ਸੋਕਾ
ਸੋਕੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ ਵਰਖਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਘਾਟ, ਭਾਵੇਂ ਵਾਯੂ-ਮੰਡਲ, ਸਤਹੀ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਪਾਣੀ ਲਈ ਸੋਕਾ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਜਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ 15 ਦਿਨ[1] ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ[2] ਦੀ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਅਰਥਚਾਰੇ[3] ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਸੁਕਾਉਣ ਦਾ ਮੌਸਮ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਕੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਝਾੜੀਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਦੇ ਸਮਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਧੌਣ ਦੇ ਉਪਰੋਕਤ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਸੋਕੇ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਗੜ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਈ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਥੋਹਰ ਵਰਗਾ ਕਾਂਟੇਦਾਰ (ਜਾਂ ਕੈਟੀ) ਵਿਚ, ਸੋਕਾ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ ਸੋਕੇ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੋਕੇ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪੱਤੇ ਦਾ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਮੋਮਰੀ ਕਊਟੀਕਲਜ਼ (ਨਹੂੰ ਦੀ ਹੇਠਲੀ ਚਮੜੀ ਵਾਂਗ). ਕੁਝ ਹੋਰ ਖੁਸ਼ਕ ਕਾਲ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਿਊਂਦੇ ਹਨ। ਅਰਧ-ਸਥਾਈ ਸੋਕੇ ਕਾਰਨ ਸੁੱਕੇ ਬਾਇਓਮਜ਼ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨ[4], ਲੰਮੀ ਖੁਰਾਕ ਕਾਰਨ ਜਨਤਕ ਪਰਵਾਸ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਾਦੀ ਲਈ ਸੰਕਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੁਸਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਘੱਟ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮਾ ਸੋਕਾ ਚਿਲੀ ਵਿੱਚ ਅਤਕਾਮਾ ਰੇਗਿਸਤਾਨ (400 ਸਾਲ)[5] ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ।
ਸੋਕੇ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਸੋਧੋਮੀਂਹ ਦੀ ਘਾਟ
ਸੋਧੋਵਰਖਾ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦੀ ਕਾਰਜ ਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ, ਸਟਰੇਟੀਫੋਰਮ[6] (ਪਰਤ ਉੱਤੇ ਪਰਤ ਜਮਾਉਣਾ), ਅਤੇ ਓੋਰੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਬਾਰਿਸ਼[7]. ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਲੰਬਕਾਰੀ ਮੋੜਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਉਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਵਰਖਾ[8] ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦ ਕਿ ਸਟਰੇਟੀਫੋਟਮ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਉਪਰ ਵੱਲ ਗਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਅਵਧੀ[9] ਤੇ ਘੱਟ ਤੀਬਰ ਵਰਖਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ. ਬਾਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਇਸ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਰਲ ਦਾ ਪਾਣੀ, ਤਰਲ ਪਾਣੀ ਜੋ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ। ਖੁਸ਼ਕ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਹ ਖੇਤਰ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਬਾਰਸ਼ ਦੇ ਆਮ ਪੱਧਰ ਹਨ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ, ਘੱਟ ਜੇ ਇਹ ਕਾਰਕ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤਕ ਸਤਹ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮੀਂਹ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਤਾਂ ਨਤੀਜਾ ਸੋਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉੱਚੇ ਦਰਜੇ ਦੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਹਾਈ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਔਸਤ ਮਾਹੌਲ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਹਵਾਈ ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮਹਾਂਦੀਪ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ, ਅਤੇ ਉੱਚ ਦਬਾਅ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਝਰਨੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਜਾਂ ਤੂਫ਼ਾਨ ਦੀ ਗਤੀ[10] ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਾਰਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ' ਕੁਝ ਖੇਤਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਸੋਕੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫੀਡਬੈਕ ਮਕੈਨਿਜ਼ਮ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਸੁਸਤ ਹਵਾ, ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਹਾਲਤਾਂ ਜੋ ਗਰਮ ਕੋਰ ਰਿਸੇਗਿੰਗ[11] ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਿਊਨਤਮ ਬਿਪਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸੋਕੇ ਦੀਆਂ ਹਾਲਤਾਂ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ It's a scorcher - and Ireland is officially 'in drought' Irish Independent, 2013-07-18.
- ↑ Living With Drought Archived 2007-02-18 at the Wayback Machine.
- ↑ Australian Drought and Climate Change Archived 2018-07-26 at the Wayback Machine., retrieved on June 7th 2007.
- ↑ Keddy, P.A. (2007), Plants and Vegetation: Origins, Processes, Consequences, Cambridge, UK.: Cambridge University Press, ISBN 978-0521864800
{{citation}}: More than one of|ISBN=and|isbn=specified (help) - ↑ "Driest Place: Atacama Desert, Chile". Extreme Science. Retrieved September 25, 2016..
- ↑ Emmanouil N. Anagnostou (2004). "A convective/stratiform precipitation classification algorithm for volume scanning weather radar observations". Meteorological Applications. 11 (4). Cambridge University Press: 291–300. Bibcode:2004MeApp..11..291A. doi:10.1017/S1350482704001409.
- ↑ A.J. Dore; M. Mousavi-Baygi; R.I. Smith; J. Hall; D. Fowler; T.W. Choularton (June 2006). "A model of annual orographic precipitation and acid deposition and its application to Snowdonia". Atmospheric Environment. 40 (18): 3316–3326. Bibcode:2006AtmEn..40.3316D. doi:10.1016/j.atmosenv.2006.01.043.
- ↑ Robert Penrose Pearce (2002). Meteorology at the Millennium. Academic Press. p. 66. ISBN 978-0-12-548035-2. Retrieved 2009-01-02.
- ↑ . ISBN 0080502105 https://books.google.com/books?id=5DKWGZ4-06-28. Retrieved 2015-02-18.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help)[permanent dead link]Missing or empty|title= - ↑ Roland Paepe; Rhodes Whitmore Fairbridge; Saskia Jelgersma (1990). Greenhouse Effect, Sea Level and Drought. Springer Science & Business Media. p. 22. ISBN 0792310179.
- ↑ Joseph S. D'Aleo; Pamela G. Grube (2002). The Oryx Resource Guide to El Niño and La Niña. Greenwood Publishing Group. pp. 48–49. ISBN 1573563781.