ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ

ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ (ਜਾਂ 'ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਫ਼ੋਨ') ਅਜਿਹਾ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ (ਚਲੰਤ ਫ਼ੋਨ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਾਂਙ ਆਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ, ਰੈਮ ਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟੱਚ ਸਕ੍ਰੀਨ ਵਾਲੇ ਫ਼ੋਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫ਼ੋਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ; ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਾਈਲ ਐਕਸਪਲੋਰਰ (ਮਿਸਲ ਪ੍ਰਬੰਧਕ), ਉੱਨਤ ਸੰਗੀਤ ਚਾਲਕ, ਜੀ.ਪੀ.ਐਸ, ਉੱਨਤ ਕੈਮਰਾ, ਗੈਲਰੀ, ਦਿਸ਼ਾ ਸੂਚਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਆਦੇਸ਼ਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਮੂਲ ਰੂਪ 'ਚ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਦੀ ਆਦੇਸ਼ਕਾਰੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ

ਸੈਮਸੰਗ ਗਲੈਕਸੀ ਐੱਸ5 ਦਾ ਕੈਮਰਾ ਅਤੇ ਧੜਕਣ ਨਾਪੀ

ਸਹੂਲਤਾਂ

ਸੈਮਸੰਗ ਗਲੈਕਸੀ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ

ਫ਼ੋਨ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਹੋਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮੋਬਾਈਲ ਜੰਤਰਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਡਿਜੀਟਲ ਸਹਾਇਕ, ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਅਰ ਅਤੇ ਜੀਪੀਐੱਸ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਇਕਾਈ, ਦੇ ਗੁਣ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤੇ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਟੱਚ-ਸਕਰੀਨ ਵਾਲ਼ਾ ਤਾਲਮੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਦੀਆਂ ਐਪਾਂ ਚਲਾ ਸਕਣ ਦੇ ਕਾਬਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਮਰੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਿਛੇਤੇ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰੌਡਬੈਂਡ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਵੈੱਬ ਫਰੋਲਣ, ਵਾਈ-ਫ਼ਾਈ, ਚਾਲ ਮਾਪਕ ਅਤੇ ਚਲੰਤ ਅਦਾਇਗੀ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਮਾਰਟ-ਫੋਨ ਦਾ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਪਾਵਰ, ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ਅਤੇ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ, ਸਕਰੀਨ, ਦਿੱਖ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਖ਼ੂਬੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਤੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈੱਟ, ਜੀਪੀਐੱਸ ਆਦਿ ਸਮਾਰਟ-ਫੋਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ ਲੈ ਗਏ ਹਨ। ਵਰਡ, ਐਕਸਲ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਪੁਆਇੰਟ ਦੀਆਂ ਫਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਰਟ-ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਅਤੇ ਐਡਿਟ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਮਾਰਟ-ਫੋਨ ਦੇ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਮੁਫ਼ਤ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਜਾਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਗੇਮਾਂ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੈਪ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜਾਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਨੋਰੰਜਨ ਲਈ ਮਿਊਜ਼ਿਕ, ਕੈਮਰਾ ਆਦਿ ਹੋਰ ਖ਼ਾਸੀਅਤਾਂ ਵੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਵਿੱਚ ਉਪਲੱਬਧ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਫੇਸਬੁੱਕ, ਟਵਿੱਟਰ ਦੀਆਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਵੀ ਸਮਾਰਟ-ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਖਣਾ

ਰੋਮਨ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਖਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।

• ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਸੈਟਿੰਗਜ਼ ਖੋਲ੍ਹੋ।
• ਇੱਥੋਂ ਭਾਸ਼ਾ ਐਂਡ ਇਨਪੁਟ ਜਾਂ ਇਨਪੁਟ ’ਤੇ ਜਾਓ।
• ਇੱਥੇ ਡਿਫਾਲਟ’ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਐਂਡਰਾਇਡ ਕੀ-ਬੋਰਡ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਾਲੇ ਸੈਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ’ਤੇ ਟੱਚ ਕਰੋ।
• ਆਟੋ ਕੈਪੀਟਲਾਈਜੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਚੈੱਕ ਬਕਸੇ ’ਤੇ ਟੱਚ ਕਰਕੇ ਖ਼ਾਲੀ ਕਰੋ।
• ਹੇਠਾਂ ਆਟੋ ਕੋਰੈਕਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ’ਤੇ ਟੱਚ ਕਰੋ।
• ਹੁਣ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸਕਰੀਨ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗੀ। ਇੱਥੋਂ ਆਫ਼ ਉੱਤੇ ਟੱਚ ਕਰੋ।
• ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸ਼ੋਅ ਕੋਰੈਕਸ਼ਨ ਸੁਜੈਸ਼ਨਜ਼ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹੋ।
• ਆਲਵੇਜ਼ ਹਾਈਡ ’ਤੇ ਟੱਚ ਕਰੋ।
• ਮੋਬਾਈਲ ਦੇ ਬੈਕ ਬਟਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਵੋ।

ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ (ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ) ਦੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ 'ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਦੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਮੈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਤਕਨੀਕੀ ਖ਼ਰਾਬੀ ਆ ਜਾਨ ਕਰਨ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। 31 ਮਈ 2011 ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਨੂੰ "ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨਿਕ" ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਅਤੇ ਕੌਫੀ, ਦੋਵੇਂ ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਰਸੀਨੋਜਨਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਾਲੇ, ਕਲਾਸ 2ਬੀ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਲਾਰ ਗਲੈਂਡ ਦੇ ਟਿਊਮਰ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਬੰਧ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਲੇਨਾਰਟ ਹਾਰਡਲ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਗਿਆਰਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ 2009 ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਲੋਕ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰੇਨ ਟਿਊਮਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦੁੱਗਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਮੌਰਨਿੰਗ ਸੱਯਦ ਰਿਕਵਰੀ ਰੀਹੈਬਲੀਟੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਲੋਕ 16 ਘੰਟੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ 'ਤੇ 144 ਮਿੰਟ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਛੇ ਬਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੈਲ ਫ਼ੋਨ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਾਧਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਫੈਡਰਲ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਕਮਿਸ਼ਨ (FCC) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਦੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹੈਂਡਸੈੱਟਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 20 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:

• ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ: ਜਦੋਂ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋ ਖੋਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਘੰਟੀ, ਅਲਰਟ, ਰੀਮਾਈਂਡਰ ਫ਼ੋਨ ਦੇ ਉਪਭੋਗਤਾ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੀਂਦ ਵਿਚ ਵਿਘਨ, ਤਣਾਅ, ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ 'ਚ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ: ਲਗਾਤਾਰ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਨਾਲ ਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਕੀਟਾਣੂ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ 'ਤੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਚਿਕਨਾਈ, ਤੇਲਯੁਕਤ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਉਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਟਾਇਲਟ ਸੀਟ 'ਤੇ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਖੋਜ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ 92 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੀਟਾਣੂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ - 82 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੀਟਾਣੂ ਸਾਡੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ - ਇਸਲਈ ਮਲ ਦਾ ਪਦਾਰਥ ਇੱਕ ਫੋਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ, ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿਚ ਕੈਡਮੀਅਮ, ਲਿਥੀਅਮ, ਕਾਪਰ, ਲੀਡ, ਜ਼ਿੰਕ ਅਤੇ ਪਾਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਘੁਲਣ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਘੁਲਣ ਕਾਰਨ ਜ਼ਮੀਨ ਪਲੀਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨਾਂ ਦੀ ਡੰਪਿੰਗ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਨ 'ਤੇ ਵੀ ਕਈ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਨਵੇਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਊਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲਈ ਸੰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਨੂੰ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਦੀ ਨੱਬੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਬਚਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਈ-ਮੇਲ ਅਤੇ ਮੈਸੇਜ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਕਾਰਨ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਅਤੇ ਸੋਜ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਵੀ ਪਿੱਠ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
• ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਮੋਬਾਈਲ ਵੱਲ ਦੇਖਣਾ ਵੀ ਸਾਡੀ ਨਜ਼ਰ 'ਤੇ ਗਲਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਸਕਰੀਨ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਈ ਗੁਣਾ ਛੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਘੁਮਾ ਕੇ ਦੇਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਤਣਾਅ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ, ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਆਸਣ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਿੱਠ ਅਤੇ ਗਰਦਨ 'ਤੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
• ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮੋਟਰ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਘੜੀ ਚਲਾਉਣ ਸਮੇਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਘੜੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਵਾਪਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਬੱਚਾ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਵੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ ਹੈ।

ਸਮਾਰਟ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਮੇਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ

ਆਧੁਨਿਕ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੜੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਫੋਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਉਸ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਫੋਨ ਵਿਗਾੜ, ਬਕਾਏ ਵਿਚ ਕਟੌਤੀ ਅਤੇ ਸਕਰੀਨ 'ਤੇ ਝਰੀਟਾਂ ਆਦਿ ਪੈ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ

• ਸਕਰੀਨ 'ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੌਕ ਲਗਾ ਕੇ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਘਰ ਵਿਚ ਛੋਟੇ ਥੱਚੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਪੈਟਰਨ (Pattern) ਵਾਲੇ ਲੌਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਪਾਸਵਰਡ (Password) ਜਾਂ ਪਿੰਨ (Pin) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਵਾਰ-ਵਾਰ ਗ਼ਲਤ ਪੈਟਰਨ ਵਰਤ ਕੇ ਲੌਕ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਫੋਨ ਰੁਕ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਐਪ ਦੁਬਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦੀ ਨੌਬਤ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਂ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਗੂਗਲ ਵਿਚ ਖਾਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੈਟਰਨ ਲੌਕ ਬਾਰੇ ਫ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ।

• ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਰੱਖੋ। ਝਰੀਟਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਇਸ 'ਤੇ ਚੰਗਾ ਢੱਕਣ ਚੜ੍ਹਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਕਰੀਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਝਿੱਲੀ ਵੀ ਚੜ੍ਹਵਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਕਰੀਨ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜਾਂ ਰਗੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ। ਆਧੁਨਿਕ ਮੋਬਾਈਲ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਰੌਸ਼ਨੀ, ਨਮੀ ਜਾਂ ਸਲ੍ਹਾਬ ਤੋਂ ਬਚਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਕਾਇਦਾ ਚਾਰਜ ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਚਾਰਜ ਕਰਨ ਲਈ 'ਬੈਟਰੀ ਘੱਟ' ਦੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਸੁਨੇਹੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਘੱਟ ਬੈਟਰੀ 'ਤੇ ਫੋਨ ਵਰਤਣ ਨਾਲ ਵੱਧ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲਾ ਸਿਗਨਲ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਡੀਸਿਹਤ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੈਟਰੀ ਦੀ ਉਮਰ ਵੀ ਘਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚਾਰਜ ਹੋਣ ਲਈ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। 981 ਫ਼ੀਸਦੀ ਚਾਰਜ ਹੋਣ ਉਪਰੰਤ ਮੋਬਾਈਲ ਨੂੰ ਉਤਾਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

• ਇੰਟਰਨੈੱਟ (Internet) ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਸਿੰਮ ਖ਼ਰੀਦਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈ ਲਓ ਕਿ ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਟਾਵਰ ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਵਿਚ ਸਾਂਭੀ ਕੰਟੈਕਟ ਨੰਬਰਾਂ (ਸੰਪਰਕ ਸੂਚੀ) ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਸੰਭਾਲਦੇ ਰਹੋ। ਐਪ ਸਟੋਰ 'ਤੇ ਕਈ ਐਪਜ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ। ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਐਕਸੇਲ, ਐਕਸਐੱਮਐੱਲ ਜਾਂ ਸੀਐੱਸਵੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕੰਟੈਕਟ ਨੰਬਰ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿਚ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਫੋਨ ਦੇ ਗੁੰਮ ਹੋਣ ਜਾਂ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਤੁਹਾਡੇ ਮਿੱਤਰਾਂ/ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾ ਦੇ ਕੰਟੈਕਟ ਨੰਬਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਨਵੇਂ ਫੋਨ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

• ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਮੈਮਰੀ ਕਾਰਡ ਵਿਚਲੀਆਂ ਵਾਧੂ ਫਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੀਜਾਂ ਦੀ ਕਾਂਟ-ਛਾਂਟ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਫੋਨ ਦੇ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਂਡਰਾਇਡ) ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਇੰਸਟਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਐਪਸ ਨੂੰ ਸਮੇਂ- ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਅੱਪਡੇਟ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਥਲ-ਟੁੱਥ ਜਾਂ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ। ਜੇ ਇਹ ਚਾਲੂ' ਰਹਿਣ ਤਾਂ ਫ਼ਸਲ ਵਿਚ ਬੈਟਰੀ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਵਿਚ ਚੰਗਾ ਜਿਹਾ ਐਂਟੀ ਵਾਈਰਸ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰ ਲਓ। ਆਪਣੇ ਫੋਨ ਦਾ ਆਈਐੱਮਈਆਈ (IMEI International Mobile Equipment Identity) ਨੰਬਰ ਕਿਧਰੇ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖੋ ਤਾਂ ਜੋ ਗੁੰਮ ਹੋਣ 'ਤੇ ਇਸ ਨੰਬਰ ਰਾਹੀਂ ਫੋਨ ਨੂੰ ਰੁਕਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਮੋਬਾਈਲ ਦਾ ਆਈਐਮਈਆਈ ਨੰਬਰ ਦੇਖਣ ਲਈ =#06# ਡਾਇਲ ਕਰੋ।