ਸੰਤ ਕਰਮਾਮੇਲਾ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਚੌਦਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਕਵੀ ਸੰਤ ਸਨ। ਉਹ ਚੋਖਾਮੇਲਾ ਅਤੇ ਸੋਯਾਰਾਬਾਈ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ ਜੋ ਮਹਾਰ ਜਾਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਅਭੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੱਬ ਉੱਤੇ ਭੁੱਲਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਨੀਵੀਂ ਜਾਤ ਵਜੋਂ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਤਰਸਯੋਗ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।[1] ਉਨ੍ਹਾਂ ਏਨ ਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ।[2]

ਕਰਮਮੇਲਾ ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਬੋਧੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਕੌੜੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਜਿਹੜੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕਰਮਮੇਲਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਭਗਤੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਭੰਗ ਉਸ ਸਮੇਂ, ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਰਸਤੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਭਗਤ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪਿਆਰ ਬਾਰੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਦਲਿਤ ਕਵਿਤਾ ਨਾਲ ਗੂੰਜਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਮਾਜ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ, ਸ਼ੁੱਧ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।[3]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Zelliot, Eleanor (2008). "Chokhamela, His Family and the Marathi Tradition". In Aktor, Mikael; Deliège, Robert (eds.). From Stigma to Assertion: Untouchability, Identity and Politics in Early and Modern India. Copenhagen: Museum Tusculanum Press. pp. 76–86. ISBN 978-8763507752.
  2. King, Anna S. (2005). "Introduction". In King, Anna S.; Brockington, John L. (eds.). The Intimate Other: Love Divine in Indic Religions. New Delhi: Orient Longman. p. 5. ISBN 8125028013.
  3. Zelliot, Eleanor (2000). "Sant Sahitya and its Effect on Dalit Movements". In Kosambi, Meera (ed.). Intersections: Socio-cultural Trends in Maharashtra. New Delhi: Orient Longman. pp. 187–192. ISBN 8125018786.