ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜੋੜਾ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰੂਸਰ ਸੁਧਾਰ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਸੁਧਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਡਰੋਲੀ ਭਾਈ ਕੀ ਵਾਇਆ ਮੱਦੋਕੇ, ਲੋਪੋ ਅਤੇ ਸਿੱਧਵਾ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਨ।[1]
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਇੱਥੇ ਢਾਬ (ਜਲ ਭੰਡਾਰ) ਕੋਲ ਰੁਕੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਆਗਮਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ। ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਣ ਲੱਗੇ। ਭਾਈ ਜਵੰਦਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਈ ਪ੍ਰੇਮਾ ਜੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੰਗਤ ਸਮੇਤ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਏ। ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਭਾਈ ਪ੍ਰੇਮਾ ਜੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਘੋੜੇ ਦੀ ਰੀਨ ਫੜ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਰਨ ਲੱਗੇ। ਭਾਈ ਪ੍ਰੇਮਾ ਜੀ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈਦਲ ਚੱਲਦੇ ਹੋਏ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਸਾਦੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਚਲਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਆਪ ਘਾਹ ਅਤੇ ਕੰਡਿਆਂ 'ਤੇ ਚੱਲਦੇ ਰਹੇ। ਕੁਝ ਦੇਰ ਚੱਲਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਦੇ ਪੈਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗ ਗਈ ਅਤੇ ਕਾਫੀ ਖੂਨ ਵਹਿ ਗਿਆ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੁੱਤੀ ਪਹਿਨਣ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਈ ਪ੍ਰੇਮਾ ਜੀ ਫਿਰ ਤੁਰਨ ਲੱਗੇ। ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਨਣ ਲਈ ਸਲੀਪਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਭਾਈ ਪ੍ਰੇਮਾ ਜੀ ਨੇ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਸਿਰ ਝੁਕਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਪਹਿਨੀ ਹੋਈ ਜੁੱਤੀ ਪੂਜਾ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਬਖਸ਼ਿਆ। ਉਹ ਜੌੜਾ ਸਾਹਿਬ ਅੱਜ ਵੀ ਇੱਥੇ ਪਿੰਡ ਸੁਧਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਪ੍ਰੇਮਾ ਦੇ ਘਰ ਸੰਗਤ ਲਈ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[2]
ਕਾਬਲ ਤੋਂ ਭਾਈ ਭਗਤ ਮੱਲ, ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਚੰਦ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਿਆਲ ਚੰਦ ਜੀ ਸੰਗਤਾਂ ਸਮੇਤ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚੇ। ਕਰੋੜੀ ਮੱਲ ਦਾ ਵਪਾਰੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਭੇਟਾ ਵਜੋਂ ਉੱਤਮ ਨਸਲ ਦੇ ਦੋ ਘੋੜੇ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਲਾਹੌਰ ਵਿਖੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਗ਼ਲ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਖੋਹ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਨਵਾਬ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਇਕ ਤਬੇਲੇ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਭਾਈ ਕਰੋੜੀ ਮੱਲ ਨੂੰ ਦੋ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਨਕਦੀ ਦੇ ਚੈੱਕ (ਹੰਡੀ) ਲਈ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਈ ਕਰੋੜੀ ਮੱਲ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੁੰਡੀਆਂ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸੀ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਤੁਹਾਡੀ ਭੇਟਾ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਮੁਗਲਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਭੇਟਾ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਵੇਗਾ। ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਆਈ ਸੰਗਤ ਦੀ ਬੜੀ ਸ਼ਰਧਾ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।[3]
ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਦੀਵਾਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, ਕੋਈ ਹੈ ਜੋ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਘੋੜੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਵੇ। ਭਾਈ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕੇਵਲ ਭਾਈ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਈ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਨੂੰ ਇਹ ਕਾਰਜ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈ ਕੇ ਭਾਈ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।