ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ

ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਹਿੰਦੀ: नई दिल्ली ਉਰਦੂ: نئی دلی), ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ। ਕੁਲ 42.7 ਵਰਗ ਕਿ ਮੀ ਖੇਤਰਫਲ ਨਾਲ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦਿੱਲੀ ਮਹਾਂਨਗਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਭਵਨ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਰੂਪ ਰੇਖਾ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਾਸਤੂਸ਼ਿਲਪੀ/ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਏਡਵਿਨ ਲੁਟਿਅਨਸ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਿ੍ਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣੀ। ਲਾਰਡ ਇਰਵਿਨ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਰਸਮੀ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਪਹਿਲਾਂ 12 ਦਸੰਬਰ 1911 ਦੇ ਦਿਨ ਕਲਕੱਤਾ ਦੀ ਥਾਂ 'ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ' ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ)। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਨੀਂਹ 15 ਦਸੰਬਰ, 1911 ਦੇ ਦਿਨ ਰਾਇਸੀਨਾ ਪਿੰਡ (ਜਿਸ ਦਾ ਮਾਲਕ ਲੱਖੀ ਰਾਏ ਯਾਦਵ ਵਣਜਾਰਾ ਪ੍ਰਵਾਰ ਸੀ) ਵਿੱਚ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ 1927 ਵਿੱਚ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
नई दिल्ली
نئی دلی

ਨਕਸ਼ਾ ਨਿਸ਼ਾਨ
ਨਜ਼ਾਮਤਾਂ
ਦੇਸ਼  ਭਾਰਤ ਭਾਰਤ
ਸੂਬਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ
ਗੁਣਕ Coordinates: Unknown argument format
{{#coordinates:}}: invalid latitude
ਸਥਾਪਨਾ ਮਿਤੀ 15 ਦਸੰਬਰ 1911
ਸਤ੍ਹਾ ਖੇਤਰ:
- ਕੁੱਲ 1 500 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੋਘਾਤੀ
ਉੱਚਾਈ 216 ਮੀਟਰ
ਅਬਾਦੀ:
- ਕੁੱਲ (2012) 249 998
- ਅਬਾਦੀ ਘਣਤਾ 7 538/ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੋਘਾਤੀ
- ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਖੇਤਰ 13 850 507
ਸਮਾਂ ਜੋਨ ਯੂ.ਤੀ.ਸੀ +5:30
ਮੇਅਰ ਸ਼ੀਲਾ ਦਿਕ੍ਸਿਤ

ਹਾਲਾਂਕਿ ਬੋਲਚਾਲ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਦੋਵੇਂ ਵੱਖਰੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਹਨ, ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਮੇਗਾਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਛੋਟਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਡੀ ਹਸਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ, ਨੋਇਡਾ, ਗ੍ਰੇਟਰ ਨੋਇਡਾ, ਮੇਰਠ, ਯੇਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸਮੇਤ, ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਨਿਰਮਿਤ ਖੇਤਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਗੁੜਗਾਓਂ, ਅਤੇ ਫਰੀਦਾਬਾਦ।

ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ

ਦਸੰਬਰ 1911 ਤੱਕ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਕਲਕੱਤਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਉਨ੍ਹੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਾਇਸਰਾਏ ਲਾਰਡ ਕਰਜ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਈ। ਇਸਨੇ ਕਲਕੱਤੇ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਤਲਾਂ ਸਮੇਤ ਭਾਰੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਉਭਾਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਵਿਰੋਧੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਪੂਰਨ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬੰਗਾਲ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਮਿਲਾਉਣ ਅਤੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ।


12 ਦਸੰਬਰ 1911 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦਰਬਾਰ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਨੇ ਕਿੰਗਸਵੇ ਕੈਂਪ ਦੇ ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਵਾਇਸਰਾਏ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਲਈ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਣ ਸਮੇਂ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਲਕੱਤਾ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਜਾਰਜ V ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ, ਕੁਈਨ ਮੈਰੀ, ਨੇ ਕਿੰਗਸਵੇ ਕੈਂਪ ਵਿਖੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਐਡਵਿਨ ਲੁਟੀਅਨਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1912 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਆਏ ਸਨ, ਅਤੇ ਹਰਬਰਟ ਬੇਕਰ, ਦੋਵੇਂ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਸਨ ਠੇਕਾ ਸੋਭਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮੂਲ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਤੁਗਲਕਾਬਾਦ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਤੁਗਲਕਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲੀ ਦਿੱਲੀ-ਕਲਕੱਤਾ ਟਰੰਕ ਲਾਈਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਗਬਾਨੀ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਏ.ਈ.ਪੀ. ਗ੍ਰੀਸੇਨ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਅਮ ਮੁਸਟੋਏ। 10 ਫਰਵਰੀ 1931 ਨੂੰ ਵਾਇਸਰਾਏ ਲਾਰਡ ਇਰਵਿਨ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੁਟੀਅਨਜ਼ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀਆਂ ਸਾਮਰਾਜੀ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਵਜੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ।

ਜਲਦੀ ਹੀ ਲੁਟੀਅਨ ਨੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਦਰਅਸਲ, ਨਵੀਂ ਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਦਿੱਲੀ ਟਾਊਨ ਪਲੈਨਿੰਗ ਕਮੇਟੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਜਾਰਜ ਸਵਿੰਟਨ ਅਤੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਜੌਹਨ ਏ. ਬਰੋਡੀ ਅਤੇ ਲੁਟੀਅਨ ਸਨ, ਨੇ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਦੋਵਾਂ ਥਾਵਾਂ ਲਈ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਾਇਸਰਾਏ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੀ ਲਾਗਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਧੁਰਾ, ਜੋ ਅੱਜ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ 'ਤੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਹੈ, ਦਾ ਮਤਲਬ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਤਰ-ਦੱਖਣੀ ਧੁਰਾ ਸੀ ਜੋ ਵਾਇਸਰਾਏ ਦੇ ਘਰ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਸਿਰੇ 'ਤੇ ਪਹਾੜਗੰਜ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਸੀ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਪੁਲਾੜ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਕਮੇਟੀ ਦੱਖਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਈ। ਰਾਇਸੀਨਾ ਹਿੱਲ ਦੇ ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਸਾਈਟ, ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਇਸੀਨਾ ਪਿੰਡ, ਇੱਕ ਮੇਓ ਪਿੰਡ, ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਾਇਸਰਾਏ ਦੇ ਘਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਚੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਪਹਾੜੀ ਦੀਨਾਪਨਾਹ ਗੜ੍ਹ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਪਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਖੇਤਰ ਇੰਦਰਪ੍ਰਸਥ ਦਾ ਸਥਾਨ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਨੂੰ 1911-1912 ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਦਰਬਾਰ ਦੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ਦਾ ਥੰਮ੍ਹ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਸਕੱਤਰੇਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦੀਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 1920 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਗੋਲ ਮਾਰਕੀਟ ਖੇਤਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ।[26] 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ, ਨੇੜਲੇ ਲੋਧੀ ਅਸਟੇਟ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਬੰਗਲੇ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਲੋਧੀ ਗਾਰਡਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲੋਧੀ ਕਾਲੋਨੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਆਖਰੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਖੇਤਰ ਸੀ।

ਪੋਸਟ-ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੋਧੋ

1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਇੱਕ ਚੀਫ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1966 ਵਿੱਚ, ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਚੀਫ਼ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਗਵਰਨਰ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸੰਵਿਧਾਨ (ਸੱਠਵੀਂ ਸੋਧ) ਐਕਟ, 1991 ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਣ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ। ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਵਿਆਪਕ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਜੋ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਅਸਲ ਲਾਗੂਕਰਨ 1993 ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ।


ਲੂਟੀਅਨਜ਼ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵੱਡਾ ਵਿਸਤਾਰ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਕੇਂਦਰੀ ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ (CPWD) ਨੇ ਚਾਣਕਿਆਪੁਰੀ ਦਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਐਨਕਲੇਵ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੁਟੀਅਨਜ਼ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਖੇਤਰ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਦੂਤਾਵਾਸਾਂ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। , ਚਾਂਸਰੀ, ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਾਜਦੂਤਾਂ ਦੇ ਨਿਵਾਸ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਸਟਾ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਾਰਗ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ।