ਨੰਗਬੀਜੀ ਬੂਟਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਬਿਲਿਅਮਸੋਨਿਏਸਿਈ ਕੁਲ ਦਾ ਸਭਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੱਮਝਿਆ ਹੋਇਆ ਪੌਧਾ ਵਿਲਿਅਮਸੋਨਿਆ ਸੀਵਾਰਡਿਆਨਾ ( Williamsonia sewardiana ) ਦਾ ਰੂਪਕਰਣ ( reconstruction ) ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਵ . ਬੀਰਬਲ ਸਾਹਿਨੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਤਣ ਨੂੰ ਬਕਲੈਂਡਿਆ ਇੰਡਿਕਾ ( Bucklandia indica ) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਵਿੱਚ ਵਲੋਂ ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਖ਼ਾਵਾਂ ਨਿਕਲਦੀ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਹੇਤੁ ਅੰਗ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਮੁੱਖ ਤਣ ਅਤੇ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਉੱਤੇ ਵੱਡੀ ਪੱਤੀਆਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨੂੰ ਟਾਇਲੋਫਿਲਮ ਕਟਚੇਨਸੀ ( Tilophyllum cutchense ) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਰ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਫੁਲ ਵੀ ਇਸ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਲਿਅਮਸੋਨਿਆ ਸਕਾਟਿਕਾ ( Williamsonia scotica ) ਅਤੇ ਵਿਲਿਅਮ ਸਪੇਕਟੇਬਿਲਿਸ ( W . spectabilis ) , ਵਿਲਿਅਮ ਸੈਂਟੇਲੇਂਸਿਸ ( W . santalensis ) ਇਤਆਦਿ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਵਿਲਿਅਮਸੋਨਿਏਲਾ ( Williamsoniella ) ਨਾਮਕ ਬੂਟੇ ਦਾ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਇਕਾਡਿਆਇਡੇਸੀ ਕੁਲ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਸਾਇਕਾਡਿਆਇਡਿਆ ( Cycadeoidea ) , ਜਿਨੂੰ ਬੇਨੀਟਿਟਸ ( Bennettitus ) ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਕਰੋਡ਼ਾਂ ਸਾਲ ਪੂਰਵ ਪਾਏ ਜਾਣਵਾਲੇ ਇਸ ਬੂਟੇ ਦਾ ਫਾਸਿਲ ਸਜਾਵਟ ਲਈ ਕਮਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਤਣ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਨੱਕਾਸ਼ੀਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਪ੍ਰਜਨਨਹੇਤੁ ਅੰਗ ਵਿਵਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਜਿਹਾ . ਵੀਲੈਂਡੀ ( C . wielandi ) , ਜਿਹਾ . ਇਨਜੇਂਸ ( C . ingens ) , ਜਿਹਾ . ਡਕੋਟੇਨਸਿਸ ( C dacotensis ) , ਇਤਆਦਿ ਮੁੱਖ ਸਪੋਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਭਾਗ ਸਨ। ਇਸ ਕੁਲ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਧਰਂ ਸਿੰਡਿਟੋਕੀਲਿਕ ( syndetocheilic ) ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਥ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਵਿਵ੍ਰਤਬੀਜ ਦੇ ਹੋਰ ਬੂਟੀਆਂ ਵਲੋਂ ਭਿੰਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਆਵ੍ਰਤਬੀਜ ਦੇ ਬੂਟੀਆਂ ਵਲੋਂ ਮਿਲਦਾ ਜੁਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਗਣ ਦੇ ਵੀ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਲੱਖਾਂ ਸਾਲ ਪੂਰਵ ਹੀ ਲੁਪਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹੈ। ਇਹ ਲੱਗਭੱਗ ੨੦ ਕਰੋਡ਼ ਸਾਲ ਪੂਰਵ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।