ਸੁਦੀਪਤਾ ਸੇਨਗੁਪਤਾ

ਸੁਦੀਪਤਾ ਸੇਨਗੁਪਤਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sudipta Sengupta) ਜਾਦਵਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਕਲਕੱਤਾ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਢਾਂਚਾਗਤ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪਰਬਤਾਰੋਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ 'ਤੇ ਪੈਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ (ਅਦਿਤੀ ਪੰਤ ਦੇ ਨਾਲ) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਅਤੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਉੱਤੇ ਕਈ ਲੇਖਾਂ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਇੰਟਰਵਿਊਆਂ ਲਈ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਢਾਂਚਾਗਤ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੀਅਰ-ਸਮੀਖਿਆ ਜਰਨਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਿਖਰ ਏਜੰਸੀ, ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਲਈ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਵਰੂਪ ਭਟਨਾਗਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਧਰਤੀ, ਵਾਯੂਮੰਡਲ, ਸਮੁੰਦਰ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਸ਼ੁਰੁਆਤੀ ਜੀਵਨ

ਸੇਨਗੁਪਤਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਜੋਤੀ ਰੰਜਨ ਸੇਨਗੁਪਤਾ ਅਤੇ ਪੁਸ਼ਪਾ ਸੇਨਗੁਪਤਾ ਦੇ ਘਰ ਪੈਦਾ ਹੋਈ, ਤਿੰਨ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ।

ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ "ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਆਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ, ਮੇਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੈਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਹੁਣ, ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਰਗਾ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ, ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।"

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੇਨਗੁਪਤਾ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੇਪਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਰਚਨਾਤਮਕ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੁਆਰਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਲਿਖੀ ਹੈ ਜੋ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਭਟਨਾਗਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ ਦੀ ਫੈਲੋ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੇਨਗੁਪਤਾ ਨੇ ਲੇਡੀ ਸਟੱਡੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪੇਸ਼ੇ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ਅਵਾਰਡ ਵਰਗੇ ਕਈ ਹੋਰ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਨਰਲ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਅਵਾਰਡ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੇਨਗੁਪਤਾ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੰਡੀਆ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ 'ਵਿਮੈਨ ਇਨ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ' ਨਾਮਕ ਫੋਰਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸੇਨਗੁਪਤਾ 80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ, ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਜਦੋਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸੇਨਗੁਪਤਾ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਮਹਿਮਾਨ ਬੁਲਾਰੇ ਸਨ ਅਤੇ ਐਲੀਨੋਰ ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ: "ਭਵਿੱਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।"