ਅਰੁੰਧਤੀ ਘੋਸ਼ (25 ਨਵੰਬਰ 1939 - 25 ਜੁਲਾਈ 2016) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਦੂਤ ਸੀ। ਉਹ ਜਿਨੀਵਾ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸੀ ਅਤੇ 1996 ਵਿੱਚ ਜਨੇਵਾ ਵਿੱਚ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਸਬੰਧੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਨਿਊਕਲੀਅਰ-ਟੈਸਟ-ਬਾਨ ਸੰਧੀ (ਸੀਟੀਬੀਟੀ) ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਵਫ਼ਦ ਦੀ ਮੁਖੀ ਸੀ।[1] ਉਸਨੇ ਕੋਰੀਆ ਗਣਰਾਜ ਅਤੇ ਅਰਬੀ ਗਣਰਾਜ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜਦੂਤ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।

ਅਰੁੰਧਤੀ ਘੋਸ
ਘੋਸ਼, ਵਿਵੇਨਾ, ਜੁਲਾਈ 2013 ਵਿੱਚ ਸੀਟੀਬੀਟੀ ਕੂਟਨੀਤੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਪਾਲਸੀ ਕੋਰਸ 'ਤੇ ਬੋਲਦੀ ਹੋਈ.
ਜਿਨੀਵਾ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ
IFS
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
1995–1997
ਮਿਸਰ ਦੇ ਅਰਬ ਗਣਰਾਜ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਦੂਤ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
1992–1995
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ(1939-11-25)25 ਨਵੰਬਰ 1939
ਮੌਤ25 ਜੁਲਾਈ 2016(2016-07-25) (ਉਮਰ 76)
ਕੌਮੀਅਤਭਾਰਤੀ
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰਲੇਡੀ ਬਰਬੋਰਨ ਕਾਲਜ
ਕਿੱਤਾਡਿਪਲੋਮੈਟ

ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਘੋਸ਼ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਅਤੇ ਜੌਹਨ ਕਾਨਨਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੀ। ਉਸਨੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਲੇਡੀ ਬਰੇਬੋਰਨ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1963 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।

ਘੋਸ਼ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬੰਗਾਲੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਆਈ ਸੀ। ਉਹ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਜੱਜ ਰੂਮਾ ਪਾਲ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਭਾਰਤੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਭਾਸਕਰ ਘੋਸ਼ ਦੀ ਭੈਣ ਹੈ।[2] ਉਹ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਾਗਰਿਕਾ ਘੋਸ਼ ਅਤੇ ਸੰਜੇ ਘੋਸ਼, ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕਰ, ਜੋ ਉਲਫਾ 1997 ਵਿੱਚ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਅਗਵਾ ਅਤੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੀ ਆਂਟੀ ਹੈ।[3]

ਕਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਘੋਸ਼ ਨੇ ਆਸਟ੍ਰੀਆ, ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਮਿਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। 1971 ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਕਲਕੱਤੇ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁੱਖ ਸੰਪਰਕ ਸਨ।[4]

1996 ਵਿਚ, ਘੋਸ਼ ਨੂੰ ਜਿਨੀਵਾ ਵਿੱਚ ਸੀਟੀਬੀਟੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਫ਼ਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਇਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਭਾਗੀਦਾਰ ਸੀ, ਇਹ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਪਰਮਾਣੂ ਤਕਨੀਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਸਾਰ ਸੰਧੀ (ਐਨ.ਪੀ.ਟੀ.) ਦੇ ਘੇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਅਣਪਛਾਤਾ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ। ਆਪਣੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤੀਆਂ ਨੀਤੀਗਤ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੀ ਸਮੱਰਥਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸੀਮਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜਤ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਸੀਟੀਬੀਟੀ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦਬਾਅ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ, ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੇਲਿਬ੍ਰਿਟੀ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।[5]

ਉਹ ਨਵੰਬਰ 1997 ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਈ।   [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2018)">ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ</span> ]

ਪੋਸਟ-ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਸੋਧੋ

ਉਹ 2016 ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਈ ਗਤਿਵਿਧਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸੀ।[6] ਉਹ 1998 ਤੋਂ 2004 ਤਕ ਯੂਨੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਯੂ.ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.) ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉਹ 1998 ਤੋਂ 2001 ਤਕ ਨਿਰਮਾਤਮੰਦ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਜਨਰਲ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ।[7] ਉਹ 2004 ਤੋਂ 2005 ਤਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਧਿਕਾਰ ਲਈ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। 2004 ਤੋਂ 2007 ਤਕ ਉਹ ਡਿਫੈਂਸ ਸਟਡੀਜ਼ ਅਤੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉਹ 2007 ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਸਾਰ ਅਤੇ ਨਿਰਆਪਣ ਤੇ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਸੀ।

ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਆਨਰਜ਼ ਸੋਧੋ

  • 27 ਮਾਰਚ 2012 ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਫ੍ਰੈਂਡਜ਼ ਆਫ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਵਾਰ ਸਨਮਾਨ।[8]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Statement made by Ms. Arundhati Ghose, in the Plenary of the Conference on Disarmament on August 8, 1996". Federation of American Scientists. Retrieved 26 July 2016.
  2. "Arundhati Ghose, Diplomat Who Played Decisive Role In India's Nuclear Future, Passes Away". First Post. 26 July 2016. Retrieved 26 July 2016.
  3. "Terrorists, Human Rights and the United Nations". South Asia Terrorism Portal. Archived from the original on 10 October 2008. Retrieved 2008-10-25. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. Ghose, Arundhati. "Interview with Amb. Arundhati Ghose". Youtube. Friends of Bangladesh. Retrieved 26 July 2016.
  5. Subramanium, Chitra (7 May 2012). "Smoking Guns: Eating Out Of A Foreign Hand". Outlook Magazine. Retrieved 26 July 2016.
  6. "Former diplomat Arundhati Ghose passes away". Indian Express. 26 July 2016. Retrieved 26 July 2016.
  7. "Advisory Board on Disarmament Matters". United Nations Office for Disarmament Affairs. United Nations. Retrieved 26 July 2016.
  8. "Awards Bestowed by Government of People's Republic of Bangladesh to Indian nationals" (PDF). High Commission of India, Bangladesh. Archived from the original (PDF) on 16 ਅਗਸਤ 2016. Retrieved 26 July 2016. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)