ਗੋਪਸ਼ਟਮੀ

ਗੋਪਾਸ਼ਟਮੀ ( IAST : Gopāṣṭamī) ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਯੁੱਗ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਨੰਦਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵਰਿੰਦਾਵਨ ਦੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਗੋਪਸ਼ਟਮੀ
ਕਿਸਮ	ਧਾਰਮਿਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ
ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ	ਸਾਲਾਨਾ

ਗਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ

ਮਹੱਤਵ

ਨੰਦਾ ਮਹਾਰਾਜ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪਿਤਾ ਹਨ। ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਛਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਬਲਰਾਮ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੰਜਵੇਂ ਸਾਲ ਲੰਘਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗਊ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੜਕਿਆਂ ਨੂੰ ਬਖ਼ਸ਼ਿਆ ਅਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਸਾਲ ਨੂੰ ਚਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਗਾਵਾਂ ਦਾ ਚਾਰਜ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਨ। ਨੰਦਾ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਨੰਦਗਾਓਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਊ ਚਰਾਉਣ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਬਲਰਾਮ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਾਰੋਹ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਰਾਧਾ, ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਬ੍ਰਹਮ ਪਤਨੀ, ਗਾਵਾਂ ਚਰਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪਰ ਲੜਕੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਲਈ, ਉਸਨੇ ਸੁਬਲਾ-ਸਖਾ ਨਾਲ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਲੜਕੇ ਦਾ ਭੇਸ ਬਣਾ ਲਿਆ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਧੋਤੀ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੇ ਅਤੇ ਮੌਜ-ਮਸਤੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਸਮੇਤ ਗਊਆਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਚਮਕੀਲੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਅੱਠਵੇਂ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜਸ਼ਨ

ਇਸ ਦਿਨ ਗੋ-ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਗੋਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗੋਸ਼ਾਲਾ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਸਮ ਅਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਚਾਰਾ ਖੁਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਚੰਗੇ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜੀਵਨ ਲਈ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਦਕਸ਼ੀਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਗਊ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀਆਂ ਉਪਯੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਗਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਨਮਾਨ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗਾਵਾਂ ਦੁੱਧ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮਾਂ ਵਾਂਗ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪੋਸ਼ਣ ਸੰਬੰਧੀ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਗਊਆਂ ਨੂੰ ਮਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਾਂ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਗਊਆਂ ਨੂੰ ਚਾਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੋਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਦਾਵਤ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

• ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ
• ਬਲਰਾਮ
• ਦੀਵਾਲੀ