ਸੀਕਨ ਸੁਰੰਗ (青函トンネル, ਸੀਕਨ ਤੋਂਨੇਰੂ ਜਾਂ 青函隧道, ਸੀਕਨ ਜੁਇਦੋ) 53.85 ਕਿਮੀਃ ਲੰਬੀ ਰੇਲ ਸੁਰੰਗ ਹੈ ਜੋ ਜਪਾਨ ਦੇ ਹੋਂਸ਼ੂ ਅਤੇ ਹੋੱਕਾਈਦੋ ਟਾਪੂਆਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜ੍ਹਦੀ ਹੈ। ਕੁਲ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚੋਂ 23.3 ਕਿਮੀਃ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਹੇਠੋਂ ਹੋ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੁਰੰਗ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੈਨਲ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਭਾਗ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਰੰਗ ਸੁਗਾਰੂ ਖਾੜੀ ਦੇ ਹੇਠੋਂ ਹੋ ਕੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜਪਾਨ ਦੇ ਹੋਂਸ਼ੂ ਟਾਪੂ ਦੇ ਓਮੋਰੀ ਪ੍ਰਾਂਤ ਨੂੰ ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਟਾਪੂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜ੍ਹਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਸੜਕ ਅਤੇ ਰੇਲ ਸੁਰੰਗ ਹੈ, ਪਰ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਸਸਤਾ-ਪਣ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਸੁਰੰਗ ਹੋਣ ਦਾ ਇਸਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਗੋੱਥਾਰਡ ਸੁਰੰਗ ਦੁਆਰਾ ਲੈ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਇਹ 2018 ਵਿੱਚ ਬਣ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਗੋੱਥਾਰਡ ਸੁਰੰਗ ਵੀ ਇੱਕ ਰੇਲ ਸੁਰੰਗ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਡੂੰਘਾ ਰੇਲ ਸੁਰੰਗ ਹੋਵੇਗੀ।

ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ

ਦੂਜੀ ਵਿਸ਼ਵ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਉਪਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਗੁਆਚਣ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਰਹੇ ਜਪਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵਸਾਉਣ ਲਈ ਜਪਾਨ ਦੇ ਹੋਂਸ਼ੂ ਅਤੇ ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਟਾਪੂਆਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਰਸਤੇ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਉੱਤੇ ਵਿਚਾਰ ਤਾਇਸ਼ੋ ਕਾਲ (1912 - 1925) ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਕੰਮ 1946 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। 1954 ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਸਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੋਆ ਮਾਰੂ ਕਿਸ਼ਤੀ ਵੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਸੁਗਾਰੂ ਖਾੜੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਡੁੱਬ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1,430 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਜਪਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੇਲ ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੰਗ ਪੁੱਟਣ ਦਾ ਕੰਮ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦੋਨਾਂ ਟਾਪੂਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਰਸਤਾ ਤੋਂ ਜੋੜ੍ਹਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ। ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵੱਧਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਾਃ ਰਾਃ ਨੀਃ (JNR) ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਸੀਕਨ ਫੈਰੀ ਤੋਂ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 40,40,000 ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਅਤੇ ਪੋਤਭਾਰ ਵਿੱਚ 1.7 ਗੁਣਾ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋ ਕੇ 62,40,000 ਟਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। 1971 ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਯਾਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪੋਤਭਾਰ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਵਾਧਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਪੂਰਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਹਲਾਤਾਂ ਦੇ ਚਲਦੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਇੱਕ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਵਧਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਸਤੰਬਰ 1971 ਵਿੱਚ ਸੁਰੰਗ ਉੱਤੇ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਸ਼ਿਨਕਾਨਸੇਨ ਰੇਲਾਂ ਦੇ ਮਾਰਗਾਂ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਲਈ ਵੀ ਸ਼ਿਨਕਾਨਸੇਨ ਸਮਰੱਥਾਵਾਨ ਅਨੁਭਾਗ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

ਔਖੀਆਂ ਭੂਗੋਲਿਕ ਪਰਿਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਚੱਲਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ 34 ਕਾਮੇ ਮਾਰੇ ਗਏ।

27 ਜਨਵਰੀ 1983 ਨੂੰ ਜਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਬਟਨ ਦਬਾ ਕੇ ਇੱਕ ਵਿਸਫੋਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਆਰੰਭਕ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਪਾਨੀ ਆਵਾਜਾਈ ਮੰਤਰੀ ਤੋਕੁਓ ਯਾਮਾਸ਼ਿਤਾ ਦੁਆਰਾ 10 ਮਾਰਚ 1985 ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਉੱਤੇ ਤਦ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਚਿੰਨ੍ਹ ਲੱਗ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਇਹ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ 1971 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਪੂਰਵਾਨੁਮਾਨ ਅਧਿਮੁਲਿਆਂਕਿਤ ਸਨ। 1985 ਤੱਕ ਆਵਾਜਾਈ ਵਧਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। 1978 ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਵੇਖੀ ਗਈ ਜਿਸਦਾ ਕਾਰਨ 1973 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਤੇਲ ਸੰਕਟ ਦੇ ਬਾਅਦ ਜਪਾਨ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਮੰਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਉੱਨਤੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਨ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ