ਫ਼ਿਲਮ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

'''ਫ਼ਿਲਮ''' , ਚਲਚਿਤਰ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਚਿਤਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਰਫ਼ਤਾਰ ਦਾ ਆਭਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਫਿਲਮਾਂ ਅਕਸਰ ਵੀਡਿਓ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਕੇ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ , ਜਾਂ ਫਿਰ ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ ਵਿਧੀਆਂ ਜਾਂ ਸਪੈਸ਼ਲ ਇਫੈਕਟਸ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ । ਅੱਜ ਇਹ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਾਧਨ ਹਨ ਲੇਕਿਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਲਾ - ਪਰਕਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਭਾਰਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਮੁੰਬਈ ਹੈ , ਜਿਸਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਫਿਲਮੋਤਪਾਦਨ ਕੇਂਦਰ ਹਾਲੀਵੁਡ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਬਾਲੀਵੁਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ <br>

ਸਿਨੇਮਾ ਵੀਹਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੀ ਕਲਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿਗਿਆਨ , [ [ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ] , ਬਿਜਲਈ ਵਿਗਿਆਨ , ਫੋਟੋ ਤਕਨੀਕ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕਿਰਿਆ ਵਿਗਿਆਨ ( ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅੱਖ ਦੀ ਰੇਟੀਨਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੀ ਛਵੀ ਨੂੰ ਸੇਕੇਂਡ ਦੇ ਦਸਵਾਂ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਅੰਕਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ) ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਤਰੱਕੀ ਨੇ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ ਹੈ । ਵੀਹਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੇ ਸੰਪੂਰਣ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਰੂਰੀ ਸਾਧਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਬੱਲਬ , ਆਰਕਲੈਂਪ , ਫੋਟੋ ਸੇਂਸਿਟਿਵ ਕੈਮੀਕਲ , ਬਾਕਸ - ਕੈਮਰਾ , ਗਲਾਸ ਪਲੇਟ ਪਿਕਚਰ ਨੈਗੇਟਿਵਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਜਿਲੇਟਿਨ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ , ਪ੍ਰੋਜੇਕਟਰ , ਲੇਂਸ ਆਪਟਿਕਸ ਵਰਗੀਆਂ ਤਮਾਮ ਕਾਢਾਂ ਨੇ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਸਿਨੇਮੇ ਦੇ ਕਈ ਰਕੀਬ ਆਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮਕ ਧੁੰਦਲੀ ਹੋ ਗਈ । ਲੇਕਿਨ ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਲੁਭਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਫਿਲਮੀ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਚੁੰਬਕੀ ਖਿੱਚ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ । ਇੱਕ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸਿਤਾਰੇ ਦੂਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਰਸਤੇ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ । ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਟੀ . ਵੀ . , ਵੀਡੀਆਂ , ਡੀਵੀਡੀ ਅਤੇ ਸੇਟੇਲਾਇਟ , ਕੇਬਲ ਜਿਵੇਂ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਤਮਾਮ ਸਾਧਨ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ । ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰੋਨਾਲਡ ਰੀਗਨ , ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਏਮ . ਜੀ . ਆਰ . ਏਨ . ਟੀ . ਆਰ . ਜੰਇਲਿਤਾ ਅਤੇ ਅਨੇਕ ਸੰਸਦ ਮੈਬਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਰਾਜਨੇਤਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ । ਕਈ ਪੀੜੀਆਂ ਵਲੋਂ , ਜਵਾਨ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ , ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਸਿਨੇਮਾ ਸੇਲੁਲਾਇਡ ਦੀ ਛੋਟੀ ਪੱਟੀਆਂ ਆਪਣੇ ਖਿੱਚ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਉੱਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਦਾ ਸਚਮੁੱਚ ਜਾਦੁਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ । <br>

ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਕਲਾ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਕਈ ਪੱਖਾਂ ਅਤੇ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਨੂੰ ਆਤਮਸਾਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ – ਮਸਲਨ ਆਧੁਨਿਕ ਉਪੰਨਿਆਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਭੌਤਿਕਕਰਿਆਵਾਂਨੂੰ ਉਸਦੇ ਅੰਤਰਮਨ ਵਲੋਂ ਜੋੜਤਾ ਹੈ , ਪੇਟਿੰਗ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਯੋਜਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਛਾਇਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀਆਂਅੰਤਰਕਰਿਆਵਾਂਨੂੰ ਆਂਕਦਾ ਹੈ । ਰੰਗ ਮੰਚ , ਸਾਹਿਤ , ਚਿਤਰਕਲਾ , ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਾਰੇ ਸੌਂਦਰਿਆਮੂਲਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਲਿਕਤਾ ਵਲੋਂ ਸਿਨੇਮਾ ਗਿੱਝੇ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ( ਪਟਕਥਾ , ਗੀਤ ) , ਚਿਤਰਕਲਾ ( ਏਨੀਮੇਟੇਜ ਕਾਰਟੂਨ , ਬੈਕਡਰਾਪਸ ) , ਚਾਕਸ਼ੁਸ਼ ਕਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰੰਗ ਮੰਚ ਦਾ ਅਨੁਭਵ , ( ਐਕਟਰ , ਅਭਿਨੇਤਰਿਆ ) ਅਤੇ ਧਵਨਿਸ਼ਾਸਤਰ ( ਸੰਵਾਦ , ਸੰਗੀਤ ) ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ । ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਦੀਆਂ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਸਿਨੇਮਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । <br>

ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਅਪੀਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲਸਾਰਵਭੌਮਿਕ ਹੈ । ਸਿਨੇਮਾ ਨਿਰਮਾਣਦੇ ਹੋਰ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਉੱਤੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਾਲੀਵੁਡ ਭਾਰੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ , ਤਦ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ । ਸਿਨੇਮਾ ਸੌਖ ਨਾਲ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਆਤਮਸਾਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਇਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਲਾਤਮਕ ਖੇਤਰ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਮੂਕ ਸਿਨੇਮਾ ( ਮੂਵੀਜ ) ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਵਾਕ ਸਿਨੇਮਾ ( ਟਾਕੀਜ ] ] , ਰੰਗੀਨ ਸਿਨੇਮਾ , 3ਡੀ ਸਿਨੇਮਾ , ਸਟੀਰੀਉ ਸਾਉਂਡ , ਵਾਇਡ ਸਕਰੀਨ ਅਤੇ ਆਈ ਮੇਕਸ ਤੱਕ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਸਿਨੇਮੇ ਦੇ ਤਰ੍ਹਾਂ - ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੋਚਕ ਵੀ ਹਨ । ਦਰਅਸਲ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ 1928 ਵਿੱਚ , ਚੈਪਲਿਨ ਨੇ ‘ਸੁਸਾਇਡ ਆਫ ਸਿਨੇਮਾ’ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਆਵਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਾਲ ਸੁਰੁਚਿਵਿਹੀਨ ਨਾਟਕੀਅਤਾ ਲਈ ਦਵਾਰ ਖੁੱਲ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੁਦਰਤ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਖੋਹ ਜਾਵੇਗੀ । ਆਇੰਸਟਾਇਨ ( ਮੋਂਤਾਜ ) ਡੀ . ਡਬਲਿਊ . ਗਰਿਫਿਥ ( ਕਲੋਜਅਪ ) ਅਤੇ ਨਿਤੀਨ ਬੋਸ ( ਪਾਰਸ਼ਵ ਗਾਇਨ ) ਵਰਗੇ ਦਿੱਗਜਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨਾਲ ਸੰਸਾਰ ਸਿਨੇਮਾ ਅਮੀਰ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਭਾਰਤ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਨਵੇਂ - ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਨਾਲ ਕਰ ਪਾਇਆ ਹੈ । ਸਿਨੇਮਾ ਅੱਜ ਸੰਸਾਰ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਵਡਮੁੱਲੇ ਖਜਾਨੇ ਦਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ । ਹਾਲੀਵੁਡ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਲੰਮੀ ਵਿਕਾਸ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਚਾਣ , ਆਤਮਾ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ । <br>

* [[ ਅਭੀਸ਼ੇਕ ਬੱਚਨ]]