ਲੈਲਾ ਹੈਦਰੀ
ਲੈਲਾ ਹੈਦਰੀ (ਜਨਮ 1978) ਇੱਕ ਅਫਗਾਨ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਉਹ ਮਦਰ ਕੈਂਪ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਨਸ਼ਾ ਪੁਨਰਵਾਸ ਕੇਂਦਰ ਜਿਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਉਸ ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਕਾਬੁਲ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਕਾਬੁਲ ਕੈਫੇ ਤਾਜ ਬੇਗਮ ਦੀ ਵੀ ਮਾਲਕ ਹੈ ਜੋ ਮਦਰ ਕੈਂਪ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਤਾਜ ਬੇਗਮ ਉੱਤੇ ਅਕਸਰ ਛਾਪਾ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਤੋਡ਼ਦਾ ਹੈ ਕੈਫੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਣਵਿਆਹੇ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਖਾਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਹੈਦਰੀ 2018 ਦੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ ਲੈਲਾ ਐਟ ਦ ਬ੍ਰਿਜ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ 2021 ਦੀ ਬੀ. ਬੀ. ਸੀ. ਦੀਆਂ 100 ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[1]
ਜੀਵਨੀ ਸੋਧੋ
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ, ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ
ਹੈਦਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 1978 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਵੇਟਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਫਗਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[2] ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੰਚ ਇਰਾਨ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਬਾਲ ਲਾਡ਼ੀ, ਹੈਦਰੀ ਦਾ ਵਿਆਹ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਲਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਜੋਡ਼ੇ ਦੇ ਕੁੱਲ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਸਨ।[3]
ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਕਲਾਸਾਂ ਲੈਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ, ਤਾਂ ਹੈਦਰੀ ਨੇ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[4]
ਹੈਦਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਜਦੋਂ ਉਹ 21 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ।[5] ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਕੋਲ ਰਹੇ।
ਕੈਰੀਅਰ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮੀ ਸੋਧੋ
ਹੈਦਰੀ 2009 ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਚਲੀ ਗਈ।[2] ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ, ਹਕੀਮ ਨੂੰ ਪੁਲ-ਏ-ਸੋਖਤਾ ਪੁਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸੈਂਕਡ਼ੇ ਹੋਰ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਆਦੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਪਾਇਆ। ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਹਾਲਤ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੀ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇ ਦੇ ਆਦੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਨਾਹਗਾਹਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਹੈਦਰੀ ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਸ਼ਾ ਪੁਨਰਵਾਸ ਕੇਂਦਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਨਾਮ ਇਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਦਰ ਕੈਂਪ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਦਰ ਕੈਂਪ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਫੰਡ ਜਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।[3] ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਨਿੱਜੀ ਨਸ਼ਾ ਪੁਨਰਵਾਸ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।
2011 ਵਿੱਚ, ਹੈਦਰੀ ਨੇ ਮਦਰ ਕੈਂਪ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦੇਣ ਲਈ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ, ਤਾਜ ਬੇਗਮ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਨੂੰ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭਤਾ, ਔਰਤ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾਣ ਲਈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹੇ ਅਤੇ ਅਣਵਿਆਹੇ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਸਥਾਨਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਇਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਰਜਿਤ ਹੈ।[6] ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਉਹਨਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਦਰ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਹੈਦਰੀ ਦੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਉੱਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਛਾਪਾ ਮਾਰਿਆ ਹੈ, ਕਥਿਤ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਹੈਦਰੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਿਰ ਦਾ ਸਕਾਰਫ਼ ਨਹੀਂ ਪਹਿਨਦੀ, ਅਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਔਰਤ ਉੱਦਮੀ ਹੈ।
ਹੈਦਰੀ ਨੇ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਖਤਰੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[7][8][9] ਉਸਨੇ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਯੁੱਧ ਲਈ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।
2019 ਵਿੱਚ, ਹੈਦਰੀ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਓਸਲੋ ਫਰੀਡਮ ਫੋਰਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੱਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਪੀਕਰ ਸੀ।[10][11]
ਉਸ ਨੂੰ 2021 ਦੀ ਬੀ. ਬੀ. ਸੀ. ਦੀਆਂ 100 ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[12]
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "BBC 100 Women 2021: Who is on the list this year?". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2021-12-07. Retrieved 2022-12-16.
- ↑ 2.0 2.1 Nordlinger, Jay (2019-08-08). "An Independent Woman". National Review (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-03-10.
- ↑ 3.0 3.1 Pan, Sevara (2018-10-23). "Laila, mother of the addicts". Modern Times Review (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-03-10.
- ↑ Nordland, Rod (2019-02-15). "She's a Force of Nature, and She Just Declared War on Peace With the Taliban". The New York Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). ISSN 0362-4331. Retrieved 2020-03-13.
- ↑ Lacey, Liam (2018-04-28). "Review: 'Laila at the Bridge'". POV Magazine (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-03-14.
- ↑ Mehrdad, Ezzatullah (2018-12-21). "Defying the odds as a woman entrepreneur in Afghanistan". Global Voices (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-03-13.
- ↑ "The War On Afghan Women". Al Jazeera. 2019-08-29. Retrieved 2020-03-14.
- ↑ Nordlinger, Jay (2019-10-10). "Looking Hard at the Afghan War". National Review (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-03-14.
- ↑ Mengli, Ahmed; Yusufzai, Mushtaq; Smith, Saphora; De Luce, Dan (2019-07-10). "U.S.-Taliban talks inch America closer to withdrawing from Afghanistan". NBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-03-14.
- ↑ Piene, Bibiana (2019-05-27). "Profilerte journalister til toppmøte i Oslo". Journalisten (in ਨਾਰਵੇਜਿਆਈ). Retrieved 2020-03-14.
- ↑ Oslo Freedom Forum (2019-07-17). "Fighting the Devastating Consequences of War | Laila Haidari | 2019". YouTube. Retrieved 2020-03-13.
- ↑ "BBC 100 Women 2021: Who is on the list this year?". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2021-12-07. Retrieved 2022-12-16.