ਗਵਾਦਰ
ਗਵਾਦਰ (ਉਰਦੂਃ گوادر ) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਸੂਬੇ ਦਾ ਇੱਕ ਬੰਦਰਗਾਹੀ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਹ ਅਰਬ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਅਤੇ ਕਰਾਚੀ ਤੋਂ ਤਕਰੀਬਨ ੭੦੦ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਗਵਾਦਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਨ ੨੦੧੧ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸ਼ੀਤਕਾਲੀਨ ਰਾਜਧਾਨੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ਗਵਾਦਰ ਸ਼ਹਿਰ ਇੱਕ ੬੦ ਕਿਮੀ ਚੌੜੀ ਤੱਟਵਰਤੀ ਪੱਟੀ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਅਕਸਰ ਮਕਰਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਫਾਰਸ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਕਾਫ਼ੀ ਫ਼ੌਜੀ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮਹੱਤਵ ਹੈ । ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਨਾ ਕੇਵਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਗੋਂ ਚੀਨ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਏਸ਼ਿਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਗਵਾਦਰ | |
|---|---|
| ਆਬਾਦੀ | 53,070 |
ਅਜੋਕਾ ਗਵਾਦਰ ਸੋਧੋ
ਗਵਾਦਰ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਅੱਧਾ ਲੱਖ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇੱਕ ਲੱਖ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਹੈ । ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਨੇ ਤਿੰਨ ਪਾਸਿਓਂ ਆਪਣੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਹਵਾਵਾਂ ਚੱਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਇੱਕ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਂਞ ਵੀ ਗਵਾਦਰ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹਵਾ ਦਾ ਦਰਵਾਜਾ ਹੈ । ਗਵਾ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹਵਾ ਅਤੇ ਦਰ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਦਰਵਾਜਾ ਹੈ । ਡੂੰਘੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਇਰਦ - ਗਿਰਦ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬੁਲੰਦ ਉੱਚੀ ਚੱਟਾਨਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ।
ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੋਧੋ
1955 ਵਿੱਚ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਮਕਰਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । 1958 ਵਿੱਚ ਮਸਕਟ ਨੇ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਡਾਲਰਾ ਬਦਲੇ ਗਵਾਦਰ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਸਪਾਸ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਵਾਪਸ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਵਾਦਰ ਨੂੰ ਤਹਸੀਲ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇਕੇ ਉਸਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮਕਰਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪਹਿਲੀ ਜੁਲਾਈ 1970 ਨੂੰ ਜਦੋਂ 'ਵਨ ਯੂਨਿਟ' ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵੀ ਇੱਕ ਸੂਬਾ ਬਣ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮਕਰਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲ ਗਏ। 1977 ਵਿੱਚ ਮਕਰਾਨ ਨੂੰ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜੁਲਾਈ 1977 ਨੂੰ ਤੁਰਬਤ, ਪੰਜਗੁਰ ਅਤੇ ਗਵਾਦਰ ਤਿੰਨੇ ਜਿਲ੍ਹੇ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।