ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਅਮੀਨਾ ਨਾਜ਼ਲੀ

ਅਮੀਨਾ ਬੇਗਮ (1914 – 2 ਫਰਵਰੀ 1996; Urdu: آمنہ نازلی), ਆਪਣੇ ਕਲਮੀ ਨਾਮ ਅਮੀਨਾ ਨਾਜ਼ਲੀ ਨਾਲ਼ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਉਰਦੂ ਲੇਖਕ, ਸੰਪਾਦਕ, ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ। ਉਹ ਅੱਲਾਮਾ ਰਸ਼ੀਦ ਉਲ ਖ਼ੈਰੀ ਦੀ ਨੂੰਹ ਸੀ, ਅਤੇ ਉੱਘੇ ਕਾਨੂੰਨ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਹਾਜ਼ੀਕੁਲ ਖ਼ੈਰੀ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ। [1]

ਜੀਵਨੀ

ਸੋਧੋ

ਅਮੀਨਾ ਨਾਜ਼ਲੀ ਦਾ ਜਨਮ 1914 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [2] [3] ਉਸਨੇ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਅਦੀਬ-ਏ-ਫ਼ਾਜ਼ਿਲ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। [4] 1929 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਰਸ਼ੀਦ ਉਲ ਖ਼ੈਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਾਜ਼ੀਕ-ਉਲ-ਖ਼ੈਰੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। [5] [6]

ਨਾਜ਼ਲੀ ਨੇ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਲਪ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। [7] [8] [9] ਉਹ ਉਰਦੂ-ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖਣ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਨਾਟਕਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। [10] [11] ਉਸ ਦੀ ਲਿਖਤ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਉਜਾੜੇ ਦੇ ਸਦਮੇ ਨੂੰ ਬਿਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹੰਢਾਏ ਸੱਚ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, [12] ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵਿਅੰਗ ਵੱਲ ਮੋੜ ਕੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [13] ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨਿੱਕੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ। [2] ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਦਸਤਕਾਰੀ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਬਾਰੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੁੱਕਬੁੱਕ ਇਸਮਤੀ ਦਸਤਾਰਖ਼ਵਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਵਧ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸੰਕਲਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [2] [14]

ਉਹ ਇੱਕ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1979 ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਇਸਮਤ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਕੀਤੀ, ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਅਧੀਨ ਰਸਾਲੇ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਸੀ। [2] [7] [15] ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। [16] 1977 ਤੋਂ 1982 ਤੱਕ, ਉਸਨੇ ਮਾਸਿਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਜੌਹਰ-ਏ-ਨਿਸਵਾਨ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਵੀ ਕੀਤਾ। [14]

ਨਾਜ਼ਲੀ ਇੱਕ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ। [7] ਉਹ ਆਖਰਕਾਰ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਣ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। [17] ਉੱਥੇ ਹੀ 1996 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। [2] ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੇ ਬੇਟੇ ਹਾਜ਼ੀਕੁਲ ਖੈਰੀ ਨੇ ਅਮੀਨਾ ਨਜ਼ਲੀ ਕੇ ਮੁੰਤਖਿਬ ਅਫਸਾਨੇ ਔਰ ਡਰਾਮੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀ। [7] [12]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. ↑ "Amina Nazli - Profile & Biography". Rekhta (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2022-06-21. Retrieved 2022-06-21.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 "Amina Nazli - Profile & Biography". Rekhta (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2022-06-21. Retrieved 2022-06-21."Amina Nazli - Profile & Biography". Rekhta. Archived from the original on 2022-06-21. Retrieved 2022-06-21.
  3. ↑ "Aamna Nazli Biography | آمنہ نازلی". Urdu Notes (in ਉਰਦੂ). Archived from the original on 2021-04-16. Retrieved 2022-06-21.
  4. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001E-QINU`"'</ref>" does not exist.
  5. ↑ "COLUMN: A feminist in her day". Dawn (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2008-09-27. Archived from the original on 2022-06-21. Retrieved 2022-06-21.
  6. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000020-QINU`"'</ref>" does not exist.
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 "COLUMN: A feminist in her day". Dawn (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2008-09-27. Archived from the original on 2022-06-21. Retrieved 2022-06-21."COLUMN: A feminist in her day". Dawn. 2008-09-27. Archived from the original on 2022-06-21. Retrieved 2022-06-21.
  8. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000022-QINU`"'</ref>" does not exist.Ali, Azra Asghar (2000). The Emergence of Feminism Among Indian Muslim Women, 1920-1947. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-579152-5. Archived from the original on 2022-06-21. Retrieved 2022-06-21.
  9. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000023-QINU`"'</ref>" does not exist.
  10. ↑ Safvi, Rana (2017-10-24). "By the Ladies of Awadh: The Ismati Dastarkhwan is your go-to for dahi ke kebab". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2017-11-19. Retrieved 2022-06-21.
  11. ↑ Hussein, Aamer (2013-12-29). "COLUMN: Forgotten literary past". Dawn (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2022-03-10. Retrieved 2022-06-21.
  12. ↑ 12.0 12.1 Hussein, Aamer (2013-12-29). "COLUMN: Forgotten literary past". Dawn (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2022-03-10. Retrieved 2022-06-21.Hussein, Aamer (2013-12-29). "COLUMN: Forgotten literary past". Dawn. Archived from the original on 2022-03-10. Retrieved 2022-06-21.
  13. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000027-QINU`"'</ref>" does not exist.
  14. ↑ 14.0 14.1 "Aamna Nazli Biography | آمنہ نازلی". Urdu Notes (in ਉਰਦੂ). Archived from the original on 2021-04-16. Retrieved 2022-06-21."Aamna Nazli Biography | آمنہ نازلی". Urdu Notes (in Urdu). Archived from the original on 2021-04-16. Retrieved 2022-06-21.
  15. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000029-QINU`"'</ref>" does not exist.
  16. ↑ "Writers, academics celebrate 105th anniversary of women's magazine". The Regional Times of Sindh. 2012-05-28.
  17. ↑ "The city's unsung women are its real heroes, say rights activists". South Asian Media Net. 2014-11-25.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਅਮੀਨਾ_ਨਾਜ਼ਲੀ&oldid=681033" ਤੋਂ ਲਿਆ