ਵਜੇਹਾ ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ
ਵਜੇਹਾ ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ( Arabic: وجيهة الحويدر ) (ਜਨਮ 1962 ਜਾਂ 1963) ਇੱਕ ਸਾਊਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਇੱਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਮਰਦ-ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ[1] ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਈਆਂ। ਉਹ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੁਕੱਦਮੇ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।[2]
ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਸੋਧੋਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਪੂਰਬੀ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਅਲ-ਅਹਸਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3] ਉਸਨੇ ਰੀਡਿੰਗ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਦੀ ਜਾਰਜ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ[4]
ਲਿਖਣ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮੀ
ਸੋਧੋਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਨੇ ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਲ-ਵਤਨ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ-ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਰਬ ਨਿਊਜ਼ ਸਮੇਤ ਆਪਣੀ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰੈਸ ਲਈ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਈ ਸਾਲ ਬਿਤਾਏ।[5] ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸ਼ੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਘੱਟਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਨੀਤੀ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ।[6]
ਉਸ ਦੀ ਲਿਖਤੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਮੋਹ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨੀਤੀਗਤ ਹੱਲਾਂ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2003 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ[7] ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਨੇ ਕਈ ਪ੍ਰੋ-ਫ੍ਰੀ-ਸਪੀਚ ਪੈਨ-ਅਰਬ ਮੀਡੀਆ ਸਾਈਟਾਂ[8] ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖਣ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਈ।
ਕਾਰਕੁਨ ਫੌਜ਼ੀਆ ਅਲ-ਓਯੂਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਵਜੇਹਾ ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਨੇ 2007 ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਅੰਕੜੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੈੱਬਸਾਈਟ "ਸਾਊਦੀ ਵੂਮੈਨ ਵਾਇਸ" ਬਣਾਈ।[9] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡੋਮੇਨ ਨੂੰ 2015 ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[9]
6 ਅਗਸਤ 2006 ਨੂੰ, ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਨੂੰ "ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿਓ" ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ 20 ਸਤੰਬਰ 2006 ਨੂੰ ਛੇ ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਦੁਬਾਰਾ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸਰਗਰਮੀ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਯਾਤਰਾ ਪਾਬੰਦੀ 28 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਨੇ ਨੋਰਾਹ ਅਲ-ਫੈਜ਼ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।[10] ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਸਾਊਦੀ ਔਰਤਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਉੱਚਾ ਹੋਵੇ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 'ਲਾਡ' ਵੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਜ਼ੁਲਮ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਨੁਕਸ ਹੈ।" 2007 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕਿੰਗ ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਟੀਸ਼ਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਡਰਾਈਵਰਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਡਰਾਉਣ-ਧਮਕਾਉਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਈ-ਮੇਲ ਪਤੇ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬਲੌਕ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਰਾਹੀਂ ਪਟੀਸ਼ਨ ਲਈ ਦਸਤਖਤ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ। ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਦੀ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਯੂਟਿਊਬ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ; ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ।[1][11] ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਨੇ ਮਹਿਰਮ ਜਾਂ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜੋ ਮਰਦ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[12] 2009 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਮਰਦ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬਹਿਰੀਨ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨੋਂ ਵਾਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਰਦ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹੀ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਸਮੇਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਬਣਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ:[13]
“ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਹਾਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਰਗਾ ਸਲੂਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ. ਮੈਂ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਫਿਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅਸਲੀ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਬਣਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।"
2011 ਵਿੱਚ ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਅਤੇ ਫੌਜ਼ੀਆ ਅਲ-ਓਯੂਨੀ 'ਤੇ ਨਥਾਲੀ ਮੋਰਿਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਤੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਅਤੇ ਰਿਆਦ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਦੂਤਾਵਾਸ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[14][15] ਖੇਤਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਾਜਨੇਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਅਤੇ ਫੌਜ਼ੀਆ ਅਲ-ਓਯੂਨੀ ਨੂੰ ਤਖਬੀਬ (ਇੱਕ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਛੋੜੇ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ) ਦੇ ਘੱਟ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[14] 15 ਜੂਨ 2013 ਨੂੰ ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਅਤੇ ਅਲ-ਓਯੂਨੀ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਵਾਧੂ ਯਾਤਰਾ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਦਸ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।[14]
2017 ਵਿੱਚ, ਵਜੇਹਾ ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਨੇ ਨਵੇਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਧਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕਿੰਗ ਸਲਮਾਨ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਪਾਬੰਦੀ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪ੍ਰੈਸ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ, ਕਾਰਕੁਨ ਨੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਆਮ ਦਿਸ਼ਾ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।[16]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 "Saudi women make video protest."
- ↑ "Saudi Writer and Journalist Wajeha Al-Huwaider Fights for Women's Rights". MEMRI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-12-11.
- ↑ Al Fassi, Hatoon Ajwad (2016-09-08). "Saudi Women and Islamic Discourse, Selected Examples of Saudi Feminisms". Hawwa. 14 (2): 187–206. doi:10.1163/15692086-12341306. ISSN 1569-2078.
- ↑ "Saudi Writer and Journalist Wajeha Al-Huwaider Fights for Women's Rights". MEMRI (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-12-11.
- ↑ "Wajeha al Huwaider". English Pen (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). Retrieved 2021-11-02.
- ↑ Fassi, Hatoon Ajwad Al (2016-09-08). "Saudi Women and Islamic Discourse, Selected Examples of Saudi Feminisms". Hawwa (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 14 (2): 187–206. doi:10.1163/15692086-12341306. ISSN 1569-2078.
- ↑ "International PEN Writers in Prison Committee focuses on case of journalist Wajeha Al-Huwaider to mark International Women's Day". IFEX (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2004-03-04. Retrieved 2021-12-17.
- ↑ Muravchik, Joshua (June 21, 2013). "Saudi Arabia is regressing on human rights". Washington Post. Retrieved December 17, 2021.
- ↑ 9.0 9.1 Al Fassi, Hatoon Ajwad (2016-09-08). "Saudi Women and Islamic Discourse, Selected Examples of Saudi Feminisms". Hawwa. 14 (2): 187–206. doi:10.1163/15692086-12341306. ISSN 1569-2078.
- ↑ "Saudi activist: Female minister 'first step' but more needed."
- ↑ Setrakian, Lara.
- ↑ "Saudi Women Drivers: Threat to State Religion and Politics". Huffington Post. 15 October 2013.
- ↑ Hiel, Betsy (13 May 2007). "Dhahran women push the veil aside". Pittsburgh Tribune-Review. Archived from the original on 5 October 2008. Retrieved 4 June 2011.
- ↑ 14.0 14.1 14.2 "Canada Turned a Blind Eye to This Woman's Black Eye". November 7, 2013.
- ↑ "LEADING WRITER, JOURNALIST, AND ACTIVIST WAJEHA AL-HUWAIDER FACES IMPRISONMENT". July 3, 2013. Archived from the original on ਮਾਰਚ 4, 2016. Retrieved ਫ਼ਰਵਰੀ 26, 2023.
- ↑ "'I am so happy': Activist reacts to end of ban on female drivers in Saudi Arabia". Canadian Broadcasting Corporation. September 26, 2017. Retrieved December 16, 2021.