ਦਸਰਥ ਮਾਂਝੀ
ਦਸ਼ਰਥ ਮਾਂਝੀ (ਅੰ. 1934[1] – 17 ਅਗਸਤ 2007[2]), ਜਿਸ ਨੂੰ "ਪਰਬਤ ਮਨੁੱਖ" ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ,[3] ਗਯਾ, ਬਿਹਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਿੰਡ ਗਹਲੋਰ ਦਾ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਕਿਰਤੀ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ 22 ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਕੱਲੇ ਇੱਕ ਪਹਾੜ ਕੱਟ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਲਈ ਰਸਤਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਪਹਾੜ ਤੋੜਨ ਲਈ ਉਸਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਛੈਣੀ ਹਥੌੜੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ।[1][4] ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਮੈਡੀਕਲ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਣ। ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਫਾਗੁਨੀ ਦੇਵੀ ਦੀ 1959 ਵਿੱਚ ਮੈਡੀਕਲ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਡਾਕਟਰ ਵਾਲਾ ਨੇੜਲਾ ਸ਼ਹਿਰ 70 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਪਹਾੜ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਕੇ ਜਾਂ ਇੱਕ ਬਿਖੜੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਹ ਰਾਹੀਂ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਪਹਾੜ ਇੱਕ ਖਤਰਨਾਕ ਪਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ, ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੇ 22 ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਦਸ਼ਰਥ ਨੇ ਅਤਰੀ ਅਤੇ ਵਜੀਰਗੰਜ ਇਸ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਅਤਰੀ ਅਤੇ ਵਜੀਰ ਗੰਜ ਵਿਚਲੀ ਦੂਰੀ 55 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੇ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈ।[5]
ਦਸ਼ਰਥ ਮਾਂਝੀ | |
|---|---|
| ਤਸਵੀਰ:Dashrath Manjhi.jpg ਦਸ਼ਰਥ ਮਾਂਝੀ | |
| ਜਨਮ | ਅੰ. 1934 |
| ਮੌਤ | 17 ਅਗਸਤ 2007 (ਉਮਰ 73 ਸਾਲ) |
| ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ | ਗਾਲ ਬਲੈਡਰ ਦੀ ਕੈਂਸਰ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | ਪਰਬਤ ਮਨੁੱਖ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਕਿਰਤੀ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਫਾਗੁਨੀ ਦੇਵੀ |
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪਹਾੜੀ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪਾਗਲ ਕਿਹਾ, ਪਰ ਮੇਰੇ ਹੌਸਲੇ ਹੋਰ ਪੱਕੇ ਹੋ ਗਏ।
ਦਸ਼ਰਥ ਮਾਂਝੀ
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਦਸ਼ਰਥ ਮਾਂਝੀ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਮੁਸਹਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਾਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਦਰਜੇ 'ਤੇ ਹੈ। ਉਹ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ ਧਨਬਾਦ ਵਿਖੇ ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਗਹਿਲੌਰ ਪਿੰਡ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਅਤੇ ਫ਼ਲਗੁਨੀ (ਜਾਂ ਫੱਗੂਨੀ) ਦੇਵੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ।
ਗਹਿਲੌਰ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਪਿੰਡ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੀ ਸਾਧਨ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜਦ ਕਿ ਇਹ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਚੀ ਚੜਾਈ ਵਾਲੇ ਕਵਾਰਟਜਾਈਟ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ (ਰਾਜਗੀਰ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ) ਨਾਲ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਵਜ਼ੀਰਗੰਜ ਕਸਬੇ ਤੋਂ ਸੜਕ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 "Love's labour brings down hill". Expressindia.com. 24 May 1997. Archived from the original on 2012-10-31. Retrieved 2012-09-22.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Mountain man Dashrath Manjhi dies in Delhi". Hindustan Times. 17 August 2007. Archived from the original on 2013-01-19. Retrieved 2012-09-22.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Society (28 September 2007). "The Mountain Man". The Viewspaper. Archived from the original on 2012-10-31. Retrieved 2012-09-22.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "The man who made way for progress". Indian Express. 1 July 2012. Retrieved 2012-09-22.
- ↑ "Dashrath Manjhi Mountain Man". Archived from the original on 29 ਮਈ 2013. Retrieved 26 December 2012.