ਅਨੁਰਾਧਾ ਕਪੂਰ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਥੀਏਟਰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਨਾਟਕ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਅਤੇ ਛੇ ਸਾਲ (2007-2013) ਲਈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਰਹੀ। ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਲਈ, ਉਸਨੂੰ 2004 ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[1] 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਜੇ. ਵਸੰਤਨ ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[2] ਇੱਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਇਸਦੇ ਖੁੱਲੇ ਅਤੇ ਇੰਟਰਐਕਟਿਵ ਸੁਭਾਅ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

ਅਨੁਰਾਧਾ ਕਪੂਰ ਦਾ ਜਨਮ 1951 ਵਿੱਚ ਨੈਨੀਤਾਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਮਾਡਰਨ ਸਕੂਲ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਐਮਐਨ ਕਪੂਰ ਦੀ ਧੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਮ੍ਰਿਤਾ ਕਪੂਰ, ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕ ਗੀਤਾ ਕਪੂਰ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਹੈ।[3] ਮਾਡਰਨ ਸਕੂਲ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਮਿਰਾਂਡਾ ਹਾਊਸ, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1973 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਕਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਕਪੂਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਅਧਿਆਪਨ ਕੈਰੀਅਰ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਕੀਨ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇ ਵਜੋਂ ਥੀਏਟਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ।[4] ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਓਮ ਸ਼ਿਵਪੁਰੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਥੀਏਟਰ ਗਰੁੱਪ ਦਿਸ਼ਾਤਰ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੋਹਨ ਰਾਕੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਅਧੇ-ਅਧੁਰੇ ਸਮੇਤ ਕਈ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਲੀਡਜ਼, ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਡਰਾਮਾ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਲਈ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਛੁੱਟੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਪੀਐਚ.ਡੀ.

1981 ਵਿੱਚ, ਕਪੂਰ ਐਨਐਸਡੀ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ ਵਿੱਚ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣ ਗਈ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੱਕ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡਰਾਮਾ ਨਾਲ ਰਹੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਜੋ ਥੀਏਟਰ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧੇ। ਸੀਮਾ ਬਿਸਵਾਸ, ਇਰਫਾਨ ਖ਼ਾਨ, ਰਾਜਪਾਲ ਯਾਦਵ, ਨਵਾਜ਼ੂਦੀਨ ਸਿੱਦੀਕੀ ਅਤੇ ਆਦਿਲ ਹੁਸੈਨ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਨ।[5]

ਜੁਲਾਈ 2007 ਵਿੱਚ, ਕਪੂਰ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ NSD ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਜੁਲਾਈ 2013 ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਐਨਐਸਡੀ ਰਿਪਰਟਰੀ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਚੀਫ ਵੀ ਸੀ।[6] ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਕੂਲ ਆਫ ਕਲਚਰ ਐਂਡ ਕ੍ਰਿਏਟਿਵ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ਼ਨ, ਅੰਬੇਡਕਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਹੈ।[7]

ਕਪੂਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੈ। 2016-2017 ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਫ੍ਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੈਟ, ਬਰਲਿਨ ਵਿੱਚ ਫੈਲੋ ਸੀ।[8]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "SNA: List of Awardees". sangeetnatak.gov.in. Retrieved 15 February 2019.
  2. "Anuradha Kapur awarded first JV Lifetime Achievement award". The Hindu. 18 January 2016. Retrieved 12 March 2019.
  3. Kapur, Geeta (2000). When was Modernism: Essays on Contemporary Cultural Practice in India. Tulika. p. xv. ISBN 81-85229-14-7. Retrieved 4 March 2019.
  4. Phukan, Vikram (1 December 2018). "Anuradha Kapur – Directing change". ForbesLife India. Retrieved 16 February 2019.
  5. Saravanan, T. (8 January 2015). "Cutting across the divide". The Hindu. Retrieved 22 May 2019.
  6. "The Repertory Company of the National School of Drama". nsd.gov.in. National School of Drama. Retrieved 17 February 2019.
  7. "AUD – School of Culture and Creative Expressions". aud.ac.in. Archived from the original on 19 ਫ਼ਰਵਰੀ 2019. Retrieved 16 February 2019.
  8. "Anuradha Kapur – International Center "Interweaving Performance Cultures"". Freie Universitat, Berlin. Retrieved 3 October 2019.