲਕਨ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।[3] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਹ "ਆਰੀਅਨ ਪੇਸ਼ਵਾ" ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।[4]
Raja Mahendra Pratap | |
|---|---|
 Raja Mahendra Pratap on a 1979 stamp of India | |
| President of the Provisional Government of India | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1 December 1915 — January 1919 | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1957–1962 | |
| Member of Parliament, Lok Sabha | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1957–1962 | |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | Raja Girraj Saran Singh (Ind) |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | Chaudhary Digambar Singh (INC) |
| ਹਲਕਾ | Mathura |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 1 December 1886 Hathras district, United Provinces |
| ਮੌਤ | 29 April 1979 (aged 92) |
| ਕੌਮੀਅਤ | Indian |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | Minto Circle |
ਜ਼ਿੰਦਗੀ
ਸੋਧੋਰਾਜਾ ਮਹੇਂਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦਾ ਜਨਮ ਮੁਰਸਾਨ ਨਰੇਸ਼ ਰਾਜਾ ਬਹਾਦੁਰ ਘਨਸ਼ਿਆਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ 1 ਦਸੰਬਰ ਸੰਨ 1886 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ।[5] ਰਾਜਾ ਘਨਸ਼ਿਆਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰ ਸਨ - ਦੱਤਪ੍ਰਸਾਦ ਸਿੰਘ, ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਖੜਗ ਸਿੰਘ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਦੱਤਪ੍ਰਸਾਦ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਘਨਸ਼ਿਆਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮੁਰਸਾਨ ਦੀ ਗੱਦੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਅਤੇ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਬਲਦੇਵਗੜ ਦੀ ਜਾਗੀਰ ਦੇ ਮਾਲਿਕ ਬਣ ਗਏ। ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਸਨ ਉਹੀ ਰਾਜਾ ਮਹੇਂਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਜੀ ਹਨ। ਮੁਰਸਾਨ ਰਾਜ ਨੂੰ ਹਾਥਰਸ ਗੋਦ ਆਉਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਮਹੇਂਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੁੰਵਰ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰਾਜਾ ਮਹੇਂਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਜੀ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਗੂੜ੍ਹਾ ਪਿਆਰ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਅਤੇ ਕੁੰਵਰ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਦਾਦਾਜੀ ਕਹਿਕੇ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Gupta, Sourabh (28 November 2014). "3 surprising facts about Jat King at the centre of AMU row". India Today.
- ↑ Singh, Vir. Life and Times of Raja Mahendra Pratap. Low Price Publications (India). ISBN 9788188629329. Archived from the original on 2012-02-24. Retrieved 2021-12-01.
- ↑ "The Role and Contribution of Raja Mahendra Pratap in Indian Freedom Movement" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2021-12-01. Retrieved 2021-12-01.
- ↑ "Raja Mahendra Pratap". India Post.
- ↑ Jaiswal, Anuja (6 May 2018). "Mahendra Pratap Singh: Now, Raja Mahendra Pratap Singh's grandson wants his portrait in AMU". The Times of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-09-30.
 | ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |