ਸ਼ਬੀਨਾ ਮੁਸਤਫਾ ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਮਾਜਕ ਉੱਦਮੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨੀਲਮ ਕਲੋਨੀ, ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਗੈਰੇਜ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ ਜੋ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਗਰੀਬ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੇ।[1] [2]

ਸਿੱਖਿਆ

ਸੋਧੋ

ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੇ 1972 ਵਿੱਚ ਕਰਾਚੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੈਚਲਰ ਕੀਤੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

ਸ਼ਬੀਨਾ ਮੁਸਤਫਾ ਦਾ ਜਨਮ ਕਲਕੱਤਾ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਕੋਲਕਾਤਾ, ਭਾਰਤ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਬੀਨਾ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ) ਚਲੀ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੰਜ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਸੀ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੇ ਸੇਂਟ ਫਰਾਂਸਿਸ ਜ਼ੇਵੀਅਰਜ਼ ਕਾਨਵੈਂਟ ਅਤੇ ਹੋਲੀ ਕਰਾਸ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[3][4] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਸਈਦ ਸਫੀ ਮੁਸਤਫਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਆਪਣੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ 1971 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦੇ ਲਾਪਤਾ ਹੋਣ ਦੀ ਖਬਰ ਮਿਲੀ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਦੇ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਅਠਾਰਾਂ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ 21 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੇ ਕਰਾਚੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ।[5][6]

ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰਫੋਰਸ ਬੇਸ ਮਸਰੂਰ, ਮੌਰੀਪੁਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਮਿਲਿਆ। ਉਹ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸਈਦ ਜ਼ੈਨ ਮੁਸਤਫਾ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੈੱਡਰੂਮ ਵਾਲੇ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵੇਚਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਘਰ ਵਿੱਚ ਚਲੀ ਗਈ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੇ ਫਿਰ 32 ਸਾਲ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਏਜੰਟ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[7]

ਇਹ ਸ਼ਬੀਨਾ ਦੇ ਪਤੀ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ਦੇ ਗਰੀਬ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਕੂਲ ਖੋਲ੍ਹੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਦੇ ਲਾਪਤਾ ਹੋਣ ਨਾਲ, ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸਾਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।[8] 1999 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਬੀਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਿਲਾਈ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪੜ੍ਹ ਜਾਂ ਲਿਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸ਼ਬੀਨਾ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗੀ ਅਤੇ ਕੀ ਉਹ ਆਪਣੀ ਧੀ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਹੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੈਰੇਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।[9][10] ਇਸ ਨੇ ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਸਿੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਗੈਰੇਜ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਹਿਲੀ ਜਮਾਤ 14 ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।[11][12]

ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਬੀਨਾ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫੰਡ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਫਰਨੀਚਰ ਜਾਂ ਕਲਾਸਰੂਮ ਸਮੱਗਰੀ ਸੀ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਦੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਲੱਕੜ, ਪੱਥਰ, ਪੈਨਸਿਲ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੈਪ ਪੇਪਰ ਬਚਾ ਲਿਆ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੇ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਖਿੱਚੀਆਂ ਕਸਰਤ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਸਵੇਰੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦੀ।[13][14] ਹੈਪੀ ਹੋਮ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਗ਼ਜ਼ਲਾ ਨਿਜ਼ਾਮੀ ਨੇ ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੂੰ ਬਚੀਆਂ ਪੈਂਸਿਲਾਂ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਭੇਜੀਆਂ। ਕੁਝ ਸਕੂਲਾਂ ਨੇ ਅਖਬਾਰ ਵੀ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜੋ ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਲਈ ਸਟੇਸ਼ਨਰੀ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਵੇਚੇ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸਕੂਲ ਲਈ ਸਪਾਂਸਰ ਲੱਭਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸਨੇ ਹੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਜਗ੍ਹਾ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲਈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਸਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਫੰਡ ਪਹੁੰਚ ਗਏ, ਸ਼ਬੀਨਾ ਨੇ ਇੱਕ ਮੈਡੀਕਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਬਾਲਗ ਸਾਖਰਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਅਧਿਆਪਕ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ।[15][16]

2002 ਤੱਕ ਸ਼ਬੀਨਾ ਦਾ ਸਕੂਲ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ਬੀਨਾ ਦੇ ਦੋਸਤ ਅੱਬਾਸ ਵਾਵਡਾ ਨੂੰ ਸ਼ਬੀਨਾ ਦੀ ਇਸ ਪਹਿਲ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਹਰ ਸਾਲ 10 ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।[17][18]

2006 ਵਿੱਚ, ਸਫੀ ਬੇਨੇਵੋਲੈਂਟ ਟਰੱਸਟ ਨੇ ਗੈਰੇਜ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਲਈ ਇਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[19] ਸ਼ਬੀਨਾ 1999 ਤੋਂ ਸਫੀ ਬੇਨੇਵੋਲੈਂਟ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੈ।

ਗੈਰੇਜ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਹਨ। ਇਸ ਨੇ ਹੁਣ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਨੀਲਮ ਕਲੋਨੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਆਹਾਰ, ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਾਭ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।[20] ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਥੀਏਟਰ ਸ਼ੋਅ ਵੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਝੁੱਗੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।[21] ਸਕੂਲ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਖੇਤਰੀ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।[22]

ਸ਼ਬੀਨਾ ਦਾ ਸਕੂਲ ਪੰਜ ਉਂਗਲਾਂ ਵਾਲੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਕੂਲ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਵੀ ਹੈ: “ ਤੌਰ (ਸਿਖਲਾਈ), ਤਾਰੀਕਾ (ਅਪਰੋਚ), ਤਰਬੀਅਤ (ਸ਼ਿੰਗਾਰ), ਤਾਲੀਮ (ਸਿੱਖਿਆ) ਅਤੇ ਤਰਾਕੀ (ਪ੍ਰਗਤੀ)। "[23][24]

ਗੈਰੇਜ ਸਕੂਲ ਤਿੰਨ ਸ਼ਿਫਟਾਂ ਵਿੱਚ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰ ਦੀ ਸ਼ਿਫਟ ਪ੍ਰੀ-ਨਰਸਰੀ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 10ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਰੈਗੂਲਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਗਾ ਖਾਨ ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਬੋਰਡ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।[25][26]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Release |, Press. "FPCCI Women Entrepreneur Committee celebrated Women Day". CustomNews.pk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-29.
  2. Muzaffar, Erum Noor. "Say yes to women power". www.thenews.com.pk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-29.
  3. "The Garage School Jobs in Pakistan". RIGHTJOBS.PK (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-29.
  4. "The widow who educated 600 children in her garage". gulfnews.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-29.
  5. "The woman who started a school in her garage". BBC Storyworks (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-29.
  6. "Story of Mrs. Shabina Mustafa – The Garage School" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-12-09. Retrieved 2020-11-29.
  7. Web Desk. "#DefenceAndMartyrsDay 2019: A Son's Tribute to His Father | Brandsynario" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-29.
  8. "Empowering The Powerless | Feature - MAG THE WEEKLY". magtheweekly.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-29.
  9. "Dawood Global Foundation". Dawood Global Foundation (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-29.[permanent dead link]
  10. "Worldwide". association-happykids.org. Archived from the original on 2020-12-10. Retrieved 2020-11-29.
  11. "dhaani: "I am a Product of the Society " - Shabina Mustafa - Episode 74 on Apple Podcasts". Apple Podcasts (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-29.
  12. ""I am a Product of the Society " - Shabina Mustafa - Episode 74 by dhaani • A podcast on Anchor". Anchor (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-29.
  13. "The Garage School – I Am the Change" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-29.
  14. "Activities | Rotary Club of Karachi | Rotary District 3271 – Pakistan. Chartered 1933 | Page 21" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-12-09. Retrieved 2020-11-29.
  15. "Food for workers starving in Pakistan due to COVID - HasanaH.org". beta.hasanah.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). Retrieved 2020-11-29.
  16. "IBA Women Entrepreneurship Program". ced.iba.edu.pk. Archived from the original on 2020-12-10. Retrieved 2020-11-29.
  17. "The Garage School". i-Care Foundation (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-29.
  18. "Garage schooling in Clifton since '99 | Pakistan Today". www.pakistantoday.com.pk. Retrieved 2020-11-29.
  19. "The Garage School – Kalia Group" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-12-09. Retrieved 2020-11-29.
  20. "Positive Pakistani: Oasis for the underprivileged". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2012-02-19. Retrieved 2020-11-29.
  21. Salman, Peerzada (2018-09-29). "Garage School students entertain theatre enthusiasts with Aladdin". Images (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-29.
  22. "Ahsan Khan talks about social causes close to his heart". Something Haute (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2018-09-17. Retrieved 2020-11-29.
  23. "Kolachi, NOS, The News International". jang.com.pk. Retrieved 2020-11-29.
  24. "Inspiration Pakistan: The Garage School". All Things Pakistan. 2009-05-31. Retrieved 2020-11-29.
  25. "The Garage School Archives". The Karachiite (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-29.
  26. rajesh. "Projects Supported". The Ekta Foundation (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). Retrieved 2020-11-29.