40°47′22″N 43°50′51″E / 40.78944°N 43.84750°E / 40.78944; 43.84750

ਗਯੁਮਰੀ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰਯੂਟੀਸੀ+4

ਗਯੁਮਰੀ (ਅਰਮੀਨੀਆਈ: Գյումրի, pronounced ), ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਿਉਂਸਪਲ ਹੈ ਅਤੇ ਅਰਮੇਨਿਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰਕ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤਕ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡ੍ਰੋਪੋਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, [lower-alpha 1] ਇਹ ਰੂਸ-ਸ਼ਾਸਤ ਪੂਰਬੀ ਅਰਮੇਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਯੇਰੇਵਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸੀ। ਸੋਵੀਅਤ ਪੀਰੀਅਡ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਲੈਨਿਨਕਨ [lower-alpha 2] ਗਿਆ ਸੀ। 1988 ਦੇ ਸਪਿਤਕ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 200,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਤਬਾਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਾਲ 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 121,976 ਸੀ, ਜੋ 2001 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 150,917 ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ।

ਗਯੁਮਰੀ ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਅਪੋਸਟੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੇ ਸ਼ਿਰਕ ਦੇ ਡਾਇਓਸੀਜ਼ ਦੀ ਸੀਟ ਹੈ।

ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਸੋਧੋ

ਆਧੁਨਿਕ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੇ ਗੁੰਮਰੀ ਦਾ ਖੇਤਰ ਉਮਾਰਤੁ ਦੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕੁਮਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਾਮ ਸਿਮਰੀਅਨਾਂ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਤੁਰਕੀ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਕੁਮਯਰੀ ਨੂੰ ਤੁਰਕੀ ਵਜੋਂ ਗਮਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1837 ਵਿਚ, ਜੈਸਰ ਨਿਕੋਲਸ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਪਤਨੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰਾ ਫਿਓਡੋਰੋਵਨਾ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਕੁਮਯਰੀ ਦਾ ਨਾਮ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡ੍ਰੋਪੋਲ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। 1924 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਲੈਨਿਨ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲੈਨਿਨਕਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਸਲ ਨਾਮ ਕੁਮਰੀ 1992 ਤਕ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗਯੁਮਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਨਾਮ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ

ਕਲਾਸੀਕਲ ਪੁਰਾਤਨਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਰਾਜ ਸੋਧੋ

 
ਕੁਮੇਰੀ ਦਾ ਓਰਨਟਿਡ ਬੰਦੋਬਸਤ, 5 ਵੀਂ - ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਬੀ.ਸੀ.

ਸੋਵੀਅਤ ਅਵਧੀ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਖੁਦਾਈ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਜ਼ਮਾਨਾ ਗਯੁਮਰੀ ਦਾ ਖੇਤਰ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਤੀਨ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀ ਸੀ ਤੋਂ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੱਠਵੀਂ ਸਦੀ ਬੀ.ਸੀ. ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਯੂਆਰਟੀਅਨ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਵਿੱਚ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕੁਮਯਰੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਨਾਮ ਧੁਨੀਂ ਸਿਮਰੀਅਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਯੂਰਪੀਅਨ ਨੀਵੇਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਕਾਲੇ ਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਕਿਨਾਰੇ ਚਲੇ ਗਏ।[1] ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ੇਨੋਫੋਨ ਕਾਲੇ ਸਾਗਰ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦੌਰਾਨ ਕੁਮੈਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਲੰਘਿਆ, ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਉਸਦੀ ਅਨਾਬਸਿਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰ ਹੋ ਗਈ।[2]

 
ਮਾਰੋਮੈਸਨ ਮੱਠ ਗਯੁਮਰੀ (10 ਵੀਂ ਸਦੀ) ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ 6 kilometres (3.7 miles))
 
ਸੇਂਟ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰਾ ਮਾਰਥਰ ਦਾ ਰੂਸੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਚਰਚ, 1837–42 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ


ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:<ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

  1. "Kumayri infosite". Cimmerian. Archived from the original on 6 November 2012. Retrieved 14 June 2015.
  2. "#1 Internet Site for Gyumri Armenia". Gyumritown.com. Archived from the original on 17 December 2014. Retrieved 15 December 2014.