ਚਿੰਗਹਾਈ ਝੀਲ
ਚਿੰਗਹਾਈ ਝੀਲ ਜਾਂ ਚਿੰਗਹਈ ਝੀਲ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਚੀਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਝੀਲ ਹੈ। ਚਿੰਗਹਾਈ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਂਡੋਰਹੀਕ ਬੇਸਿਨ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਸਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਚਿੰਗਹਾਈ ਝੀਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਰੀ ਲੂਣ ਝੀਲ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੇ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਆਇਆ ਹੈ, 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਸੁੰਗੜਦੀ ਗਈ ਪਰ 2004 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਤਹ ਖੇਤਰਫਲ 4,317 km2 (1,667 sq mi) ਸੀ , 21 m (69 ft) ਦੀ ਔਸਤ ਡੂੰਘਾਈ, ਅਤੇ 25.5 m (84 ft) ਦੀ ਅਧਿਕਤਮ ਡੂੰਘਾਈ 2008 ਵਿੱਚ.
| ਚਿੰਗਹਾਈ ਝੀਲ | |
|---|---|
 </img>ਪੁਲਾੜ ਤੋਂ (ਨਵੰਬਰ 1994)। ਉੱਤਰ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਹੈ।
| |
ਚਿੰਗਹਾਈ ਨਾਮ青海.ਦਾ ਰੋਮਨਾਈਜ਼ਡ ਮਿਆਰੀ ਚੀਨੀ ਪਿਨਯਿਨ ਉਚਾਰਨ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਚੀਨੀ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨੀਲੇ ਅਤੇ ਹਰੇ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਅੰਤਰ ਕਲਾਸੀਕਲ ਚੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। 青 ( qīng ) ਇੱਕ "ਸਿੰਗਲ" ਰੰਗ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੀਲੇ ਅਤੇ ਹਰੇ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ੇਡਾਂ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ( ਚਿੰਗ ਲਈ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਿਆਨ ਜਾਂ ਫਿਰੋਜ਼ੀ ਹੈ, ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਹੋਂਦ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੋਰਟਮੈਨਟੇਊ "ਗਰੂ" ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।) ਇਸ ਲਈ ਨਾਮ ਦਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ "ਬਲੂ ਸਾਗਰ", "ਹਰਾ ਸਾਗਰ" ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ", [1] "ਨੀਲਾ-ਹਰਾ ਸਾਗਰ", "ਨੀਲਾ/ਹਰਾ ਸਾਗਰ", ਆਦਿ। ਜ਼ਿਓਨਗਨੂ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਹਾਨ ਚੀਨ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ "ਪੱਛਮੀ ਸਾਗਰ" ਨਾਲ ਝੀਲ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਹਾਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਤਾਰਿਮ ਬੇਸਿਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਹੋਰ ਝੀਲਾਂ ਨੇ ਸਿਰਲੇਖ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰ ਲਿਆ।
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋ
ਹਾਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ (206 BCE-220 CE) ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਹਾਨ ਚੀਨੀ ਦੀ ਕਾਫ਼ੀ ਗਿਣਤੀ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਜ਼ੀਨਿੰਗ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਮੰਗੋਲਿਕ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਓਰੀਤ ਅਤੇ ਖਲਖਾ ਆਦਿਵਾਸੀ ਕਿੰਗਹਾਈ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਕਿੰਗਹਾਈ ਮੰਗੋਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ। 1724 ਵਿੱਚ, ਕਿੰਗਹਾਈ ਮੰਗੋਲਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ Lobzang Danjin ਨੇ ਕੀਤੀ ਨੇ ਕਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ। ਯੋਂਗਜ਼ੇਂਗ ਸਮਰਾਟ ਨੇ, ਬਗਾਵਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਿੰਗਹਾਈ ਦੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਖੋਹ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾ ਸ਼ਾਸਨ ਲਗਾਇਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਤਿੱਬਤੀ ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਕਿੰਗ ਨੇ ਗੂਸ਼ੀ ਖਾਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਖੇਤਰ (ਮੌਜੂਦਾ ਤਿੱਬਤ ਆਟੋਨੋਮਸ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਛੋਟਾ) ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਤਿੱਬਤੀ-ਅਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਵੰਡ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ। ਯੋਂਗਜ਼ੇਂਗ ਨੇ ਮੰਗੋਲਾਂ ਨੂੰ ਪਤਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਂਚੂ ਅਤੇ ਹਾਨ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਭੇਜਿਆ। [20]
ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਨ (1928-1949) ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਹਾਨ ਨੇ ਕਿੰਗਹਾਈ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਬਣਾਈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੀਨੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ( ਹੁਈ ) ਸਰਕਾਰ ਉੱਤੇ ਹਾਵੀ ਸਨ। [21] ਕੁਓਮਿਨਤਾਂਗ ਹੁਈ ਜਨਰਲ ਮਾ ਬੁਫਾਂਗ, ਕਜ਼ਾਖ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦੇ ਕੇ, [2] ਝੀਲ ਦੇ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਕੋਕੋਨੂਰ ਝੀਲ ਸਮਾਰੋਹ ਦੇ ਆਯੋਜਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗਹਾਈ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉੱਚ ਦਰਜੇ ਦੇ ਕਿੰਗਹਾਈ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਰਸਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤ ਗਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੇ ਕੁਓਮਿਨਤਾਂਗ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸਨ ਯਤ-ਸੇਨ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਝੀਲ ਦੇ ਭਗਵਾਨ ਨੂੰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ। ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ, ਹਾਨ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਵਾ ਚੜ੍ਹਾਇਆ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਸੋਧੋ
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Lorenz, Andreas (31 May 2012), "Old and New China Meet along the Yellow River", Der Spiegel, Hamburg: Spiegel Verlag.
- ↑ Uradyn Erden Bulag (2002). Dilemmas The Mongols at China's edge: history and the politics of national unity. Rowman & Littlefield. p. 52. ISBN 978-0-7425-1144-6. Retrieved 2010-06-28.
ਬਿਬਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ
ਸੋਧੋ
- "Qinghai", Columbia Encyclopedia (6th ed.), New York: Columbia University Press, 2001.
- 《欽定西域同文志》 [Imperial Glossary of the Western Regions] (in ਚੀਨੀ), Beijing, 1763.
- Bell, Daniel (2017), Syntactic Change in Xining Mandarin (PDF), Newcastle: Newcastle University.
- Buffetrille, Katia (Winter 1994), "The Blue Lake of Amdo and Its Island: Legends and Pilgrimage Guide", The Tibet Journal, XIX (4).
- Gruschke, Andreas (2001), "The Realm of Sacred Lake Kokonor", The Cultural Monuments of Tibet's Outer Provinces, vol. I: The Qinghai Part of Amdo, Bangkok: White Lotus Press, pp. 93 ff, ISBN 974-7534-59-2.
- Hamer, Ashley (10 June 2016), "What the Color Grue Means about the Impact of Language", Curiosity, archived from the original on 26 ਅਗਸਤ 2019, retrieved 22 ਮਈ 2023.
- Harris, Richard B. (2008), Wildlife Conservation in China: Preserving the Habitat of China's Wild West, M.E. Sharpe.
- Huang Fei (2018), Dongchuan in Eighteenth-Century Southwest China, Reshaping the Frontier Landscape, Vol. 10, Leiden: Brill, ISBN 9789004362567.
- Hutchings, Graham (2003), Modern China: A Guide to a Century of Change, Cambridge: Harvard University Press, p. 351.
- Perdue, Peter C. (2005), China Marches West: The Qing Conquest of Central Eurasia, Cambridge: Harvard University Press.
- Sanders, Alan (2010), Historical Dictionary of Mongolia, Scarecrow Press.
- Shakabpa, Tsepon W.D. (1962), Tibet: A Political History, New Haven: Yale University Press.
- Stanford, Edward (1917), Complete Atlas of China, 2nd ed., London: China Inland Mission.
- Su Shuyang (2008), China: Ein Lesebuch zur Geschichte, Kultur, und Zivilisation (in ਜਰਮਨ), Wissenmedia Verlag, ISBN 978-3-577-14380-6.
- Zhang; et al. (2015), "Article 9780: Gymnocypris przewalskii (Cyprinidae) on the Tibetan Plateau", Scientific Reports, vol. 5.
- Zhu Yongzhong; et al. (1999), "Education among the Minhe Monguo", China's National Minority Education: Culture, Schooling, and Development, New York: Falmer Press, pp. 341–384, ISBN 9781135606626.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
ਸੋਧੋ
Lake Qinghai ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੀਡੀਆ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਹੈ- (Chinese ਵਿੱਚ) Qinghai Lake Protection and Utilization Administration Bureau Archived 2018-12-26 at the Wayback Machine. (official)
- (Chinese ਵਿੱਚ) Qinghai Lake Tourism and Culture Network (official)
- More Birds in Qinghai Lake (Eastday.com.cn 07/17/2001)
