ਲਿਲੀ ਬ੍ਰਾਉਨ

ਲਿਲੀ ਬ੍ਰਾਉਨ (2 ਜੁਲਾਈ 1865 – 8 ਅਗਸਤ 1916), ਦਾ ਜਨਮ ਐਮਲੀ ਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਨਵਜੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ (ਐਸਪੀਡੀ) ਦੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ।

ਲਿਲੀ ਬ੍ਰਾਉਨ (1902)
ਜਨਮ	ਐਮਲੀ ਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਨ (1865-07-02)2 ਜੁਲਾਈ 1865 ਹਾਲਬਰਟਸਟ, ਸੈਕਸੋਨੀ, ਪਰੂਸੀਆ ਰਾਜਵੰਸ਼
ਮੌਤ	8 ਅਗਸਤ 1916(1916-08-08) (ਉਮਰ 51) ਜ਼ੇਹਲਇਨਡੋਰਫ਼, ਬ੍ਰਾਂਡਨਬਰਗ
ਕਿੱਤਾ	ਜਰਮਨ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਲੇਖਿਕਾ
ਭਾਸ਼ਾ	ਜਰਮਨ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ	ਜਰਮਨ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ	ਹੈਨਰਿਕ ਬ੍ਰਾਉਨ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ

ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਹਾਲਬਰਟਸਟ, ਸੈਕਸੋਨੀ ਦੇ ਪਰੂਸੀਅਨ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ  ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਹਾਂਸ ਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਨ (1832–1899), ਪਰੂਸੀਅਨ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਪੈਦਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਜਨਰਲ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਜੈਨੀ (1843–1903) ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਨਾਨੀ, ਜੈਨੀ ਵਾਨ ਗੁਸੇਡਟ (1811–1890) ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਸੀ, ਜੇਰੋਮ ਬੋਨਾਪਾਰਟ, ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਦਾ ਭਰਾ, ਵੈਸਟਫਾਲਿਆ ਦੇ ਰਾਜਾ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਡਿਆਨਾ ਰੇਬ ਵਾਂ ਪਾਪਿਨਹਿਮ ਦੀ ਇੱਕ ਨਜਾਇਜ਼ ਧੀ ਸੀ। ਲਿਲੀ ਬ੍ਰਾਉਨ ਦੀ ਭਤੀਜੀ, ਮੈਰੀਅਨ ਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਨ ਦਾ ਵਿਆਹ ਰਿਚਰਡ ਵਾਨ ਵਿਸੇਕਰ, 1984 ਤੋਂ 1994 ਤੱਕ ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਨਾਲ ਹੋਇਆ। 

ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਫੌਜ ਕਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ ਬਦਲਦੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਅਤੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਪ੍ਰੂਸ਼ੀਅਨ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉਭਾਰਿਆ ਗਿਆ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਸੁਲਝੀ ਅਤੇ ਖੁੱਲੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਦਾਦੀ ਜੇਨੀ ਵਾਨ ਗੁਸਟੇਡ [ਡੀ] ਦੁਆਰਾ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਵਾਇਆ। ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ, ਉਸ ਨੇ ਲੂਥਰਨਵਾਦ ਅਤੇ ਕੈਲਵਿਨਵਾਦ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰੂਸ਼ੀਅਨ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬੁਰਜੂਆ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ 1890 ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਟਿਕਾਊ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨੀ ਪਈ।

1893 ਤੋਂ ਲਿਲੀ ਬਰੌਨ ਦਾ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਰਲਿਨ ਦੀ ਫਰੈਡਰਿਕ ਵਿਲੀਅਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਜਾਰਜ ਵੌਨ ਗਿਜ਼ਕੀ [ਡੀ] ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਉਹ ਨੈਤਿਕ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਨਾਲ ਹੀ, ਉਹ ਸਮਾਜਵਾਦ ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਚਿੰਤਤ ਹੋ ਗਈ, ਮਿੰਨਾ ਕਾਉਰ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅਖਬਾਰ ਡਾਈ ਫਰਾਉਨਬੇਵੇਗੰਗ [ਡੀ] (ਦਿ ਵੂਮੈਨਜ਼ ਮੂਵਮੈਂਟ) ਲਈ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।

ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ 1896 ਵਿੱਚ ਹੈਨਰਿਕ ਬ੍ਰਾਉਨ (1854–1927) ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਜੋ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਜਮਹੂਰੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸੀ। ਇਸ ਜੋੜੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ. ਓੱਟੋ ਬ੍ਰਾਉਨ, ਸੀ ਜੋ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਕਵੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਦੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਲਿਲੀ ਬਰੌਨ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਐਸਪੀਡੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਈ। ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਉਹ SPD ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੋਧਵਾਦੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ, ਜੋ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਦਾਰਥਵਾਦ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੀ। ਪ੍ਰੋਲੇਤਾਰੀ ਅਤੇ ਬੁਰਜੂਆ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸਰਕਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਚੋਲਗੀ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ; ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਕੰਮਕਾਜੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮੇਲ-ਮਿਲਾਪ ਬਾਰੇ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਔਰਤ ਦੇ ਸਵਾਲ ਦੇ ਉਸਦੇ ਜਵਾਬਾਂ ਨੂੰ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਲਾਰਾ ਜੇਟਕਿਨ ਵਰਗੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੱਧ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਸਰਕਲ ਉਸ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਮੰਨਦੇ ਸਨ।

ਆਪਣੀ ਸਾਥੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਹੇਲੇਨ ਸਟੋਕਰ ਵਾਂਗ, ਲਿਲੀ ਬਰੌਨ ਫ੍ਰੀਡਰਿਕ ਨੀਤਸ਼ੇ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ; ਉਹ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ SPD ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਤਵ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਵੇ। ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ (ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ) ਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪਤਨੀਆਂ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਆਰਥਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਆਹ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਤੱਕ ਨਵੇਂ ਕਿਸਮ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦੀ ਸੀ।

ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਬਾਰੇ ਡੂੰਘੀ ਚਿੰਤਾ, ਲਿਲੀ ਬ੍ਰੌਨ ਦੀ ਮੌਤ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, 51 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਜ਼ੈਲਨਡੋਰਫ (ਅੱਜ ਬਰਲਿਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ) ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੇ ਦੂਜੇ ਪਤੀ ਹੇਨਰਿਕ ਬ੍ਰੌਨ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਜੂਲੀ ਬਰੌਨ-ਵੋਗੇਲਸਟਾਈਨ, ਜੋ ਲਿਲੀ ਬਰੌਨ ਦੇ ਕਲੈਕਟਿਡ ਵਰਕਸ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਸੀ।

ਕਾਰਜ

• Die Frauenfrage : ihre geschichtliche Entwicklung und ihre wirtschaftliche Seite (The Women's Question: historical development and economic aspect) (1901)
• Wahrheit oder Legende: Ein Wort zu den Kriegsbriefen des Generals von Kretschman (Truth or Legend: A word on the war letters of General von Kretschmar)
• Die Mutterschaftsversicherung : ein Beitrag zur Frage der Fürsorge für Schwangere und Wöchnerinnen (Maternity Insurance: an article on the question of care for pregnant women and those in childbed)
• Die Frauen und die Politik (Women and Politics)
• Memoiren einer Sozialistin - Lehrjahre (Memoirs of a Socialist - Apprenticeship years) (Novel)
• Memoiren einer Sozialistin - Kampfjahre (Memoirs of a Woman Socialist – Years of Struggle) (Novel)
• Mutterschaft : ein Sammelwerk für die Probleme des Weibes als Mutter (Motherhood: A collection of works on the problems of women as mothers)
• Die Liebesbriefe der Marquise (The Marchioness's Loveletters)
• Die Frauen und der Krieg (Women and the War)
• Im Schatten der Titanen : Erinnerungen an Baronin Jenny von Sustedt (In the Shadow of the Titans: Recollections of Baroness Jenny von Sustedt)(1908) - a biography of Braun's grandmother; the "Titans" of the title were Napoleon Bonaparte, who was von Sustedt's uncle, and Goethe, with whom she came in contact in her Weimar childhood.
• Lebenssucher (Searchers for Life)
• Frauenarbeit und Beruf (Women's Work and Career)

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• Lily Braun ਦੁਆਰਾ ਗੁਟਨਬਰਗ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ’ਤੇ ਕੰਮ
• Works by or about ਲਿਲੀ ਬ੍ਰਾਉਨ at Internet Archive
• Works by ਲਿਲੀ ਬ੍ਰਾਉਨ at LibriVox (public domain audiobooks) LibriVoxWorks by ਲਿਲੀ ਬ੍ਰਾਉਨ at LibriVox (public domain audiobooks)