ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ
ਇੱਕ ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Happy Seeder) ਜ਼ੀਰੋ-ਟਿਲਜ ਵਾਲਾ ਪਲਾਂਟਰ ਸੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਟਰੈਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪੂਰਵ ਵਾਹੁਣ ਅਤੇ ਬੀਜਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਜ (ਪੌਦੇ) ਬੀਜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟਰੈਕਟਰ ਦੇ PTO ਨਾਲ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ-ਪੁਆਇੰਟ ਲਿੰਕੇਜ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਟ੍ਰਾ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜ਼ੀਰੋ ਟਿਲ ਡਰਿੱਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪਿਛਲੀ ਫਸਲ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਫਸਲ ਨੂੰ ਬੀਜਣਾ ਸੰਭਵ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਸਿੱਧੇ ਬਲੇਡ ਸਟਰਾ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਰੋਟਰ 'ਤੇ ਮਾਊਂਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਬਿਜਾਈ ਦੀ ਟਾਈਨ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਕੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਿਛਲੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਬੀਜੇ ਹੋਏ ਖੇਤ ਉੱਤੇ ਮਲਚ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਝੋਨੇ ਦੀ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1]
ਪਿਛੋਕੜ
ਸੋਧੋਹੈਪੀ ਸੀਡਰ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਹੱਲ ਹੈ। ਇਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਗਰੋ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਜ਼ੀਰੋ ਟਿੱਲ ਫਰਟੀ ਸੀਡ ਡਰਿੱਲ Archived 2019-12-22 at the Wayback Machine. ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ।[2][3]
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤਰਾਂ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਨਾਲ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ (CO 2), ਕਾਰਬਨ ਮੋਨੋਆਕਸਾਈਡ (CO), ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ (NO x), ਅਤੇ ਮੀਥੇਨ (CH 4) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਣ ਪਦਾਰਥ (PM10 ਅਤੇ PM2.5) ਵਰਗੀਆਂ ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਨਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[4][5]
ਮੁੱਦੇ
ਸੋਧੋ- ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨ ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰ 50% ਤੋਂ 80% ਤੱਕ ਸਬਸਿਡੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।[6]
- ਕੁਝ ਕਿਸਾਨ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕੁਸ਼ਲ ਮਸ਼ੀਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਣਾਂ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਵੱਢੇ ਜਾਂਦੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਅਤੇ ਉਗਣ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[6]
- ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਕਰਨ ਲਈ, ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਟਾਈ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਸੁਪਰ ਐਸ.ਐਮ.ਐਸ. (ਸੁਪਰ ਸਟਰਾਅ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸਿਸਟਮ) ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਕੱਟਦਾ ਅਤੇ ਫੈਲਾਉਂਦਾ ਹੈ।[7]
ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ ਦੇ ਲਾਭ
ਸੋਧੋ- ਵਧੇ ਹੋਏ ਫਿਲਟਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਘੱਟ ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਨ ਕਾਰਨ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਨਮੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਇਹ ਇਸਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅਤਿਅੰਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਮਾਈਕ੍ਰੋਕਲਾਈਮੇਟ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਡਰੇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ।
- ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਟਾਵ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋ।
- ਇਹ ਇਸਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸੜਨ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਲਈ ਕਾਰਬਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[8]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Manual" (PDF). atariz1.icar.gov.in. Retrieved 2021-03-09.
- ↑ "Happy Seeder". Archived from the original on 2021-05-15. Retrieved 2023-04-22.
- ↑ India, Ideas For. "Happy Seeder: A solution to agricultural fires in north India". Ideas For India.
- ↑ "Happy Seeder can reduce air pollution and greenhouse gas emissions while making profits for farmers". August 8, 2019.
- ↑ "Happy Seeder Can Reduce Air Pollution and GHG Emissions While Making Profits for Farmers". The Nature Conservancy India. Archived from the original on 2021-09-17. Retrieved 2023-04-22.
- ↑ 6.0 6.1 Service, Tribune News. "Govt pushes for happy seeder, farmers reluctant". Tribuneindia News Service.
- ↑ "Explained: Using Happy Seeder and how it affects wheat yield". September 22, 2019.
- ↑ "Why Farmers Must Start Using 'Happy Seeder' for Crop Residue Burning". krishijagran.com.