ਰਾਣੀ ਨਜ਼ਿੰਗਾ

ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਮਬਾਂਡੇ (1583–1663) ਅੱਜ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਅੰਗੋਲਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਨਿਡੋਂਗੋ (1624–1663) ਅਤੇ ਅੰਬੁੰਡੂ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸੀ। ਨਿਡੋਂਗੋ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜੰਮੀ, ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੈਨਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਰਾਜਦੂਤ ਵਜੋਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਟਾਲਣ ਲਈ ਯੋਗਤਾ ਦਿਖਾਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜਾਂ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਸੱਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈ, ਜੋ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਰਾਜਿਆਂ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਗੁਲਾਮ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਗੁਲਾਮ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਪੱਛਮੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਘੇਰਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ। ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਨੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕੱਦ ਲਈ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ 37 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ।

ਰਾਣੀ ਅੰਨਾ ਨਜ਼ਿੰਗਾ
ਰਾਣੀ ਅੰਨਾ ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਲੁਆਂਡਾ, ਅੰਗੋਲਾ
ਨੰਦੋਗੋ ਦੀ ਰਾਣੀ
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ	1624 - 1663
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ	ਨਗੋਲਾ ਕਿਲੁਆਂਜੀ ਕਿਆ ਸਾਂਬਾ
ਵਾਰਸ	ਮਤਾਂਬਾ ਦੀ ਬਰਬਾਰਾ
ਮਤਾਂਬਾ ਦੀ ਰਾਣੀ
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ	1631 - 1663
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ	ਮਵੋੰਗੋ ਮਤਾਂਬਾ
ਵਾਰਸ	ਮਤਾਂਬਾ ਦੀ ਬਰਬਾਰਾ
ਜਨਮ	1583, ਅੰਗੋਲਾ
ਮੌਤ	ਦਸੰਬਰ 17, 1663
ਨਾਮ ਅੰਨਾ ਡੇ ਸੁਆਸਾ ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਮਬਾਂਡੇ
ਘਰਾਣਾ	ਨਦੋੰਗੋ ਦੀ ਰਿਆਸਤ
ਪਿਤਾ	ਨਗੋਲਾ ਕਿਲੁਆਂਜੀ ਕਿਆ ਸਾਂਬਾ ਦਾ ਰਾਜਾ
ਮਾਤਾ	ਕੰਗੇਲਾ

ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਅੰਗੋਲਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅਕਲ, ਉਸ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਿਆਣਪ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਫੌਜੀ ਚਾਲਾਂ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੁਆਂਡਾ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਲੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਹੈ। 2002 ਵਿੱਚ, ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਲੂਆਂਡਾ, ਲਾਰਗੋ ਡੋ ਕਿਨੈਕਸਿਕਸੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸੈਂਟੋਸ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ 27ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ

ਸਰੋਤ

• Njoku, Onwuka N. (1997). Mbundu. New York: The Rosen Publishing Group, Inc. ISBN 0823920046.
• Page, Willie F. (2001). Encyclopedia of African History and Culture: From Conquest to Colonization (1500-1850). Vol. 3. New York: Facts on File. ISBN 0816044724.
• Serbin, Sylvia; Rasoanaivo-Randriamamonjy, Ravaomalala (2015). African Women, Pan-Africanism and African Renaissance. Paris: UNESCO. ISBN 9789231001307.
• Thornton, John K. (1991). "Legitimacy and Political Power: Queen Njinga, 1624-1663". The Journal of African History. 32 (1): 25–40. doi:10.1017/s0021853700025329. Retrieved 26 June 2016 – via JSTOR. {{cite journal}}: Unknown parameter |subscription= ignored (|url-access= suggested) (help)
• Thornton, John K. (2011). "Firearms, Diplomacy, and Conquest in Angola: Cooperation and Alliance in West Central Africa, 1491-1671". In Lee, Wayne E. (ed.). Empires and Indigenes: Intercultural Alliance, Imperial Expansion and Warfare in the Early Modern World. New York: New York University Press. ISBN 9780814753095.
• Vansina, Jan (1963). "The Foundation of the Kingdom of Kasanje". The Journal of African History. 4 (3): 355–374. doi:10.1017/s0021853700004291. Retrieved 26 June 2016 – via JSTOR. {{cite journal}}: Unknown parameter |subscription= ignored (|url-access= suggested) (help)
• Williams, Hettie V. (2010). "Queen Nzinga (Njinga Mbande)". In Alexander, Leslie M.; Rucker, Walter C. (eds.). Encyclopedia of African American History. Vol. 1. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. ISBN 9781851097746.

ਹੋਰ ਅਧਿਐਨ

• Black Women in Antiquity, Ivan Van Sertima (ed.). Transaction Books, 1990
• Patricia McKissack, Nzingha: Warrior Queen of Matamba, Angola, Africa, 1595 ; The Royal Diaries Collection (2000)
• David Birmingham, Trade and Conquest in Angola (Oxford, 1966).
• Heywood, Linda and John K. Thornton, Central Africans, Atlantic Creoles, and the Making of the Americas, 1580-1660 (Cambridge, 2007). This contains the most detailed account of her reign and times, based on a careful examination of all the relevant documentation.
• Saccardo, Grazziano, Congo e Angola con la storia dell'antica missione dei cappuccini 3 Volumes, (Venice, 1982–83)
• Williams, Chancellor, Destruction of Black Civilization (WCP)
• van Sertima, Ivan, Black Women in Antiquity
• Nzinga, the Warrior Queen ( a play written by Elizabeth Orchardson Mazrui and published by The Jomo Kenyatta Foundation, Nairobi, Kenya, 2006). The play is based on Nzinga and discusses issues of colonisation, traditional African ruleship, women leadership versus male leadership, political succession, struggles between various Portuguese socio-political, and economic interest groups, struggles between the vested interests of the Jesuits and the Capuchins, etc.
• West Central Africa: Kongo, Ndongo (African Kingdoms of the Past), Kenny Mann. Dillon Press, 1996.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• Bio-Comic strip at Wikimedia Commons, fr et al.
• Ana Nzinga: Queen of Ndongo at the Metropolitan Museum of Art
• Women Who Lead Archived 2015-06-07 at the Wayback Machine.