ਦੇਵੇਂਦਰ ਝਾਝਾਰੀਆ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Devendra Jhajharia; ਜਨਮ 10 ਜੂਨ 1981) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੈਰਾਲੰਪਿਕ ਜੈਵਲਿਨ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਐਫ 46 ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕਸ ਵਿਚ ਦੋ ਸੋਨ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਅਨ, ਉਸਨੇ ਏਥਨਜ਼ ਵਿੱਚ 2004 ਦੇ ਸਮਰ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਕਸ ਵਿੱਚ ਜੈਵਲਿਨ ਥ੍ਰੋਅ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਨ ਜਿੱਤਿਆ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜੇਤੂ ਬਣ ਗਿਆ।[1] ਰੀਓ ਡੀ ਜਾਨੇਰੀਓ ਵਿੱਚ 2016 ਦੇ ਸਮਰ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਕਸ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦਿਆਂ, ਉਸੇ ਹੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।[2] ਦੇਵੇਂਦਰ ਨੂੰ ਫਿਲਹਾਲ ਪੈਰਾ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰਾਹੀਂ ਗੋ ਸਪੋਰਟਸ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।[3]

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਪਿਛੋਕੜ ਸੋਧੋ

ਦੇਵੇਂਦਰ ਝਾਜਰੀਆ ਦਾ ਜਨਮ 1980 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਚੁਰੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਅੱਠ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਲਾਈਵ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕੇਬਲ ਨੂੰ ਛੂਹ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੀ, ਪਰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਖੱਬਾ ਹੱਥ ਕੱਟਣ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ।[4][5] 1997 ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਦਰੋਣਾਚਾਰੀਆ ਐਵਾਰਡੀ ਕੋਚ ਆਰ ਡੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਇਕ ਖੇਡ ਦਿਵਸ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਕੋਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਕੋਚ ਆਰ ਡੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 2004 ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦੌਰਾਨ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।"[6][7]

ਕਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

ਸਾਲ 2002 ਵਿੱਚ ਝਜਾਰੀਆ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ 8 ਵੀਂ ਫੀਸਪੀਆਈਸੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। 2004 ਵਿਚ ਝਜਾਰੀਆ ਨੇ ਏਥਨਜ਼ ਵਿਖੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਪਹਿਲੀ ਸਮਰ ਪੈਰਾਲੈਮਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕੀਤਾ। ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਉਸਨੇ 62.15 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਨਾਲ ਇਕ ਨਵਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ 59.77 ਮੀ. ਥ੍ਰੋਅ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਪੈਰਾ ਓਲੰਪਿਕਸ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਦੂਸਰਾ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜੇਤੂ ਬਣ ਗਿਆ (ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਮੁਰਲੀਕਾਂਤ ਪੇਟਕਰ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ)।[8]

ਐਥਲੈਟਿਕ ਦੀ ਹੋਰ ਸਫਲਤਾ 2013 ਵਿਚ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਲਿਓਨ ਵਿਚ ਆਈ.ਪੀ.ਸੀ. ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਵਰਲਡ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿਚ ਆਈ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਐਫ 46 ਜੈਵਲਿਨ ਥ੍ਰੋ ਵਿਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਸਨੇ ਇਸਦੀ ਪਾਲਣਾ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਇੰਚੀਓਨ ਵਿਖੇ 2014 ਏਸ਼ੀਅਨ ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਲਵਰ ਮੈਡਲ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਦੋਹਾ ਵਿੱਚ 2015 ਆਈਪੀਸੀ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਵਰਲਡ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ, 59.06 ਸੁੱਟਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਝਜਾਰੀਆ ਸਿਰਫ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਚੀਨ ਦੇ ਗੁਓ ਚੁਨਲਿਯੰਗ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਿਆਂ ਦੂਸਰੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਸੀ।

2016 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਦੁਬਈ ਵਿਚ 2016 ਆਈਪੀਸੀ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਏਸ਼ੀਆ-ਓਸ਼ੇਨੀਆ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿਚ ਸੋਨੇ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਰੀਓ ਡੀ ਜਨੇਰੀਓ ਵਿੱਚ 2016 ਦੇ ਸਮਰ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਕਸ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜੈਵਲਿਨ ਥ੍ਰੋ ਐੱਫ 46 ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ 2004 ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ 63.97 ਮੀਟਰ ਨਾਲ ਸੁੱਟਿਆ।[9]

ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੋਧੋ

ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਇਕ ਸਾਬਕਾ ਕਰਮਚਾਰੀ, ਝਝਾਰੀਆ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਪੋਰਟਸ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਮੰਜੂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਾਲੀ ਕਬੱਡੀ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ; ਇਸ ਜੋੜੇ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹਨ।[10]

ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਸੋਧੋ

ਕਥਨ ਸੋਧੋ

ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਸਿਖਲਾਈ ਨਾਲ ਕਦੇ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ: ਦੇਵੇਂਦਰ ਝਜਾਰੀਆ।[13]

ਇਕ ਟਿਪ ਜਿਸਨੇ ਪੈਰਾ ਉਲੰਪਿਕ ਚੈਂਪੀਅਨ ਦੇਵੇਂਦਰ ਝਜਾਰੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੂਜਾ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।[14]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Paralympics 2016 | Devendra Jhajharia breaks World Record to win Gold at Paralympics". 2016-09-14. Retrieved 2016-09-14.
  2. "Paralympics: Javelin thrower Devendra Jhajharia wins gold by breaking world record". The New Indian Express. 14 September 2016. Archived from the original on 17 ਸਤੰਬਰ 2016. Retrieved 13 September 2016.
  3. "GoSports Foundation".
  4. "Devendra". infostradasports.com. Archived from the original on 23 ਸਤੰਬਰ 2013. Retrieved 21 September 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  5. Sharma, Sandipan (9 March 2005). "At awards night, Govt ignores Paralympic gold winner". indianexpress.com. Retrieved 21 September 2013.
  6. Basu, Suromitro (29 October 2015). "Indian Javelin thrower Devendra Jhajharia wins silver medal at IPC Para-athletics meet". sportskeeda. Retrieved 13 May 2018.
  7. http://www.thehindu.com/news/cities/mumbai/sport/paralympic-gold-medallist-devendra-jhajharia-javelin-genius/article8456210.ece
  8. Shrikant, B (22 August 2012). "Forgotten hero: India's first Paralympic gold medallist". hindustantimes.com. Archived from the original on 25 September 2013. Retrieved 21 September 2013.
  9. "Paralympics: Javelin thrower Devendra Jhajharia wins gold by breaking world record". The New Indian Express. 14 September 2016. Archived from the original on 17 ਸਤੰਬਰ 2016. Retrieved 13 September 2016.
  10. "Dad I topped, now it's your turn: Daughter told Jhajharia". The Times of India. 14 September 2016. Retrieved 14 September 2016.
  11. "FICCI announces the Winners of India Sports Awards for 2014". IANS. news.biharprabha.com. Retrieved 14 February 2014.
  12. "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 November 2014. Retrieved 21 July 2015.
  13. "Timesofindia.com".
  14. "gqindia.com".