ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary
ਲਾਈਨ 1:
{{Infobox royalty
|name = ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂ
|image = Portrait of the emperor Shajahan, enthroned..jpg
|caption = ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂ<ref>{{cite web|last=unknown |url=http://warfare.atspace.eu/Moghul/17thC/Patna_Drawings.htm |title=Portrait of the emperor Shajahan, enthroned |date=17th Century |work=17th Century Mughals from the "Patna's Drawings" album}}</ref>
|succession = [[File:Flag of the Mughal Empire.png|border|22x20px]] [[5ਵਾਂ ਮੁਗਲ ਸੁਲਤਾਨ]]
|reign =19 ਜਨਵਰੀ 1628 &ndash; 31 ਜੁਲਾਈ 1658 (30 ਸਾਲ 193 ਦਿਨ)
|coronation = 14 ਫਰਵਰੀ 1628, [[ਆਗਰਾ]]
|predecessor = [[ਜਹਾਗੀਰ]]
|successor = [[ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ]]
|spouses =
ਕੰਦਹਰੀ ਬੇਗਮ, ਅਕਬਰਾਬਾਦੀ ਮਹਿਲ, [[ਮੁਮਤਾਜ ਮਹਿਲ]]
|issue = ਪੁਰਹੁਨਰ ਬੇਗਮ, [[ਜਹਾਨਾਰਾ ਬੇਗਮ]], [[ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ]], [[ਸ਼ਾਹ ਸ਼ੁਜਾ]], [[ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ ਬੇਗਮ]], [[ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ]], [[ਮੁਰਾਦ ਬਕਸ਼]], [[ਗੌਹਾਰਾ ਬੇਗਮ]]
|house = [[ਤੇਮੂਰ ਦਾ ਘਰ]]
|full name = ਅੱਲਾ ਅਜ਼ਾਦ ਅਬੁਲ ਮੁਜ਼ਾਫਰ ਸ਼ਾਹਿਬ ਉਲ-ਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਖੁਰਮ
|dynasty = [[ਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ]]
|father = [[ਜਹਾਂਗੀਰ]]
|mother = [[ਤਾਜ ਬੀਬੀ ਬਿਲਕਿਸ ਮਕਾਨੀ]]
|birth_name = ਖੁਰਮ
|birth_date = {{birth date|1592|1|5|df=y}}
|birth_place = [[ਲਾਹੌਰ]], [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]
| death_date = {{Death date and age|1666|22|1|1592|1|5|df=y}}
|death_place = [[ਆਗਰਾ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ]], [[ਆਗਰਾ]], [[ਭਾਰਤ]]
|burial_place = [[ਤਾਜ਼ ਮਹਿਲ]]
|religion = [[ਇਸਲਾਮ]]
}}
'''ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂਜਹਾਨ''' ( ਉਰਦੂ : شاه جهاں , /ਫਾਰਸੀ : شاه ਦੁਨੀਆ ਦੀ جهان ਰਾਜਾ; ) ( ਵੀ ਵਰਤਨੀ ਸ਼ਾਹ Jehan , ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ) (ਜਨਮ 5 ਜਨਵਰੀ , 1592 - 22 ਜਨਵਰੀ 1666 ) 1628 ਵਲੋਂਤੋਂ ਦੱਖਣ1658 ਏਸ਼ਿਆਤੱਕ ਵਿੱਚ[[ਭਾਰਤ]] ਦੇ [[ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ]] ਦੀਦਾ ਭਾਰਤੀਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸਮਰਾਟਸੀ। ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ 1658। ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿਇਹ [[ਬਾਬਰ]], [[ਹੁਮਾਯੂੰ]], [[ਅਕਬਰ]], ਅਤੇ [[ਜਹਾਂਗੀਰ]] ਦੇਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਵੇਂਪੰਜਵਾਂ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸੀ। ਜਵਾਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਹਾਨ ਦਾਦਾ, ਅਕਬਰ ਮਹਾਨ ਦੀ ਪਸੰਦੀਦਾ ਸੀ।<ref name=Richards>{{cite book|last=Richards|first=John F.|title=The Mughal Empire|year=1995|publisher=Cambridge University Press|isbn=0521566037|page=122}}</ref>
==ਸਮਰਾਟ==
ਇੱਕ ਜਵਾਨ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਸਮਰਾਟ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮੁਗਲ ਸਿੰਹਾਸਨ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ 1627 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਗੱਦੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ। ਉਹ ਸਭਤੋਂ ਬਹੁਤ ਮੁਗਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਣਕਾਲ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਸਭਤੋਂ ਬਖ਼ਤਾਵਰ ਉਮਰ ਦੇ ਇੱਕ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਕਬਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਣ ਲਈ ਵਿਆਕੁਲ ਸੀ। 1658 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ 1666 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਆਗਰਾ ਫੋਰਟ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਸੀ।
==ਮੁਗਲ ਵਾਸਤੁਕਲਾ ==
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਣਕਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਮੁਗਲ ਵਾਸਤੁਕਲਾ ਦਾ ਸੋਨਾ ਯੁੱਗ ਸੀ। ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਕਈ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਮਾਰਕਾਂ, ਆਪਣੀ ਪਿਆਰੀ ਪਤਨੀ, ਮਹਾਰਾਣੀ ਮੁਮਤਾਜ ਮਹਲ ਲਈ ਇੱਕ ਕਬਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 1632 - 1648 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ [[ਤਾਜਮਹਲ]], ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਵਾਇਆ. [[ਮੋਤੀ ਮਸਜਦ]], ਆਗਰਾ ਅਤੇ ਆਗਰਾ, [[ਲਾਲ ਕਿਲਾ]] ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ [[ਜਾਮਾ ਮਸਜਦ]] ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੋਰ ਇਮਾਰਤਾਂ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਮਸਜਦਾਂ, ਲਾਹੌਰ ਕਿਲੇ ਅਤੇ ਥਕਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਸਜਦ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਮਨਾਣ. ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਖ਼ਤੇ ਏ ਤਾਓਸ ਜਾਂ ਮੋਰ ਸਿੰਹਾਸਨ, ਆਧੁਨਿਕ ਅਨੁਮਾਨ ਵਲੋਂ ਲੱਖਾਂ ਡਾਲਰ ਦੇ ਲਾਇਕ ਹੋਣ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਣਕਾਲ ਵਲੋਂ ਮਿਲੋ। ਉਹ ਵੀ ਹੁਣ ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਸ਼ਾਹਜਹਾਨਾਬਾਦ ਨਾਮਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ। ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀਵਾਨ ਮੈਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਕਿਲੇ ਵਿੱਚ ਮੋਤੀ ਮਸਜਦ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਕਿਲਾ ਪਰਿਸਰ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਨ - ਏ- ਖਾਸ ਸਨ। ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਵੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਰਾਜਗੀਰੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਪਰਿਸ਼ਕ੍ਰਿਤ ਸਵਾਦ ਚਖਾ ਹੈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ 777 ਉਦਿਆਨੋਂ, ਆਪਣੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਗਰੀਸ਼ਮਕਾਲੀਨ ਘਰ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਕਮੀਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਪੁੰਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਗਾਨੋਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਹਰ ਸਾਲ ਹਜਾਰਾਂ ਪਰਿਆਟਕੋਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰਣ ਲਈ ਜਿੰਦਾ ਹੈ।
==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}