ਜਸਲੀਨ ਧਮੀਜਾ (ਜਨਮ 1933 [1]) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਮਾਹਰ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਵਰਕਰ ਹੈ।[2] ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰਤ, ਉਹ ਹੈਂਡਲੂਮ ਅਤੇ ਹੈਂਡੀਕਰਾਫਟ ਉਦਯੋਗ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਮੋਹਰੀ ਖੋਜ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3][4] ਉਹ ਮਿਨੀਸੋਟਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਰਹੀ ਹੈ।[5] ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਰੀਵਾਈਵਲਿਸਟ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ 'ਤੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੈਕਰਡ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (2014) ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[3][6]

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪਿਛੋਕੜ

ਸੋਧੋ

ਧਮੀਜਾ ਉੱਤਰੀ ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਐਬਟਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ 1940 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨਜ਼, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਖੈਬਰ ਪਾਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਮਿਰਾਂਡਾ ਹਾਊਸ, ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[1][7]

ਕੈਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ 1954 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਕਮਲਾਦੇਵੀ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।[8][9] 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੈਂਡੀਕ੍ਰਾਫਟ ਬੋਰਡ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਬਾਲਕਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।[2]

ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਕਈ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।[10] ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ 'ਤੇ, ਉਸਨੇ ਦੋ ਰਸੋਈਏ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ (2000) ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। 2007 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕਮਲਾਦੇਵੀ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ।[11]

ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਫੈਸ਼ਨ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਫੈਕਲਟੀ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੜ੍ਹਾਇਆ।[4]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 1.0 1.1 "India in the 1940s: The way we were". Hindustan Times. 10 August 2013. Archived from the original on 11 August 2013. Retrieved 2014-10-09.
  2. 2.0 2.1 Labonita Ghosh (29 October 2001). "Jasleen Dhamija looks beyond embroidery at the people responsible for it". India Today. Retrieved 2014-10-09.
  3. 3.0 3.1 Sangeeta Barooah Pisharoty (23 July 2014). "Drapes and divinity - The Hindu". Retrieved 2014-10-09.
  4. 4.0 4.1 "Jasleen Dhamija" (PDF). Sutra Textile Studies. Archived from the original (PDF) on 14 October 2014. Retrieved 2014-10-09.
  5. Damayanti Datta (16 January 2009). "The interpretation of yarns". India Today. Retrieved 2014-10-09.
  6. Dhara Vora (1 Sep 2014). "Weaving holy traditions". MiD DAY. Retrieved 2014-10-09.
  7. "Of people and places: Jasleen Dhamija". Indian-seminar. 2002. Retrieved 2014-10-09.
  8. Janani Sampath (3 November 2012). "South has preserved crafts successfully so far". The New Indian Express. Archived from the original on 2014-10-26. Retrieved 2014-10-09.
  9. "Dhamija, Jasleen". craftrevival.org. Archived from the original on 2014-02-14. Retrieved 2014-10-09.
  10. "Paperback Pickings". The Telegraph - Calcutta. 16 March 2007. Retrieved 2014-10-09.
  11. "Paperback Pickings". The Telegraph - Calcutta. 16 March 2007. Retrieved 2014-10-09.