ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary
{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ}}
ਲਾਈਨ 1:
{{ਬੇ-ਹਵਾਲਾ}}
 
'''ਦੂਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ''' (ਅੰਗਰੇਜੀ:World War II) ੧੯੩੯ ਵਲੋਂ ੧੯੪੫ ਤੱਕ ਚਲਣ ਵਾਲਾ ਸੰਸਾਰ - ਪੱਧਰ ਯੁੱਧ ਸੀ । ਲੱਗਭੱਗ ੭੦ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਥਲ, ਜਲ ਅਤੇ ਵਾਯੂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸੰਮਲਿਤ ਸਨ । ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਦੋ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ - ਮਿੱਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਧੁਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰ । ਇਸ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰਾ ਯੁੱਧ ਦਾ ਮਨੋਭਾਵ ਪ੍ਰਚਲਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਲਿਪਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਾਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਰਥਕ , ਉਦਯੋਗਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਮਰੱਥਾ ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਝੋਂਕ ਦਿੱਤੀ ਸੀ । ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਵੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੇ ਲੱਗਭੱਗ ੧੦ ਕਰੋੜ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ , ਅਤੇ ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਹਾਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਖੂਨੀ ਯੁੱਧ ਸਾਬਤ ਹੋਈ। ਇਸ ਮਹਾਂਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ੫ ਤੋਂ ੭ ਕਰੋੜ ਆਦਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗਈਆਂ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਘਟਨਾਕਰਮ ਵਿੱਚ ਗ਼ੈਰ ਫ਼ੌਜੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦਾ ਲੰਕਕਾਰ - ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੋਲੋਕਾਸਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ - ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੁ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕਮਾਤਰ ਇਸਤੇਮਾਲ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ । ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਯੁੱਧ ਸੀ ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਾਪਾਨ ਚੀਨ ਨਾਲ ਸੰਨ ੧੯੩੭ ਈ . ਤੋਂ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੀ ਪਰ ਅਮੂਮਨ ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ੦੧ ਸਿਤੰਬਰ ੧੯੩੯ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਪੋਲੈਂਡ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਬੋਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨੇ ਜਰਮਨੀ ਉੱਤੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸਦਾ ਅਨੁਮੋਦਨ ਕੀਤਾ ।
ਜਰਮਨੀ ਨੇ ੧੯੩੯ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਾਮਰਾਜ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪੋਲੈਂਡ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ । ੧੯੩੯ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ੧੯੪੧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਤੱਕ , ਅਭਿਆਨ ਅਤੇ ਸੰਧੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼੍ਰੰਖਲਾ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਮਹਾਦੀਪੀ ਯੂਰਪ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਾਗ ਜਾਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਅਧੀਨ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਉਸਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਸੀ । ਨਾਟਸੀ - ਸੋਵੀਅਤ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੋਵੀਅਤ ਰੂਸ ਆਪਣੇ ਛੇ ਗੁਆਂਢੀ ਮੁਲਕਾਂ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੋਲੈਂਡ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ , ਉੱਤੇ ਕਾਬਿਜ ਹੋ ਗਿਆ । ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੀ ਹਾਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਯੁਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਧੁਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਚੱਲੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਦੀ ਯੁੱਧ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ । ਜੂਨ ੧੯੪੧ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀ ਧੁਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਨੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨੀ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਰਣਖੇਤਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ । ਦਿਸੰਬਰ ੧੯੪੧ ਨੂੰ ਜਾਪਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਵੀ ਧੁਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਕੁੱਦ ਗਿਆ । ਦਰਅਸਲ ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਇੰਡੋਚਾਇਨਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭੁਤਵ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸੀ । ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਗਲਬੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਪਰਲ ਹਾਰਬਰ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਛੇਤੀ ਹੀ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਉੱਤੇ ਕਬਜਾ ਬਣਾ ਲਿਆ ।
ਸੰਨ ੧੯੪੨ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦੀ ਧੁਰੀ ਫੌਜ ਉੱਤੇ ਲਗਾਮ ਤੱਦ ਲੱਗੀ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਜਾਪਾਨ ਸਿਲਸਿਲੇਵਾਰ ਕਈ ਨੌਸੈਨਿਕ ਝੜਪਾਂ ਹਾਰਿਆ , ਯੂਰਪੀ ਧੁਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰਣਾਇਕ ਮੋੜ ਤੱਦ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਤਾਲਿਨਗਰਾਡ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਦਾ ਮੂੰਹ ਵੇਖਣਾ ਪਿਆ । ਸੰਨ ੧੯੪੩ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨੀ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਕਈ ਝੜਪਾਂ ਹਾਰਿਆ , ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਮਿੱਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਣਵਸ਼ ਧੁਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਉੱਤੇ ਸਾਮਰਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਣ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਅਪਨਾਉਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ । ਸੰਨ ੧੯੪੪ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਤਰਫ ਪੱਛਮੀ ਮਿੱਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਜਰਮਨੀ ਦੁਆਰਾ ਕਬਜਾ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਫ਼ਰਾਂਸ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਉਥੇ ਹੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵਲੋਂ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੋਈ ਹੋਈ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਪਸ ਖੋਹਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ । ਸੰਨ ੧੯੪੫ ਦੇ ਅਪ੍ਰੈਲ - ਮਈ ਵਿੱਚ ਸੋਵੀਅਤ ਅਤੇ ਪੋਲੈਂਡ ਦੀਆਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਨੇ ਬਰਲਿਨ ਉੱਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦਾ ਅੰਤ ੮ ਮਈ ੧੯੪੫ ਨੂੰ ਤੱਦ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਤ ਆਤਮਸਮਰਪਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
ਸੰਨ ੧੯੪੪ ਅਤੇ ੧੯੪੫ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕਈ ਜਗ੍ਹਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਨੌਸੈਨਾ ਨੂੰ ਹਾਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਦੇ ਕਈ ਟਾਪੂਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਬਜਾ ਬਣਾ ਲਿਆ । ਜਦੋਂ ਜਾਪਾਨੀ ਦੀਪਸਮੂਹ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਵਕਤ ਕਰੀਬ ਆਇਆ ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪਰਮਾਣੁ ਬੰਬ ਡੇਗ ਦਿੱਤੇ । ੧੫ ਅਗਸਤ ੧੯੪੫ ਨੂੰ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੂਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਜਾਪਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਆਤਮਸਮਰਪਣ ਕਰਨਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ।
ਲਾਈਨ 15 ⟶ 17:
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਕੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇਥੋਪੀਆ - ਜੋ ਉਸਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਸੀ - ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ । ੧੯੩੫ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਹੋਰ ਵਿਗੜ ਗਈ ਜਦੋਂ ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਵਰਸਾਏ ਦੀ ਸੰਧੀ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
 
ਜਰਮਨੀ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਕਰਨ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ , ਫ਼ਰਾਂਸ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਨੇ ਸਟਰੇਸਾ ਨਾਮਕ ਸ਼ਹਿਰ ( ਜੋ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਹੈ ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘੋਸ਼ਣਾ - ਪੱਤਰ ਉੱਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਆਸਟਰੀਆ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਨੂੰ ਵਰਸਾਏ ਦੀ ਸੰਧੀ ਤੋੜਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ । ਲੇਕਿਨ ਸਟਰੇਸਾ ਘੋਸ਼ਣਾ - ਪੱਤਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਮ ਸਹਮਤੀ ਜਿਆਦਾਤਰ ਗੱਲਾਂ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਬਣੀ । ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਜੋ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਕਬਜਾ ਕਰ ਲੈਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਤੋਂ ਡਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ , ਫ਼ਰਾਂਸ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ।
 
==ਜਰਮਨ ਫੌਜ ੧੯੩੫ ਵਿੱਚ ਨੁਰੇਮਬਰਗ ਵਿੱਚ==