ਚਕ੍ਰੇਸ਼ਵਰੀ

ਜੈਨ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ, ਚਕ੍ਰੇਸ਼ਵਰੀ ਜਾਂ ਅਪ੍ਰਾਤੀਕਾਕਰਾ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਦੇਵੀ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ਵਦੇਵ ਦੀ ਯਾਕਸ਼ਿਨੀ (ਸੇਵਕ ਦੇਵਤਾ) ਹੈ। ਉਹ ਸਰਾਵਗੀ ਜੈਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਉਪਾਸਤਰੀ ਦੇਵੀ ਹੈ।

ਚਕ੍ਰੇਸ਼ਵਰੀ
Goddess Chakeshvari, c. 10th century, Mathura Museum

ਆਈਕਨੋਗ੍ਰਾਫੀ

ਦੇਵੀ ਦਾ ਰੰਗ ਸੁਨਹਿਰੀ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਵਾਹਨ ਗਰੁੜ ਹੈ. ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਠ ਬਾਂਹਾਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੋਟੋਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੋ ਚੱਕਰਾਂ ਨੂੰ ਉਪਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਬਾਂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ / ਵਾਜਰਾ, ਕਮਾਨ, ਤੀਰ, ਫਾਹੀ, ਹਾਥੀ ਦਾ ਚੱਕਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਬਾਂਹ ਵਰਮਾਦੁਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਮਾਤਾ ਸ਼੍ਰੀ ਚਕ੍ਰੇਸ਼ਵਰੀ ਦੇਵੀ ਜੈਨ ਤੀਰਥ

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ, ਪਿੰਡ ਅੱਤੇਵਾਲੀ ਵਿਖੇ ਦੇਵੀ ਚਕ੍ਰੇਸ਼ਵਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਮਾਤਾ ਸ਼੍ਰੀ ਚਕ੍ਰੇਸ਼ਵਰੀ ਦੇਵੀ ਜੈਨ ਤੀਰਥ ਹੈ।

ਸਰੋਤ

• Shah, Umakant P. (1987), Jaina-rūpa-maṇḍana: Jaina iconography, Abhinav Publications, ISBN 81-7017-208-X Shah, Umakant P. (1987), Jaina-rūpa-maṇḍana: Jaina iconography, Abhinav Publications, ISBN 81-7017-208-X