ਆਸਾਮੀ ਭਾਸ਼ਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary
ਛੋ clean up using AWB
ਲਾਈਨ 23:
}}
[[Image:Indoarische Sprachen Gruppen.png|right|thumb|300px| ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਖੇਤਰ ਆਸਾਮੀ ਬੋਲੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਾਉਂਦਾ ਹੈ]]
'''ਆਸਾਮੀ ਭਾਸ਼ਾ''' ਉੱਤਰੀ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਰਵਾਰ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਇਹ ਪੂਰਬੀ ਹਿੰਦ -ਆਰੀਆ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾ , ਮੈਥਲੀ , ਉੜੀਆ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਨਾਲ ਇਸਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਬੋਤ [[ਭਾਰਤ]] ਵਿੱਚ [[ਅਸਮ]] ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ [[ਅਸਮ]] ਦੀ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ [[ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੂਰਬੋਤ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਸਮਿਆ ਆਧਾਰਿਤ ਕਰਯੋਲ ਭਾਸ਼ਾ [[ਨਾਗਾਲੈਂਡ]] ਅਤੇ [[ਅਸਮ]] ਦੇ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਸਮਿਆਵਕਤਾਵਾਂਦੀ ਛੋਟੀ ਗਿਣਤੀ [[ਭੁਟਾਨ]] ਅਤੇ [[ਬਾਂਗਲਾਦੇਸ਼]] ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ 13 ਲੱਖ<ref>http://assamgovt.nic.in/</ref> ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਦੇਸ਼ੀ ਵਕਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਰਵਾਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਲੋਂ ਇਸਦਾ ਸੰਬੰਧ ਆਰਿਆ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਵਾਰ ਨਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਂਗਲਾ , ਮੈਥਲੀ , ਉੜਿਆ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਵਲੋਂ ਇਸਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ । ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਸਮਿਆ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਉਤਪੱਤੀ ਸਤਰਹਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਵਲੋਂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਸਾਹਿਤਿਅਕ ਅਭਿਰੁਚੀਆਂ ਦਾ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਤੇਰ੍ਹਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਵਿੱਚ ਰੁਦਰ ਕਾਂਡਾਲੀ ਦੇ ਦਰੋਣ ਪਰਵ ( ਮਹਾਂਭਾਰਤ ) ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਕਿਸ਼ਨ ਕਾਂਡਾਲੀ ਦੇ ਰਾਮਾਇਣ ਵਲੋਂ ਅਰੰਭ ਹੋਇਆ । ਵੈਸ਼ਣਵੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੇ ਰਾਜਸੀ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ । ਸ਼ੰਕਰ ਦੇਵ ( ੧੪੪੯ - ੧੫੬੮ ) ਨੇ ਆਪਣੀ ਲੰਮੀ ਜੀਵਨ - ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਸਵਰਚਿਤ ਕਵਿਤਾ , ਨਾਟਿਅ ਅਤੇ ਗੀਤਾਂ ਵਲੋਂ ਜਿੰਦਾ ਰੱਖਿਆ । <br>
 
ਅਸਮਿਆ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ੧੬ਵੀ ਸਦੀ ਵਲੋਂ ੧੯ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਛੇ ਭੱਜਿਆ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਸੱਕਦੇ ਹਨ ।
ਲਾਈਨ 34:
 
ਅਸਮਿਆ ਦੀ ਪਾਰੰਪਰਕ ਕਵਿਤਾ ਉੱਚਵਰਗ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਸੀ । ਭਰਤ੍ਰਦੇਵ ( ੧੫੫੮ - ੧੬੩੮ ) ਨੇ ਅਸਮਿਆ ਗਦਿਅ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਸੁਗਠਿਤ ਰੂਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ । ਦਾਮੋਦਰ ਦੇਵ ਨੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜੀਵਨੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ । ਪੁਰੁਸ਼ੋੱਤਮ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਵਿਆਕਰਣ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ । ਅਠਾਰਹਵੀ ਸ਼ਤੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦਸ਼ਕ ਤੱਕ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਬਦੀਲੀ ਵਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ । ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਚਾਲ੍ਹੀ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਅਸਮਿਆ ਸਾਹਿਤ ਉੱਤੇ ਬਾਂਗਲਾ ਦਾ ਵਰਚਸਵ ਬਣਾ ਰਿਹਾ । ਅਸਮਿਆ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਣ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਅੱਗਰਵਾਲ ( ੧੮੫੮ - ੧੯੩੮ ) , ਲਕਸ਼ਮੀਨਾਥ ਬੇਜਬਰੁਆ ( ੧੮੬੭ - ੧੮੩੮ ) , ਅਤੇ ਹੇਮਚੰਦਰ ਗੋਸਵਾਮੀ ( ੧੮੭੨ - ੧੯੨੮ ) ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ । ਅਸਮਿਆ ਵਿੱਚ ਛਾਇਆਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਛੇੜਨੇ ਵਾਲੀ ਮਾਸਿਕ ਪਤ੍ਰਿਕਾ ਜੋਨਾਕੀ ਦਾ ਅਰੰਭ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਉਂਨੀਸਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੇ ਉਪੰਨਿਆਸਕਾਰ ਪਦਮਨਾਭ ਗੋਹੇਨ ਬਰੁਆ ਅਤੇ ਰਜਨੀਕੰਤ ਬਾਰਦੋਲੋਈ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਉਪੰਨਿਆਸ ਲਿਖੇ । ਸਾਮਾਜਕ ਉਪੰਨਿਆਸ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੇਵਾਚੰਦਰ ਤਾਲੁਕਦਾਰ ਅਤੇ ਬੀਨਾ ਬਰੁਆ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਮੁਖਤਾ ਵਲੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਅਜਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬਿਰੇਂਦਰ ਕੁਮਾਰ ਭੱਟਾਚਾਰਿਆ ਨੂੰ ਮ੍ਰਤਿਅੰਜੈ ਉਪੰਨਿਆਸ ਲਈ ਗਿਆਨਪੀਠ ਇਨਾਮ ਵਲੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਜੀਵਨੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਪੰਨਿਆਸ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ । ੪੦ਵੇ ਅਤੇ ੫੦ਵੇਂ ਦਸ਼ਕ ਦੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗਦਿਅ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਲੋਂ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
 
 
==ਹਵਾਲੇ==