ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਦੀ ਲਾਇਬਰੇਰੀ
ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਦੀ ਰਾਇਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਜਾਂ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ, ਮਿਸਰ, ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਇਹ ਕਲਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਨੌਂ ਦੇਵੀਆਂ ਮਿਊਜਜ਼ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸੀ।[1] ਇਹ ਟੋਲੇਮਿਕ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਵਧੀ ਫੁਲੀ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਸਦੀ ਈਪੂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ 30 ਈਪੂ ਵਿੱਚ ਰੋਮਨਾਂ ਦੀ ਮਿਸਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਇਸ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਸ਼ਣ ਹਾਲ, ਮੀਟਿੰਗ ਕਮਰੇ ਅਤੇ ਬਾਗ ਵੀ ਸਨ। ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਸ ਮਹਾਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[2] ਇਹ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਦਾ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚਿੰਤਕਾਂ ਨੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ।
| ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਦੀ ਲਾਇਬਰੇਰੀ | |
|---|---|
 ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਦੀ ਮਹਾਨ ਲਾਇਬਰੇਰੀ, ਓ. ਵਉਣ ਕੋਰਵੇਨ, 19 ਵੀਂ ਸਦੀ | |
 | |
| ਟਿਕਾਣਾ | ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ, ਮਿਸਰ |
| ਕਿਸਮ | ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬਰੇਰੀ |
| ਸਥਾਪਨਾ | ਤੀਜੀ ਸਦੀ ਈਪੂ |
| ਸੰਕਲਨ | |
| ਆਕਾਰ | 10,00,000  |
ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਟੋਲਮੀ ਪਹਿਲੇ ਸੋਟਰ ਨੇ ਬਣਾਈ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਮੈਸੇਡੋਨੀਅਨ ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਅਲੈਗਜੈਂਡਰ ਮਹਾਨ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਸੀ।[3] ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪਪਾਇਰਸ ਦੇ ਸਕਰੋਲਾਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆ ਸੀ। ਇਹ ਨਹੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਕਿੰਨੇ ਸਕਰੋਲਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਇਥੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਅਨੁਮਾਨ ਇਸਦੀ ਰੇਂਜ 40,000 ਤੋਂ 400,000 ਤਕ ਦੱਸਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਘਟਨਾ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਕਰੋਲ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ; ਇਸ ਦਾ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਣਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਗਿਆਨ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਰੋਤ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਇਸਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੌਣ ਸੀ ਅਤੇ ਕਦੋਂ ਇਹ ਵਾਪਰੀ ਸੀ। ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਅੱਗ ਲੱਗੀ ਹੋਵੇ। ਅੱਗਾਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਇੱਕ ਭੁਚਾਲ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨੂੰ ਤਕੜਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਸੀ।[1] ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੀ ਸੰਭਵ ਅੰਸ਼ਕ ਜਾਂ ਪੂਰਨ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਮੌਕਿਆਂ ਵਿੱਚ 48 ਈਪੂ ਵਿੱਚ ਜੂਲੀਅਸ ਕੈਸਰ ਦੀ ਫੌਜ ਵਲੋਂ ਲਗਾਈ ਗਈ ਅੱਗ ਅਤੇ 270 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਆਰੇਲਿਅਨ ਦਾ ਹਮਲਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਮੁੱਖ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਦੇ ਸੇਰਾਪੇਅਮ ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਬੰਨੀ "ਬੇਟੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ" ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਕਾਂਸਟੈਂਟੀਨੋਪਲ ਦੇ ਸੁਕਰਾਤ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੌਪਟਿਕ ਪੋਪ ਥੀਓਫਿਲਸ ਨੇ 391 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸਰਾਪਿਅਮ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕੁਝ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਕੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਵੀ ਸੀ।
ਬਣਤਰ
ਸੋਧੋਭੰਡਾਰ
ਸੋਧੋ
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 Murray, S. A., (2009). The library: An illustrated history. New York: Skyhorse Publishing, p.17
- ↑ Murray, Stuart, (2009). The library : an illustrated history. New York, NY: Skyhorse Pub. pp. p. 17. ISBN 9781616084530. OCLC 277203534.
{{cite book}}:|pages=has extra text (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)CS1 maint: Extra text (link) - ↑ Murray, S. (2009). The library: An illustrated history. Chicago, IL: Skyhorse Publishing, (pp. 15).
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
ਸੋਧੋ- James Hannam: The Mysterious Fate of the Great Library of Alexandria.
- Krasner-Khait, Barbara (October–November 2001). "Survivor: The History of the Library". Archived from the original on 21 ਨਵੰਬਰ 2015. Retrieved 6 May 2012.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help)
- Papyrus fragment (P.Oxy.1241): An ancient list of head librarians.
- The Straight Dope Archived 2008-08-21 at the Wayback Machine. Straight Dope Staff Report: "What happened to the great Library of Alexandria?"
- The BBC Radio 4 program In Our Time discussed The Library of Alexandria 12.03.2009
- Friends of the Library of Alexandria Archived 2011-10-07 at the Wayback Machine. (official Mexican site)
- Bibliotheca Alexandrina (official site)
- The Burning of the Library of Alexandria Archived 2012-04-09 at the Wayback Machine.
- Hart, David B. "The Perniciously Persistent Myths of Hypatia and the Great Library," First Things, June 4, 2010
Texts on Wikisource:
- "Alexandrian Library". Encyclopedia Americana. 1920.
- ਫਰਮਾ:Cite NIE
- "Alexandrian Library". The American Cyclopædia. 1879.
