ਅਡੇਲ ਮਹਿਮੂਦ (24 ਅਗਸਤ, 1941 – 11 ਜੂਨ, 2018) ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਛੂਤ ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਮਾਹਰ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਗਾਰਡਸੀਲ ਐਚ ਪੀ ਵੀ ਵੈਕਸੀਨ ਅਤੇ ਰੋਟਾਵਾਇਰਸ ਵੈਕਸੀਨ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਮਰਕ ਵੈਕਸੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਮਰਕ ਵੈਕਸੀਨ ਤੋਂ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ  ਉਹ ਪ੍ਰਿੰਸਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣ ਗਿਆ।

ਅਡੇਲ ਮਹਮੂਦ
ਅਡੇਲ ਮਹਮੂਦ 2008 ਵਿੱਚ ਬੋਸਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ
ਜਨਮ(1941-08-24)ਅਗਸਤ 24, 1941
ਮੌਤਜੂਨ 11, 2018(2018-06-11) (ਉਮਰ 76)
ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ, ਨਿਊ ਯਾਰਕ, ਅਮਰੀਕਾ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਮਿਸਰੀ, ਅਮਰੀਕੀ
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧਐਚਪੀਵੀ ਟੀਕੇ ਅਤੇ ਰੋਟਾਵਾਇਰਸ ਵੈਕਸੀਨ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨਾ

ਜੀਵਨੀ ਸੋਧੋ

ਮਹਿਮੂਦ ਦਾ ਜਨਮ 24 ਅਗਸਤ, 1941 ਨੂੰ ਕਾਹਿਰਾ, ਮਿਸਰ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਅਬਦਲਫਤਾਹ ਮਹਿਮੂਦ, ਜੋ ਇੱਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਦੀ ਨਮੂਨੀਆ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗ।, ਜਦੋਂ ਮਹਿਮੂਦ ਦਸ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਪੈਨਸਲੀਨ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ਪਰ ਜਦ ਉਸ ਨੇ ਘਰ ਪੁੱਜਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਮਹਿਮੂਦ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ  ਪਇਆ।[1] ਮਹਿਮੂਦ ਨੇ 1963 ਵਿੱਚ ਕਾਹਿਰਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਸੀ।[2] ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ, ਫਥੀਆ ਓਸਮਾਨ, ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਕੂਲ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮੰਨਦਾ ਸੀ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।

ਇੱਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਮਹਿਮੂਦ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਮੈਲ ਅਬਦਲ ਨਾਸਿਰ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹੌਲ ਬਦਲ ਗਿਆ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਯੂਨਾਈਟਡ ਕਿੰਗਡਮ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 1971 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਸਕੂਲ ਆਫ ਹਾਈਜੀਨ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਪੀਕਲ ਮੈਡੀਸਨ ਤੋਂ ਪੀਐਚ.ਡੀ ਕੀਤੀ। 1973 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਲੀਵਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਵੇਸਟਨ ਰਿਜ਼ਰਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੋਸਟ-ਡਾਕਟਰੀ ਖੋਜਕਾਰ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਖੀਰ 1987 ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆਫ਼ ਡਿਗਰੀ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣ ਗਿਆ।

1988 ਵਿੱਚ, ਮਰਕ ਐਂਡ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਟੀਕੇ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਮਹਮੂਦ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ। ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਮਹਿਮੂਦ ਨੇ ਰੋਟਾਵਾਇਰਸ ਵੈਕਸੀਨ ਅਤੇ ਐਚ ਪੀ ਵੀ ਵੈਕਨਿਨ ਸਮੇਤ ਜਨ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵੈਕਸੀਨਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ। ਪੁਰਾਣੇ ਰੋਟਾਵੀਰਸ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘਾਤਕ ਦਸਤ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ (ਗਾਰਡਸੀਲ) ਕਈ ਕੈਂਸਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੈਵਿਕਸ ਕੈਂਸਰ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਪੈਪਿਲੋਮਾਵਾਇਰਸ ਦੁਆਰਾ ਹੂੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਵੈਕਸੀਨ ਦੀ ਵਿਵਹਾਰਤਾ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ੰਕਾ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਿਹਾ।

ਸਾਲ 2006 ਵਿੱਚ ਮਰਕ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਹਿਮੂਦ 2007 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਸਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵੁੱਡਰੋ ਵਿਲਸਨ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਪਬਲਿਕ ਐਂਡ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਅਮੇਰਸ ਵਿੱਚ ਨੀਤੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ 2011 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਸਟਨ ਦੇ ਆਲੇਕੂਲਰ ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣ ਗਿਆ।

11 ਜੂਨ, 2018 ਨੂੰ ਮਹਿਮੂਦ 76 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਸੇਂਟ ਲੂਕ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਲਾਗ ਤੋਂ ਮ੍ਰਿਤ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਾਫਟ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਬਿਲ ਗੇਟਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਟਵਿੱਟਰ ਅਕਾਊਂਟ 'ਤੇ ਮਹਮੂਦ ਦੀ ਮੌਤ 'ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਸੰਸਾਰ ਸਾਡੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵੈਕਸੀਨ ਸਿਰਜਣਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗੁਆ ਬੈਠਾ ਹੈ।" ਡਾ. ਅਡੈਲ ਮਹਿਮੂਦ ਨੇ ਅਣਗਿਣਤ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ।".[3]

ਪਰਿਵਾਰ ਸੋਧੋ

1976 ਵਿੱਚ ਮਹਿਮੂਦ ਕੇਸ ਵੇਸਟਨ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਸੈਲੀ ਹੋਡਰ, ਇੱਕ ਛੂਤ ਵਾਲੀ ਰੋਗ ਮਾਹਿਰ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ 1993 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਸੌਤੇਲਾ ਪੁੱਤਰ ਜੇ ਥਰਨਟੋਨ ਸੀ।

ਮਹਿਮੂਦ ਦੀ ਇੱਕ ਭੈਣ ਓਲਫੈਟ ਅਬਦਲਫਤਾਹ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭਰਾ ਹੈ, ਮਹਿਮੂਦ ਅਬਦਲਫਤਾਹ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਦੋਨੋਂ ਡਾਕਟਰ ਹਨ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Grady, Denise (June 19, 2018). "Dr. Adel Mahmoud, Who Was Credited With HPV and Rotavirus Vaccines, Dies at 76". The New York Times. Retrieved June 21, 2018.
  2. "Adel Mahmoud, global health leader and Princeton faculty member, dies at 76". Princeton University. June 13, 2018. Retrieved June 21, 2018.
  3. "Who is Dr. Adel Mahmoud, the man the world lost this month?". Egypt Today. Retrieved June 23, 2018.