ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹਾਉਤਸਵ, ਗੋਰਖਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 2018 ਤੋਂ, ਮਹੋਤਸਵ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ (ਯੂਪੀ), ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿਭਾਗ (ਯੂਪੀ) ਅਤੇ ਗੋਰਖਪੁਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੋਰਖਪੁਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਐਡੀਸ਼ਨ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।

ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹਾਉਤਸਵ
ਤਸਵੀਰ:Gorakhpur Mahotsav Logo.jpg
ਟਿਕਾਣਾਗੋਰਖਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ
ਵੈੱਬਸਾਈਟ
gorakhpurmahotsav.co.in

ਇਤਿਹਾਸ

ਸੋਧੋ

ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹੋਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1997 ਵਿੱਚ ਉੱਘੇ ਸਥਾਨਕ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਅਤੇ ਯੂਪੀ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪ੍ਰੋਤੁਲ ਕੁਮਾਰ ਲਹਿਰੀ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੁਸਤਕ "ਸ਼ਹਿਰਨਾਮਾ ਗੋਰਖਪੁਰ" ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਡਾ: ਵੇਦ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹੋਤਸਵ 1997 ਦੀ ਸਮਾਰਕ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।[1]

ਜਨਵਰੀ 2001 ਵਿੱਚ ਟਾਊਨ ਹਾਲ ਫੀਲਡ ਵਿੱਚ ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹੋਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਕੌਣ ਬਣੇਗਾ ਕਰੋੜਪਤੀ ਦੀ ਤਰਜ਼ 'ਤੇ ਇੱਕ ਕੁਇਜ਼ ਸ਼ੋਅ ਵੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।

15 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਵਕਫ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 2016 ਵਿੱਚ 29 ਜਨਵਰੀ-1 ਫਰਵਰੀ 2016 ਦੌਰਾਨ ਤਤਕਾਲੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨਲ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸ੍ਰੀ ਪੀ. ਗੁਰੂਪ੍ਰਸਾਦ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ 'ਤੇ ਦੀਨ ਦਿਆਲ ਉਪਾਧਿਆਏ ਗੋਰਖਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ 2016 ਵਿੱਚ ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮਹੋਤਸਵ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਦੀਨ ਦਿਆਲ ਉਪਾਧਿਆਏ ਗੋਰਖਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਐਚ.ਆਰ.ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਪ੍ਰੋ.[2][3][4]

ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਵਕਫ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 2018 ਵਿੱਚ ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹੋਤਸਵ 11-13 ਜਨਵਰੀ 2018 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਦਘਾਟਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਦੀਨ ਦਿਆਲ ਉਪਾਧਿਆਏ ਗੋਰਖਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸੀ।[5] ਗਾਇਕ ਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ੰਕਰ ਮਹਾਦੇਵਨ ਨੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।[6] ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 11 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਰਾਮ ਨਾਇਕ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਗੋਰਖਨਾਥ ਮੰਦਰ ਦੇ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਆਦਿਤਿਆਨਾਥ ਨੇ ਸਮਾਪਤੀ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।

2019 ਵਿੱਚ ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹੋਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ 11-13 ਜਨਵਰੀ 2019 ਦਰਮਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਸਥਾਨ 2018, ਦੀਨ ਦਿਆਲ ਉਪਾਧਿਆਏ ਗੋਰਖਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਾਂਗ ਹੀ ਸੀ।[7][8]

2020 ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹੋਤਸਵ 11-14 ਜਨਵਰੀ 2020 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[9] ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ 11-13 ਜਨਵਰੀ 2020 ਲਈ ਤਹਿ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਓਮਾਨ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਕਾਬੂਸ ਬਿਨ ਸੈਦ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੋਗ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ 13 ਦੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ 14 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[10] ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਪਾਲ ਆਨੰਦੀਬੇਨ ਪਟੇਲ ਨੇ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਪਤੀ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਆਦਿਤਿਆਨਾਥ ਨੇ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ।[11] ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 11-17 ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਿਲਪ ਮੇਲਾ (ਇੰਜੀ. ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਮੇਲਾ) ਵੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਨਾਚਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[12][13]

ਗਾਇਕ ਸੋਨੂੰ ਨਿਗਮ ਨੇ 13 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪਰਫਾਰਮ ਕਰਨਾ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 14 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਜੀਐਸਟੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਫੀਸ (4 ਮਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ) ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਕਮੇਟੀ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਉਸੇ ਫੀਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹੋਤਸਵ 2022 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ।[14][15]

2021 ਗੋਰਖਪੁਰ ਮਹੋਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ 12-13 ਜਨਵਰੀ 2021 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਹਾਉਤਸਵ ਤਿੰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸੀ।[16] ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 12 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਮੰਤਰੀ ਨੀਲਕੰਠ ਤਿਵਾਰੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 13 ਨੂੰ ਸਮਾਪਤੀ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਆਦਿਤਿਆਨਾਥ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਸਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਉਦਘਾਟਨੀ ਅਤੇ ਸਮਾਪਤੀ ਸਮਾਰੋਹ ਦਾ ਸਥਾਨ ਬਦਲ ਕੇ ਰਾਮਗੜ੍ਹ ਤਾਲ ਝੀਲ ਨੇੜੇ ਚੰਪਾ ਦੇਵੀ ਪਾਰਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮਹਾਉਤਸਵ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਚੌਕ, ਕਚੈਰੀ ਚੌਕ, ਮੋਹਾਦੀਪੁਰ ਚੌਕ ਅਤੇ ਰਾਮਗੜ੍ਹ ਤਾਲ ਵਿਖੇ LED ਸਕਰੀਨਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮਹਾਉਤਸਵ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਔਨਲਾਈਨ ਵੀ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[17] ਮਹੰਤ ਦਿਗਵਿਜੈਨਾਥ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਹਾਉਤਸਵ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਡੌਗ ਸ਼ੋਅ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[18] ਮਹੋਤਸਵ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਗਾਇਕਾ ਮੈਥਿਲੀ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।[19] ਗੁਰੂ ਗੋਰਖਨਾਥ, ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ, ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਪੂਰਵਾਂਚਲ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਬਾਰੇ ਲਾਈਵ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ 12 ਤੋਂ 16 ਜਨਵਰੀ ਦਰਮਿਆਨ ਚੰਪਾ ਦੇਵੀ ਪਾਰਕ ਵਿਖੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਬਾਗ, ਪੁਸਤਕ ਅਤੇ ਸਰਸ ਮੇਲਾ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਾਈ ਗਈ।[20][21]

ਸਮਾਪਤੀ ਸਮਾਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤਿਭਾਵਾਂ ਨੂੰ 'ਗੋਰਖਪੁਰ ਰਤਨ' ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੰਡੇ ਗਏ। ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਗਾਇਕ ਨੰਦੂ ਮਿਸ਼ਰਾ (ਕਲਾ), ਡਾ: ਸੰਜੀਵ ਗੁਲਾਟੀ (ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ), ਡਾ: ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਹਨ ਸੇਠ (ਸਿਹਤ), ਡਾ: ਰਾਮ ਚੇਤ ਚੌਧਰੀ (ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨ), ਜੋਤੀ ਮਸਕਾਰਾ (ਵਪਾਰਕ), ਐਸ.ਐਮ. ਅਲੀ ਸਈਦ, ਪ੍ਰੇਮ ਮਾਇਆ (ਖੇਡ), ਪ੍ਰੋ: ਡਾ: ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਨਰਾਇਣ (ਵਿਗਿਆਨ) ਅਤੇ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਦਵ (ਕੁਸ਼ਤੀ)।[22] 100 ਅੰਗਹੀਣ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮੋਟਰ ਟਰਾਈ ਸਾਈਕਲ ਵੰਡੇ ਗਏ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Protul kumar Lahiri - Service Provider from Gorakhpur, India | About Us".
  2. "Gorakhpur Mahotsav to be organized again". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). 17 November 2017. Retrieved 6 January 2021.
  3. "Government plan Gorakhpur Mahotsav". Times of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 27 December 2017. Retrieved 6 January 2021.
  4. "गोरखपुर महोत्सव कल से, यूनिवर्सिटी मेन गेट से होगी एंट्री".
  5. "Glimpses of Gorakhpur Mahotsav 2018 organized by U.P. Tourism at Gorakhpur from 11th-13th January, 2018". Business Standard (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 28 January 2019. Archived from the original on 6 ਜਨਵਰੀ 2020. Retrieved 20 January 2020.
  6. "Gorakhpur festival will shine with the voice of Shankar Mahadevan and Shaan". Navbharat Times (in ਹਿੰਦੀ). 13 December 2017. Retrieved 6 January 2021.
  7. "GorakhpurOnline.in & Gorakhpur Mahotsav 2019 Announce Tie-up for the 2nd Year". Uniindia.com. 2018-12-26. Retrieved 2020-01-20.
  8. "Gorakhpur Mahotsav will be from 11th Jan numaish ground will also shine - 11 जनवरी को गोरखपुर महोत्सव का आगाज, नुमाइश पार्क भी होगा गुलजार". Livehindustan.com. 2019-11-06. Retrieved 2020-01-20.
  9. "GorakhpurOnline.in and Gorakhpur Mahotsav 2020 Announce Tie-up for the 3rd Year". Business Standard (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 10 January 2020. Retrieved 20 January 2020.
  10. "गोरखपुर महोत्सव : अंतिम दिन के सभी कार्यक्रम स्थगित". Dainik Jagran (in ਹਿੰਦੀ). 13 January 2020. Retrieved 6 January 2021.
  11. "CM, Guv to visit Gorakhpur Mahotsav". Business Standard (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 11 January 2020. Retrieved 6 January 2021.
  12. "Shilp Mela 2020". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). 16 January 2020. Retrieved 6 January 2021.
  13. "detailed program of three days here".
  14. "Sonu Nigam did not return 40 Lakh rupees". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). 24 February 2020. Retrieved 6 January 2021.
  15. "Sonu Nigam will not come this time agreement will be done for next year". Dainik Jagran (in ਹਿੰਦੀ). 19 December 2020. Retrieved 6 January 2021.
  16. "2021 Gorakhpur Mahotsav will be organized on 12-13 January 2021". iNextLive (in ਹਿੰਦੀ). 1 January 2021. Retrieved 6 January 2021.
  17. "One Crore people will see Gorakhpur festival online CM Yogi Adityanath will also be present". Dainik Jagran (in ਹਿੰਦੀ). 7 January 2021. Retrieved 7 January 2021.
  18. "Dog Show will be organised in Mahant Digvijay Nath Park". Dainik Jagran (in ਹਿੰਦੀ). 1 January 2021. Retrieved 6 January 2021.
  19. "Maithli Thakur will be performing in Gorakhpur Mahotsav 2021". Hindustan (in ਹਿੰਦੀ). 1 January 2021. Retrieved 6 January 2021.
  20. "गोरखपुर महोत्‍सव : ताल के तट पर उमंग और उल्लास का मेला Gorakhpur News".
  21. "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 14 January 2021. Retrieved 13 January 2021.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  22. "ये हैं गोरखनाथ की नगरी के 'गौरव', गोरखपुर रत्न अवॉर्ड से सम्मानित करेंगे Cm योगी आदित्यनाथ".

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

ਸੋਧੋ