ਰਿਚਰਡ ਪਲਟੇਨੀ
ਰਿਚਰਡ ਪੁਲਟੇਨੀ FRS FRSE FLS (17 ਫਰਵਰੀ 1730 – 13 ਅਕਤੂਬਰ 1801) ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ। ਉਹ ਲਿਨੀਅਨ ਵਰਗੀਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਮੋਟਰ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਕਾਰਲ ਲਿਨੀਅਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੀ, ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਏ ਜਨਰਲ ਵਿਊ ਆਫ਼ ਦ ਰਾਈਟਿੰਗਜ਼ ਆਫ਼ ਲਿਨੀਅਸ ਸੀ।
ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਉਸਦਾ ਜਨਮ 17 ਫਰਵਰੀ 1730 ਨੂੰ ਲੌਫਬਰੋ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਸੈਮੂਅਲ ਪੁਲਟੇਨੀ (1674-1754) ਦੇ ਤੇਰ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕਲੌਤਾ ਬਚਿਆ ਬੱਚਾ ਸੀ।, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਦਰਜ਼ੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ, ਮੈਰੀ ਟਾਮਲਿਨਸਨ (1692-1759) ਗੁਆਂਢੀ ਹੈਦਰਨ ਕੈਲਵਿਨਵਾਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਸਨ।[1]
ਉਸ ਦੇ ਮਾਮਾ, ਹੈਦਰਨ ਦੇ ਜਾਰਜ ਟੌਮਲਿਨਸਨ, ਨੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪਿਆਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ।
ਉਸਨੇ ਲੌਫਬਰੋ ਗ੍ਰਾਮਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਘਰ ਦਾ ਨਾਮ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੌਫਬਰੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪੋਥੈਕਰੀ ਵਜੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਐਡਿਨਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 1764 ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰੇਟ (MD) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਲੰਡਨ ਦੇ ਪਤੇ 'ਤੇ ਬਜੁਰਗ ਵਿਲੀਅਮ ਪੁਲਟੇਨੀ, 1st ਅਰਲ ਆਫ਼ ਬਾਥ, ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੂਰ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ, ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਡਾਕਟਰ ਵਜੋਂ ਅਹੁਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਲੈਸਟਰਸ਼ਾਇਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪੋਥੈਕਰੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। 1762 ਵਿੱਚ ਉਹ ਲੰਡਨ ਦੀ ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦਾ ਫੈਲੋ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।[2]
ਜਦੋਂ 1764 ਵਿੱਚ ਅਰਲ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਉਹ ਡੋਰਸੈੱਟ ਵਿੱਚ ਬਲੈਂਡਫੋਰਡ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਿਹਾ। ਉਸਨੇ 1767 ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪੇਂਡੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਕੋਲ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਸੀ।
1779 ਵਿੱਚ 49 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸ਼ੈਪਵਿਕ ਦੇ ਜੌਹਨ ਗਲਟਨ ਦੀ ਧੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਗਲਟਨ (d.1820) ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੋਈ ਬੱਚੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਦੀ ਇੱਕ ਭਤੀਜੀ ਨੂੰ ਧੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲਿਆ।[3]
1793 ਵਿਚ ਉਹ ਐਡਿਨਬਰਗ ਦੀ ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦਾ ਫੈਲੋ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਕ ਡੈਨੀਅਲ ਰਦਰਫੋਰਡ, ਡਾ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਮੋਨਰੋ, ਅਤੇ ਵਿਲੀਅਮ ਰਾਈਟ ਸਨ।[4]
13 ਅਕਤੂਬਰ 1801 ਨੂੰ ਡੋਰਸੈੱਟ ਦੇ ਬਲੈਂਡਫੋਰਡ ਵਿਖੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੂੰ ਡੋਰਸੈੱਟ ਦੇ ਲੈਂਗਟਨ ਹੈਰਿੰਗ ਚਰਚਯਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਬਲੈਂਡਫੋਰਡ ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮੇਜ਼ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਹੌਰਟਸ ਸਿਕਸ ਅਤੇ ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਿਨੀਅਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ।[5]
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ
ਸੋਧੋ- ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨ (1790) ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਜੀਵਨੀ ਚਿੱਤਰ
- ਲਿਨੀਅਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਆਮ ਦ੍ਰਿਸ਼ (1781)
ਕਲਾਤਮਕ ਮਾਨਤਾ
ਸੋਧੋਥਾਮਸ ਬੀਚ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਉਸਦੀ ਤਸਵੀਰ ਲੀਸੇਸਟਰਸ਼ਾਇਰ ਕਾਉਂਟੀ ਕੌਂਸਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ।[6]
ਸਕਾਟਿਸ਼ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੋਰਟਰੇਟ ਗੈਲਰੀ ਦੁਆਰਾ ਜੇਮਜ਼ ਬਾਸੀਰੇ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਦਾ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[7]
ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਹਵਾਲਾ
ਸੋਧੋਇੱਕ ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਨਾਮ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਸਟੈਂਡਰਡ ਲੇਖਕ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਸ਼ਬਦ ਪੁਲਟ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Oxford Dictionary of National Biography: Richard Pulteney
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000A-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Oxford Dictionary of National Biography: Richard Pulteney
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000B-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Literary Anecdotes of the 18th Century: Samuel Bentley
- ↑ "Fine Art - Gallery". Leicestershire Museum Collections (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2024-08-01.
- ↑ "Richard Pulteney, 1730 - 1801. Physician and botanist".
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.