ਸਟੀਵਨ ਆਰਥਰ ਪਿੰਕਰ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਨਾਮ: Steven Arthur Pinker; ਜਨਮ 18 ਸਤੰਬਰ 1954)[1][2] ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ-ਅਮਰੀਕੀ ਬੋਧਵਾਦੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ, ਭਾਸ਼ਾਈ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਗਿਆਨ ਲੇਖਕ ਹੈ। ਉਹ ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਜੌਨਸਟੋਨ ਫੈਮਲੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਕਾਸਵਾਦੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮਨ ਦੀ ਗਣਨਾਤਮਕ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਉਸਦੀ ਵਕਾਲਤ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਟੀਵਨ ਪਿੰਕਰ
ਜਨਮ
ਸਟੀਵਨ ਆਰਥਰ ਪਿੰਕਰ

(1954-09-18) ਸਤੰਬਰ 18, 1954 (ਉਮਰ 69)
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਕੈਨੇਡੀਅਨ
ਅਮਰੀਕੀ
ਵੈੱਬਸਾਈਟwww.stevenpinker.com

ਪਿੰਕਰ ਦੀਆਂ ਅਕਾਦਮਿਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਰਸ਼ਨੀ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਹਨ। ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੂਪਕ, ਸ਼ਕਲ ਪਹਿਚਾਣ, ਦਰਸ਼ਨੀ ਧਿਆਨ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਕਾਸ, ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤ ਅਤੇ ਅਨਿਯਮਿਤ ਵਰਤਾਰੇ, ਸ਼ਬਦਾਂ ਅਤੇ ਵਿਆਕਰਣ ਦੇ ਨਿਊਰਲ ਬੇਸ, ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਸਮੇਤ, ਅਣਗਿਣਤ, ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਮੀਕਰਨ, ਅਤੇ ਆਮ ਗਿਆਨ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਦੋ ਤਕਨੀਕੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਸ਼ਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੇ ਸਧਾਰਣ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ, 1989 ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਐਲਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਇਸ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨਵਾਦੀ ਮਾਡਲ ਦੀ ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਬੱਚੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਦੌਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਿ ਬੱਚੇ ਨਿਯਮਿਤ ਫਾਰਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਡਿਫਾਲਟ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ "-ed" ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ, ਕਈ ਵਾਰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ, ਪਰ ਇਕ-ਇਕ ਕਰਕੇ ਅਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਪਿੰਕਰ ਆਮ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਅੱਠ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਲੇਖਕ ਵੀ ਹੈ। ਉਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਭਾਸ਼ਾ ਲਈ ਮਨੁੱਖੀ ਫੈਕਲਟੀ ਇਕ ਸੁਭਾਅ ਹੈ, ਇਕ ਸੁਭਾਵਕ ਵਿਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਚੋਣ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਸੰਚਾਰ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਢਾਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਦੇ ਖਾਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਿੰਕਰ ਦਾ ਦਿ ਸੈਂਸ ਆਫ਼ ਸਟਾਈਲ (2014), ਇਕ ਆਮ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਗਾਈਡ ਵਜੋਂ, ਇਕ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾ ਮੁਖੀ ਕੰਮ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਂਦਿਆਂ, ਇਹ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗ਼ੈਰ-ਕਲਪਨਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਵਿਚ ਵਧੇਰੇ ਸਮਝਣਯੋਗ ਅਤੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਲਿਖਤ ਕਿਵੇਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਝਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਿਖਤ ਦਾ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਸਮਝਣਾ ਕਿਉਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ।

ਪਿੰਕਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਹੋਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸਰਵਜਨਕ ਲਈ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਸਮਾਜਿਕ ਥੀਮਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਣ ਨੂੰ ਛੱਡਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਬੈਟਰ ਏਂਜਲਸ (2011) ਇਹ ਕੇਸ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਸਮਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ, ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟਦੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਛੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਐਨਲਾਈਟਮੈਂਟ ਹੁਣ (2018) ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਬੈਟਰ ਏਂਜਲਸ ਦੇ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਥੀਸਸ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਜੋਕੀ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਸਧਾਰਣ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਲਈ ਹੈ।

ਵੱਖ ਵੱਖ ਰਸਾਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਿੰਕਰ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਮਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਅਮੇਰਿਕਨ ਸਾਈਕੋਲੋਜੀਕਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਸਾਇੰਸਜ਼, ਰਾਇਲ ਸੰਸਥਾ, ਕਾਗਨੇਟਿਵ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ ਸੁਸਾਇਟੀ ਅਤੇ ਅਮੈਰੀਕਨ ਹਿਊਮੈਨਿਸਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਐਡਿਨਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਗਿਫੋਰਡ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ। ਉਸਨੇ ਕਈ ਰਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਬੋਰਡਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬੋਰਡਾਂ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਅਕਸਰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਬਹਿਸਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Steven Pinker Biography". Encyclopædia Britannica.
  2. "Steven Pinker: the mind reader". The Guardian. November 6, 1991. Retrieved September 11, 2019.