ਸ਼ਾਂਤੀ ਮੰਤਰ
ਸ਼ਾਂਤੀ ਮੰਤਰ ਵੇਦਾਂ ਦੇ ਉਹ ਮੰਤਰ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਅਤੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਠ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸ਼ਾਂਤੀ ਮੰਤਰ ਉਪਨਿਸ਼ਦਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਜਿਥੇ ਇਹ ਉਪਨਿਸ਼ਦਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਪਾਠਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਉਸਦੇ ਮਨ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਉਸਦੇ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਠ ਤੋਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਕੰਮ ਦੇ ਅੜਿਕੇ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਾਂਤੀ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਉਚਾਰਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਉਚਾਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਤਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ (ਬਾਹਰੀ, ਦੈਵੀ ਅਤੇ ਆਤਮਿਕ) ਦੇ ਅੜਿਕੇ ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਵਭਿੰਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮੰਤਰ
ਸੋਧੋਬ੍ਰਿਹਦਰਨਾਇਕਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਅਤੇ ਇਸ਼ਾਵਾਯਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ
ਸੋਧੋॐ पूर्णमदः पूर्णमिदम् पूर्णात् पूर्णमुदच्यते |
पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते ||
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ||[1]
oṃ pūrṇamadaḥ pūrṇamidam pūrṇāt pūrṇamudacyate
pūrṇasya pūrṇamādāya pūrṇamevāvaśiṣyate
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ
ਤੈਤਰੀਯ ਉਪਨਿਸ਼ਦ
ਸੋਧੋॐ शं नो मित्रः शं वरुणः।
शं नो भवत्वर्यमा।
शं न इन्द्रो ब्रिहस्पतिः।
शं नो विष्णुरुरुक्रमः।
नमो ब्रह्मणे। नमस्ते वायो।
त्वमेव प्रत्यक्षं ब्रह्मासि।
त्वामेव प्रत्यक्षम् ब्रह्म वदिष्यामि।
ॠतं वदिष्यामि। सत्यं वदिष्यामि।
तन्मामवतु।
तद्वक्तारमवतु।
अवतु माम्।
अवतु वक्तारम्।
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥[2]
oṃ śaṃ no mitraḥ śaṃ varuṇaḥ | śaṃ no bhavatvaryamā | śaṃ na indro brihaspatiḥ | śaṃ no viṣṇururukramaḥ | namo brahmaṇe | namaste vāyo | tvameva pratyakṣaṃ bhrahmāsi | tvāmeva pratyakṣam brahma vadiṣyāmi | ṝtaṃ vadiṣyāmi | satyaṃ vadiṣyāmi | tanmāmavatu | tadvaktāramavatu | avatu mām | avatu vaktāram | oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||
ਤੈਤਰੀਯ ਉਪਨਿਸ਼ਦ, ਕਠ ਉਪਨਿਸ਼ਦ, ਮਾਂਡੂਕਯ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਅਤੇ ਸਵੇਤਸ਼ਵਾਤਰਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ
ਸੋਧੋॐ स॒ह ना॑ववतु। स॒ह नौ॑ भुनक्तु।
स॒ह वी॒र्यं॑ करवावहै।
ते॒ज॒स्वि ना॒वधी॑तमस्तु॒ मा वि॑द्विषा॒वहै॑ ॥
ॐ शान्ति॒ः शान्ति॒ः शान्ति॑ः ॥[2]
om saha nāvavatu
saha nau bhunaktu
saha vīryaṃ karavāvahai
tejasvināvadhītamastu mā vidviṣāvahai
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ
ਕੇਨ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਅਤੇ ਛੰਦੋਗਯਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ
ਸੋਧੋॐ आप्यायन्तु ममाङ्गानि वाक्प्राणश्चक्षुः
श्रोत्रमथो बलमिन्द्रियाणि च सर्वाणि।
सर्वम् ब्रह्मौपनिषदम् माऽहं ब्रह्म
निराकुर्यां मा मा ब्रह्म
निराकरोदनिराकरणमस्त्वनिराकरणम् मेऽस्तु।
तदात्मनि निरते य उपनिषत्सु धर्मास्ते
मयि सन्तु ते मयि सन्तु।
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥[3]
oṃ āpyāyantu mamāṅgāni vākprāṇaścakṣuḥ
śrotramatho balamindriyāṇi ca sarvāṇi |
sarvam brahmaupaniṣadam mā'haṃ brahma
nirākuryāṃ mā mā brahma
nirākarodanirākaraṇamastvanirākaraṇam me'stu |
tadātmani nirate ya upaniṣatsu dharmāste
mayi santu te mayi santu |
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||
ਐਤ੍ਰੇਯਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ
ਸੋਧੋॐ वाङ् मे मनसि प्रतिष्ठिता
मनो मे वाचि प्रतिष्ठित-मावीरावीर्म एधि।
वेदस्य म आणिस्थः श्रुतं मे मा प्रहासीरनेनाधीतेनाहोरात्रान्
संदधाम्यृतम् वदिष्यामि सत्यं वदिष्यामि तन्मामवतु
तद्वक्तारमवत्ववतु मामवतु वक्तारमवतु वक्तारम्।
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥[4]
oṃ vāṅ me manasi pratiṣṭhitā
mano me vāci pratiṣṭhita-māvīrāvīrma edhi |
vedasya ma āṇisthaḥ śrutaṃ me mā prahāsīranenādhītenāhorātrān
saṃdadhāmyṛtam vadiṣyāmi satyaṃ vadiṣyāmi tanmāmavatu
tadvaktāramavatvavatu māmavatu vaktāramavatu vaktāram |
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||
ਮੁੰਡਾਕਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ, ਮਾਂਡੂਕਯ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉਪਨਿਸ਼ਦ
ਸੋਧੋॐ भद्रं कर्णेभिः श्रुणुयाम देवाः।
भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः
स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवांसस्तनूभिः।
व्यशेम देवहितम् यदायुः।
स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः।
स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः।
स्वस्ति नस्तार्क्ष्यो अरिष्टनेमिः।
स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥[5] [6]
oṃ bhadraṃ karṇebhiḥ śruṇuyāma devāḥ |
bhadraṃ paśyemākṣabhiryajatrāḥ
sthirairaṅgaistuṣṭuvāṃsastanūbhiḥ |
vyaśema devahitam yadāyuḥ |
svasti na indro vṛddhaśravāḥ |
svasti naḥ pūṣā viśvavedāḥ |
svasti nastārkṣyo ariṣṭanemiḥ |
svasti no bṛhaspatirdadhātu
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||
ਹੋਰ ਸਰੋਤ
ਸੋਧੋॐ द्यौ: शान्ति रन्तरिक्षँ शान्ति:
पृथिवी शान्ति राप: शान्तिरोषधय: शान्ति:।
वनस्पतय: शान्ति र्विश्वे देवा: शान्ति र्ब्रह्म शान्ति:
सर्वँ शान्ति: शान्तिरेव शान्ति: सा मा शान्तिरेधि ॥
ॐ शान्ति: शान्ति: शान्ति: ॥
Om dyauḥ śāntirantarikṣaṁ śāntiḥ
pṛthivī śāntirāpaḥ śāntiroṣadhayaḥ śāntiḥ
vanaspatayaḥ śāntirviśvedevāḥ śāntirbrahma śāntiḥ
sarvaṁ śāntiḥ śāntireva śāntiḥ
sā mā śāntiredhi
Om śāntiḥ, śāntiḥ, śāntiḥ
ॐ असतो मा सद्गमय।
तमसो मा ज्योतिर्गमय।
मृत्योर्माऽमृतं गमय।
ॐ शान्ति: शान्ति: शान्ति: ॥
Om asato mā sadgamaya
Tamaso mā jyotir gamaya
Mṛtyormā’mṛtaṁ gamaya
Om śāntiḥ, śāntiḥ, śāntiḥ