ਕੇਸ਼ਵਰਾਵ ਬਲਿਰਾਮ ਹੇਡਗੇਵਾਰ
ਡਾ: ਕੇਸ਼ਵਰਾਵ ਬਲਿਰਾਮ ਹੇਡਗੇਵਾਰ (ਜਨਮ: 1 ਅਪਰੈਲ, 1889 - ਮੌਤ: 21 ਜੂਨ, 1940) ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਸੇਵਕ ਸੰਘ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਂਡ ਕਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਹਿੰਦੂ ਸਾਲ ਏਕਮ ਦੇ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਦਿਨ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਗੁੜੀ ਪੜਵਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਵ - ਸਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਘਰ ਵਲੋਂ ਕਲਕੱਤਾ ਗਏ ਤਾਂ ਸਨ ਡਾਕਟਰੀ ਪਢਨੇ ਪਰ ਵਾਪਸ ਆਏ ਉਗਰ ਕਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਬਣਕੇ। ਕਲਕੱਤੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਦੇ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਗੁਪਤ ਕਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਅਨੁਸ਼ੀਲਨ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਬੰਨ ਗਏ। ਸੰਨ 1916 ਦੇ ਕਾਂਗਰਸ ਇਕੱਠ ਵਿੱਚ ਲਖਨਊ ਗਏ। ਉੱਥੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ (ਵਰਤਮਾਨ ਯੂ0ਪੀ0) ਦੀ ਜਵਾਨ ਟੋਲੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਪ੍ਰਜਾਤੰਤਰ ਸੰਘ (Hindustan Republican Association) ਵਲੋਂ ਵੀ ਜੁਡ ਗਏ ਅਤੇ ਕੇਸ਼ਵ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਦੇ ਛਦਮ ਨਾਮ ਵਲੋਂ 1925 ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿੱਖਾਤ ਕਾਕੋਰੀ ਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀ ਪਕਡੇ ਗਏ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਕਾਂਗਰਸ ਵਲੋਂ ਮੋਹ ਭੰਗ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸੰਘ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰ ਪਾਈ। ਮ੍ਰਤਿਉੱਪਰਿਆੰਤ ਸੰਨ 1940 ਤੱਕ ਉਹ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਸਰਵੇਸਰਵਾ ਰਹੇ।
