ਤਾਰਾ ਅਲੀ ਬੇਗ (1916-1989) ਜਨੇਵਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਬਾਲ ਕਲਿਆਣ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ। ਉਹ 8 ਅਗਸਤ, 1916 ਨੂੰ ਮਸੂਰੀ ਵਿੱਚ ਜਨਮੀ ਸੀ ਅਤੇ ਡਾਰਜੀਲਿੰਗ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਰਾਜਦੂਤ ਮਿਰਜ਼ਾ ਰਸ਼ੀਦ ਅਲੀ ਬੇਗ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਲਾਕਾਰ ਐਂਜਲੋਈ ਏਲਾ ਮੈਨਨ ਦੀ ਮਾਸੀ ਸੀ। 1937 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਅਸਮੱਰਥਤਾਵਾਂ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੇ ਕਨਵੀਨਰ ਵਜੋਂ ਪਹਿਲੀ ਯੋਜਨਾ ਕਮੇਟੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।  ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵੁਮੈੱਨਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਲੱਬ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਰਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਲੱਬ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦਾ ਮੁੱਖੀ ਬਣ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਬਾਲ ਕਲਿਆਣ ਲਈ ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਿਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੀ ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ (ਉੱਤਰ ਅਧਿਕਾਰੀ) ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੇ ਭੋਜਨਾਂ ਲਈ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਭਾਰਤੀਕਰਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। 1977 ਵਿੱਚ ਉਹ ਜਨੇਵਾ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਕਲਿਆਣ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣੀ ਗਈ, ਜੋ ਪਹਿਲੀ ਏਸ਼ਿਆਈ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸੀ ਜੋ ਇਸ ਪੋਸਟ 'ਤੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਤਿੱਬਤੀਅਨ ਹੋਮਸ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਅਤੇ 22 ਸਾਲ (1967 ਤੋਂ 1989) ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਐਸਓਐਸ(SOS) ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ।[1]

1968 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਐਸਓਐਸ ਕਿੰਡਰੋਫ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ, ਆਸਟਰੀਆ ਦੀ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ। ਉਹ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਭਲਾਈ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਸੀ ਅਤੇ 1975 ਤੋਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਚਿਲਡਰਨ ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਤਮਿਕ ਜੀਵਨੀ ਪੋਰਟਰੇਟਸ ਓਫ ਐਨ ਏਰਾ[2] ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੌਜੀਨੀ ਨਾਇਡੂ ਦੀ ਜੀਵਨੀ: ਦ ਮੂਨ ਇਨ ਰਹੁ; ਭੋਲੇ ਸੰਨਿਆਸੀ ਕੇਸ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ; ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਹਿਲਾ; ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਸ਼ਕਤੀ; ਅਤੇ ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੰਦਰਾਨੀ; ਦ ਐਂਚੈਂਟ ਜੰਗਲ; ਅਤੇ ਦ ਫਾਰਬੀਡਨ ਸੀਅ;[3] ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ' ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਨ।

ਉਸਨੇ 1965 ਵਿੱਚ ਤਹਿਰਾਨ ਸਕੂਲ ਆਫ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕ ਤੋਂ ਆਨਰੇਰੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ; 1984 ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਕਲਿਆਣ ਲਈ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਯੂਨੀਅਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੁਰਸਕਾਰ, 1984 ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਕਲਿਆਣ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ; ਅਤੇ 1988 ਵਿੱਚ ਅਲਬੇਰਟਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਡਾਕਟਰ ਆਫ ਲਾਅ ਦੀ ਆਨਰੇਰੀ ਡਿਗਰੀ।

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. ""SOS India pays homage to Tara Ali Baig on her memorial day"". Archived from the original on 2016-04-23. Retrieved 2018-03-20. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. S. Nihal Singh "Superb cameos: Book Review: Tara Ali Baig's Portraits of an Era". India Today, 28 February 1989 [1] Accessed 9 November 2014
  3. worldCat author listing