ਇੰਦੂਬਾਲਾ
ਇੰਦੂਬਾਲਾ (1898 – 30 ਨਵੰਬਰ, 1984), ਜਿਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਮਿਸ ਇੰਦੂਬਾਲਾ, ਇੰਦੂਬਾਲਾ ਦੇਬੀ, ਜਾਂ ਇੰਦੂਬਾਲਾ ਦੇਵੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਗਾਇਕਾ ਅਤੇ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ 1975 ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਇੰਦੂਬਾਲਾ ਦਾ ਜਨਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਮੋਤੀ ਲਾਲ ਬੋਸ ਅਤੇ ਰਾਜਬਾਲਾ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਗ੍ਰੇਟ ਬੰਗਾਲ ਸਰਕਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ,[1] ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਉਹ ਕਲਕੱਤੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਗੌਹਰ ਜਾਨ,[2] ਕਮਲ ਦਾਸਗੁਪਤਾ, ਅਤੇ ਕਾਜ਼ੀ ਨਜ਼ਰੁਲ ਇਸਲਾਮ ਸਮੇਤ ਕਈ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗਾਇਕਾ ਵਜੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[3]
ਕੈਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਇੰਦੂਬਾਲਾ ਨੂੰ ਮਹਾਨ ਬੰਗਾਲੀ ਮਹਿਲਾ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4][5] ਉਸਨੇ 1915 ਜਾਂ 1916 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਾਮਾਫੋਨ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਲਈ ਸੈਂਕੜੇ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਕੀਤੀ[6][7] ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ, ਰਾਮਬਾਗਨ ਫੀਮੇਲ ਕਾਲੀ ਥੀਏਟਰ,[8] ਅਤੇ ਸਟਾਰ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ 1927 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ, ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ, ਅਤੇ 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਾਇਆ।[9] 1936 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਮੈਸੂਰ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਲਈ ਦਰਬਾਰੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[10] 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਧੁਨੀ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਪਲੇਬੈਕ ਵੋਕਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਰਾਜਰਾਣੀ ਮੀਰਾ (1933), ਸਤੀ ਸੁਲੋਚਨਾ (1934), ਅਤੇ ਨਵੀਨਾ ਸਾਰੰਗਧਾਰਾ (1936) ਸਮੇਤ ਦੋ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਨ-ਸਕਰੀਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[11] ਉਹ 1950 ਵਿੱਚ ਸਟੇਜ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਗਈ। ਉਸਨੂੰ 1975 ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।[1]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਨਿਘਰਦੀ ਸਿਹਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇੰਦੂਬਾਲਾ ਦੀ 1984 ਵਿੱਚ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ, ਅੱਸੀਵਿਆਂ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[3] ਉਹ ਬਿਭੂਤੀਭੂਸ਼ਣ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਦੀ ਛੋਟੀ ਕਹਾਣੀ "ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਅਤੇ ਇੰਦੂਬਾਲਾ" (2016) ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਪਾਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[12] 2020 ਵਿੱਚ ਤਾਰਾ ਡਿਸਕ ਦੁਆਰਾ, ਇੰਦੂਬਾਲਾ ਦੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਕਲਨ ਐਲਬਮ ਵਿਨਾਇਲ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[13]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 Chakrabarti, Kunal; Chakrabarti, Shubhra (2013-08-22). Historical Dictionary of the Bengalis (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Scarecrow Press. pp. 232–233. ISBN 978-0-8108-8024-5.
- ↑ Gupta, Debdutta (January 17, 2020). "Indubala Devi – the singing sensation of 1915 Calcutta!". Get Bengal (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-11-14.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ 3.0 3.1 Guha, Jyoti Prakash (2008). "A short biography of Indubala" (PDF). The Record News: 35–50.
- ↑ Murshid, Ghulam (2018-01-25). Bengali Culture Over a Thousand Years (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Niyogi Books. ISBN 978-93-86906-12-0.
- ↑ Bhattacharya, Rimli (2018-05-15). Public Women in British India: Icons and the Urban Stage (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Taylor & Francis. ISBN 978-0-429-01655-4.
- ↑ Denning, Michael (2015-08-01). Noise Uprising: The Audiopolitics of a World Musical Revolution (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Verso Books. ISBN 978-1-78168-857-1.
- ↑ Joshi, G. N. (1988). "A Concise History of the Phonograph Industry in India". Popular Music. 7 (2): 147–156. doi:10.1017/S0261143000002725. ISSN 0261-1430. JSTOR 853533.
- ↑ Chakraborti, Bikas (2014). "Mirabai and Indubala: Spiritual Empowerment Redefined". In Banerjee, Debalina (ed.). Boundaries of the Self: Gender, Culture and Spaces. Cambridge Scholars Publishing. pp. 127–139, quote on page 138. ISBN 9781443860789.
- ↑ "Miss Indubala". The Indian Listener. 6: 11. 22 December 1940.
- ↑ "Books Reviewed" The Indian Listener (September 22, 1936): 952.
- ↑ Dickey, Sara; Dudrah, Rajinder (2018-10-24). South Asian Cinemas: Widening the Lens (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Routledge. ISBN 978-1-317-97729-2.
- ↑ Ravi, S. (2016-04-20). "Tales that continue to rankle". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-11-15.
- ↑ Discogs, Miss Indubala – Miss Indubala (1889-1984) (2020, Vinyl) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ), retrieved 2021-11-15
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
ਸੋਧੋ- Miss Indubala Raga Bhairavi Coln: Rantideb Maitra, a recording by Indubala, on YouTube