ਸਰੋਜਨੀ ਬਾਲਾਨੰਦਨ

ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਸਿਆਸਤਦਾਨ

ਸਰੋਜਨੀ ਬਾਲਾਨੰਦਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sarojini Balanandan; 15 ਮਈ 1938 – 29 ਅਗਸਤ 2023) ਕੇਰਲ ਦੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ। ਉਹ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਵੂਮੈਨਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਏ ਆਈ ਡੀ ਡਬਲਯੂ ਏ) ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ) ਦੀ ਕੇਰਲ ਰਾਜ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਰੋਜਨੀ ਦੇ ਪਤੀ ਈ. ਬਾਲਾਨੰਦਨ ਵੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸਨ।[1]

ਸਰੋਜਨੀ ਬਾਲਾਨੰਦਨ
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ(1938-05-15)15 ਮਈ 1938
ਸ਼ਕਤੀਕੁਲੰਗਾਰਾ, ਤ੍ਰਾਵਣਕੋਰ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ
ਮੌਤ29 ਅਗਸਤ 2023(2023-08-29) (ਉਮਰ 85)
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ)

ਜੀਵਨੀ ਸੋਧੋ

ਸਰੋਜਨੀ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਮਈ 1938 ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀਕੁਲੰਗਾਰਾ, ਕੋਲਮ, ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ ਕੇਸਵਨ ਅਤੇ ਨਾਰਾਇਣੀ ਦੀ ਧੀ ਵਜੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ SN ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ, ਕੋਲਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1 ਸਤੰਬਰ 1957 ਨੂੰ ਈ ਬਾਲਾਨੰਦਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਸ੍ਰੀਚਿਤਰਾ ਮਿੱਲ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਹੜਤਾਲ ਕਾਰਨ ਬਾਲਨੰਦਨ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨ ਘਰੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਸਰੋਜਨੀ ਨੇ ਅਲੂਵਾ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ੋਕਾ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਰਕਰਜ਼ ਕੋਆਪਰੇਟਿਵ ਵਿੱਚ ਕਲਰਕ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ। ਬਾਲਨੰਦਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਤਮਕਥਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰੋਜਨੀ ਇੱਕ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੌਰਾਨ ਘਰੇਲੂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਮੱਝਾਂ ਅਤੇ ਗਾਵਾਂ ਪਾਲਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਅਹੁਦੇਦਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜਥੇਬੰਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਦੌੜਾਕ ਬਣ ਗਈ।[2] 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਸਰੋਜਨੀ ਸਮੇਤ ਮਹਿਲਾ ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਨੇ ਏਰਨਾਕੁਲਮ ਬ੍ਰੌਡਵੇਅ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਲੜੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਹੜਤਾਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈਆਂ ਮਹਿਲਾ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁੰਡਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਸ਼ਟਰ ਥੱਲੇ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹੜਤਾਲ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ। 1986 ਵਿੱਚ, ਸੀਟੂ ਦੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਹੜਤਾਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਸਮੇਂ ਸਰੋਜਨੀ ਦੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਦੀ ਹੱਡੀ ਟੁੱਟਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਸੀ। ਸਰੋਜਨੀ ਕਲਾਮਸੇਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਸੀ। ਉਹ 1979-84 ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕਲਾਮਾਸੇਰੀ (ਹੁਣ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ) ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ।[3] ਸਰੋਜਨੀ 1983 ਤੋਂ 1997 ਤੱਕ ਮਹਿਲਾ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਹੀ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ 1985 ਵਿੱਚ ਸੀਪੀਆਈ-ਐਮ ਸਟੇਟ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਬਣੀ ਅਤੇ 27 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੀ।[4] ਇਸ ਦੌਰਾਨ, 1996 ਤੋਂ 2001 ਤੱਕ, ਉਸਨੇ ਰਾਜ ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਬੋਰਡ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। 2012 ਵਿੱਚ ਸੂਬਾ ਕਮੇਟੀ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਰੋਜਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹੀ ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਸਿਹਤ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਪਾਰਟੀ ਦੁਆਰਾ ਬੁਲਾਈ ਗਈ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਪਰਾਵੁਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਧੀ ਦੇ ਘਰ ਆਰਾਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਸਰੋਜਨੀ ਦੀ ਮੌਤ 29 ਅਗਸਤ 2023 ਨੂੰ 85 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।[5]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Bureau, The Hindu (2023-08-30). "Former CPI(M) State committee member Sarojini Balanandan dead". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-09-03.
  2. Sunday, Suppliment (3 September 2023). "A symbol of forwardness". Deshabhimani (in ਮਲਿਆਲਮ). Retrieved 2023-09-03.
  3. "സമരഭരിതമായ ജീവിതം; കരുത്തുറ്റ സംഘാടക". Deshabhimani (in ਮਲਿਆਲਮ). Retrieved 2023-09-03.
  4. "CPM leader Sarojini Balanandan passes away at 86". The New Indian Express. Retrieved 2023-09-03.
  5. "സ്വാമിയുടെ കൈപിടിച്ച്‌ സഖാവായി; സ്‌ത്രീകളെ മുൻനിരയില്‍ എത്തിക്കാൻ മുന്നിട്ടിറങ്ങി". Deshabhimani (in ਮਲਿਆਲਮ). Retrieved 2023-09-03.