ਚਕਰਾਤਾ

ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿਚ (ਜਿਲ੍ਹਾ ਦੇਹਰਾਦੂਨ) ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਥਾਂ

ਚਕਰਾਤਾ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ:Chakrata) ਇੱਕ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਸੈਰਗਾਹ ਹੈ, ਜੋ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।[1] ਇਹ ਸਥਾਨ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਂਤ ਮਾਹੌਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਰਹਿਤ ਵਾਤਾਵਰਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੂਰ - ਦੂਰ ਤੱਕ ਫੈਲੇ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜੌਨਸਾਰੀ ਜਨਜਾਤੀ ਦੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਪਿੰਡ ਹਨ। ਚਕਰਾਤਾ ਸਾਹਸੀ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਵੀ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ ਇਸ ਥਾਂ ਨੂੰ ਯੁੱਧ ਬੇਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤਦੇ ਸਨ। ਅਜਕਲ ਇੱਥੇ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਮਾਂਡੋਂ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਚਕਰਾਤਾ
चक्राता
Chakrauta
ਕਸਬਾ
Country India
Stateਉੱਤਰਾਖੰਡ
Districtਦੇਹਰਾਦੂਨ
ਉੱਚਾਈ
2,118 m (6,949 ft)
ਆਬਾਦੀ
 (2001)
 • ਕੁੱਲ3,498
Languages
 • Officialਹਿੰਦੀ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST)
ਚਕਰਾਤਾ
ਮੰਡਰਾਥ ਦਾ ਮੰਦਰ

ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ

ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਜੌਨਸਰ-ਬਾਵਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,[2] ਜਿਸ ਦੀ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਕੁਝ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹੈ।

1901 ਵਿੱਚ, ਚਕਰਾਤਾ ਤਹਿਸੀਲ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਮੂਹਿਕ ਆਬਾਦੀ 51,101 ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਕਰਾਤਾ (ਆਬਾਦੀ 1250) ਅਤੇ ਕਲਸੀ ਦੇ ਕਸਬੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 760 ਸੀ,[3] ਜੋ ਮੌਰੀਆ ਰਾਜਾ ਅਸ਼ੋਕ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਚੱਟਾਨ ਤੇ ਲਿਖੇ ਆਦੇਸ਼ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਖੋਜ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜੌਹਨ ਫਾਰੈਸਟ ਦੁਆਰਾ 1860 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[4]

 
Ancient Wooden Mahasu Devta Temple at Hanol.

ਛਾਉਣੀ ਸੋਧੋ

ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ ਦੀ ਇੱਕ ਛਾਉਣੀ, 1869 ਵਿੱਚ 55 ਵੀਂ ਰੈਜੀਮੈਂਟ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ ਦੇ ਕਰਨਲ ਹਿਊਮ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ,[5] ਅਤੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਪ੍ਰੈਲ 1869 ਵਿੱਚ ਛਾਉਣੀ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।[6]

ਚਕਰਾਤਾ ਇੱਕ ਪਹੁੰਚ-ਸੀਮਤ ਫੌਜੀ ਛਾਉਣੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਸਖਤ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗੁਪਤ ਅਤੇ ਕੁਲੀਨ ਸਪੈਸ਼ਲ ਫਰੰਟੀਅਰ ਫੋਰਸ ਦੀ ਸਥਾਈ ਗੈਰੀਸਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਸਥਾਪਨਾ 22' (ਜਿਸ ਨੂੰ "ਦੋ-ਦੋ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਨਸਲੀ ਤਿੱਬਤੀ ਇਕਾਈ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ 1962 ਦੀ ਚੀਨ-ਭਾਰਤ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਭਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1.   Chisholm, Hugh, ed. (1911) "Chakrata" Encyclopædia Britannica5 (11th ed.)Cambridge University Pressp. 802 .
  2. Chakrata Tahsil & Town The Imperial Gazetteer of India, 1909, v. 10, p. 125.
  3. Chakrata Tahsil & Town The Imperial Gazetteer of India, 1909, v. 10, p. 125.
  4. Kalsi[permanent dead link] Official website of Dehradun city.
  5. "History – CHAKRATA CANTONMENT BOARD". chakrata.cantt.gov.in. Retrieved 2021-05-18.
  6.   Chisholm, Hugh, ed. (1911) "Chakrata" Encyclopædia Britannica5 (11th ed.)Cambridge University Pressp. 802 .