ਕੋਡਿਕੋਲੋਜੀ
ਕੋਡੋਲੋਜੀ ( ਲਾਤੀਨੀ codex ਤੋਂ , ਜੈਨੇਟਿਵ codicis , "ਨੋਟਬੁੱਕ, ਕਿਤਾਬ"; ਅਤੇ ਯੂਨਾਨੀ -λογία , -ਲੌਗੀਆ ) ਭੌਤਿਕ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਰਚਮੈਂਟ (ਜਾਂ ਕਾਗਜ਼) 'ਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਕੋਡਿਕਸ ਜਾਂ ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ 'ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮੱਗਰੀ ( ਚਮਚਾ, ਕਈ ਵਾਰ ਝਿੱਲੀ ਜਾਂ ਵੇਲਮ, ਕਾਗਜ਼, ਰੰਗਦਾਰ, ਸਿਆਹੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਅਤੇ ਤਕਨੀਕਾਂ ਸਮੇਤ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬੰਧਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ: ਕੁਝ ਕੋਡੀਓਲੋਜਿਸਟ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੈਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ, ਹੱਥ ਲਿਖਤ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਪਾਲੀਓਗ੍ਰਾਫਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੋਡੋਲੋਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਲਿਖਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਸ਼ੀਏ, ਗਲਾਸ, ਮਾਲਕੀ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ, ਆਦਿ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਦੋਵਾਂ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਜਾਵਟ ਦੇ ਭੌਤਿਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਭੌਤਿਕ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਨੇੜਿਓਂ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਕਿਸੇ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਉਤਪਤੀ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ, ਜਾਂ ਉਸੇ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ-ਵੱਖਰੇ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਮੇਲਣਾ ਸੰਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਾਲੀਓਗ੍ਰਾਫਰ ਅਤੇ ਕੋਡਿਕਲੋਜਿਸਟ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ, ਹੱਥ-ਲਿਖਤ-ਇਕੱਤਰ ਕਰਨ, ਅਤੇ ਕਿਤਾਬ-ਸੂਚੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸੋਧੋ
ਮੱਧਕਾਲੀ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਲਈ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਔਨਲਾਈਨ ਡਾਟਾਬੇਸ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
- 'ਕੇਟੀਵ' - ਡਿਜੀਟਲਾਈਜ਼ਡ ਹਿਬਰੂ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਲਗਭਗ 400,000 ਹਿਬਰੂ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕੈਟਾਲਾਗ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 100,000 ਡਿਜੀਟਾਈਜ਼ਡ ਹਨ।
- '13ਵੀਂ ਅਤੇ 14ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਦਾ ਮਾਰਬਰਗਰ ਰੀਪਰਟੋਰੀਅਮ, ਫਿਲਿਪਸ-ਯੂਨੀਵਰਸਿਟ ਮਾਰਬਰਗ (ਵਰਣਨਤਮਿਕ ਕੈਟਾਲਾਗ) (ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹਨ ਇਕੱਲੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ)।
- ਬੋਡਲੀਅਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਆਕਸਫੋਰਡ, ਕੈਟਾਲਾਗ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਵਰਤਣ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨ। ਔਨਲਾਈਨ ਚੰਗੀ ਕੁਆਲਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਕਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਹਰਲੀਨ ਸੰਗ੍ਰਹਿ (ਮੱਧਕਾਲੀ ਅਤੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਦੇ ਕੈਟਾਲਾਗ ਦੁਆਰਾ ਵੀ)। ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਐਂਗਲੋ-ਸੈਕਸਨ ਬਿਓਵੁੱਲਫ ਜਾਂ ਲਿੰਡਿਸਫਾਰਨ ਇੰਜੀਲ (ਲਿੰਡਿਸਫਾਰਨ ਦੀ ਕਿਤਾਬ) ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- 8ਵੀਂ ਤੋਂ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਸਟ੍ਰੀਆ ਲਈ ਕੈਟਾਲਾਗ Archived 2020-06-25 at the Wayback Machine.।
- ਕੋਡੀਸ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕ ਈਕਲੇਸੀਆ ਕਲੋਨੀਏਨਸਿਸ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟ ਕੌਲਨ, ਲਗਭਗ 500 ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ (ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜਰਮਨ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ, ਫੋਟੋਆਂ ਦੇ ਨਾਲ)।
- ਕੋਡੀਸ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਾਂਗਲੈਨਸ Archived 2012-10-31 at the Wayback Machine. ਨੇ ਸੇਂਟ ਗੈਲੇਨ ਦੀ ਖਰੜੇ ਨੂੰ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
- ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਫਾਰ ਸਪੈਸ਼ਲ ਕਲੈਕਸ਼ਨ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਗ੍ਰਾਜ਼, 2.000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਔਨਲਾਈਨ-ਕੈਟਾਲਾਗ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ (2011) ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਪੈਲੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਵਰਣਨ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲੀ ਸੰਪੂਰਨ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ।
- ਕਾਲਜਵਿਲੇ, ਮਿਨੀਸੋਟਾ ਵਿੱਚ ਹਿੱਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਆਸਟ੍ਰੀਆ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਤੋਂ 90,000 ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ।
- ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀਸੀ, ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕੈਟਾਲਾਗ।
- ਡਿਜੀਟਲ ਵਾਲਟਰਜ਼, ਬਾਲਟੀਮੋਰ, ਮੈਰੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਵਾਲਟਰਜ਼ ਆਰਟ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ। 900 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਅਤੇ 1250 ਅਣਪਛਾਤੀਆਂ।
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਸੋਧੋ
- ਮੱਧਕਾਲੀ ਅਤੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ, 12ਵੀਂ-17ਵੀਂ ਸਦੀ, ਡਿਜੀਟਲ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਲਈ ਕੇਂਦਰ, ਵਰਮੋਂਟ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
- ਫਿਲਿਪ ਬੋਬੀਚੋਨ, ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਆਨਲਾਈਨ[permanent dead link] । ਹਿਬਰੂ, ਯੂਨਾਨੀ, ਅਰਬੀ, ਰੋਮਨ ਅਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ/ਲੇ ਲੈਕਸੀਕੋਨ ਦਾ ਪੰਨਾ ਖਾਕਾ। Mise en page et mise en texte des manuscrits hébreux, grecs, latins, romans et arabes