ਨਗਰਹੋਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ

ਨਾਗਰਾਹੋਲ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ (ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ (ਨਾਗਰਹੋਲ) ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ) ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ ਹੈ ਜੋ ਕੋਡਾਗੂ ਜ਼ਿਲੇ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੈਸੂਰ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।[1]

{{{name}}}
LocationKarnataka, India

ਇਸ ਪਾਰਕ ਨੂੰ 1999 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ 37ਵਾਂ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਨੀਲਗਿਰੀ ਬਾਇਓਸਫੇਅਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਘਾਟ ਨੀਲਗਿਰੀ ਸਬ-ਕਲੱਸਟਰ 6,000 ਹੈ। ਪੂਰੇ ਨਾਗਰਹੋਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਸਮੇਤ, ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਈਟ ਵਜੋਂ ਚੋਣ ਲਈ ਵਿਚਾਰ ਅਧੀਨ ਹੈ।[2]

ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਅਮੀਰ ਜੰਗਲ, ਛੋਟੀਆਂ ਨਦੀਆਂ, ਪਹਾੜੀਆਂ, ਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਝਰਨੇ, ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਟਾਈਗਰ, ਗੌਰ, ਭਾਰਤੀ ਹਾਥੀ, ਭਾਰਤੀ ਚੀਤਾ, ਚਿਤਲ ਅਤੇ ਸਾਂਬਰ ਹਿਰਨ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਹੈ।

ਭੂਗੋਲ ਸੋਧੋ

ਇਹ ਪਾਰਕ ਬ੍ਰਹਮਗਿਰੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਕੇਰਲਾ ਰਾਜ ਵੱਲ ਫੈਲਦੇ ਪੱਛਮੀ ਘਾਟਾਂ ਦੀਆਂ ਤਲਹੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ 12°15'37.69"N ਅਤੇ ਲੰਬਕਾਰ 76°17'34.4"E ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਪਾਰਕ 643 km2 (248 sq mi) ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਂਦੀਪੁਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਕਾਬਿਨੀ ਸਰੋਵਰ ਦੋ ਪਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਾਰਕ ਦੀ ਉਚਾਈ 687 to 960 m (2,254 to 3,150 ft) ਤੱਕ ਹੈ । ਇਹ ਮੈਸੂਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ 50 km (31 mi) ਹੈ [3] ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਤੋਂ220 ਤੋਂ km (137 mi)ਹੈ।[4]

ਜਲਵਾਯੂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੋਧੋ

ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ 1,440 millimetres (57 in) ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਵਰਖਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਜਲ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਕਸ਼ਮਨਤੀਰਥ ਨਦੀ, ਸਰਤੀ ਹੋਲ, ਨਗਰ ਹੋਲ, ਬਾਲੇ ਹਲਾ, ਕਬਿਨੀ ਨਦੀ, ਚਾਰ ਸਦੀਵੀ ਧਾਰਾਵਾਂ, 47 ਮੌਸਮੀ ਧਾਰਾਵਾਂ, ਚਾਰ ਛੋਟੀਆਂ ਸਦੀਵੀ ਝੀਲਾਂ, 41 ਨਕਲੀ ਟੈਂਕ, ਕਈ ਦਲਦਲ, ਤਰਕਾ ਡੈਮ ਅਤੇ ਕਾਬਿਨੀ ਜਲ ਭੰਡਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[5]

ਬਨਸਪਤੀ ਸੋਧੋ

 
ਨਾਗਰਹੋਲ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲ

ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਬਨਸਪਤੀ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਪੱਛਮੀ ਘਾਟ ਦੇ ਨਮੀਦਾਰ ਪਤਝੜ ਵਾਲੇ ਜੰਗਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਗ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਲੱਕੜ ਦਾਲਬਰਗੀਆ ਲੈਟੀਫੋਲੀਆ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕੇਂਦਰੀ ਦੱਖਣ ਪਠਾਰ ਸੁੱਕੇ ਪਤਝੜ ਵਾਲੇ ਜੰਗਲ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਲਾ ਨੀਲ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਕੰਡੇਦਾਰ ਵਾਟਲ ਹਨ। ਯੂਜੀਨੀਆ ਜੀਨਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਉਪ-ਮੌਂਟੇਨ ਵੈਲੀ ਦਲਦਲ ਜੰਗਲ ਹਨ।

ਜੀਵ ਸੋਧੋ

 
ਨਾਗਹੋਲ, ਮੈਸੂਰ ਵਿਖੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸਲੇਟੀ ਲੰਗੂਰ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Nagarhole National Park Complete Guide | Nagarhole National Park". Nagarhole National Park. Archived from the original on 12 April 2018. Retrieved 2017-09-30.
  2. UNESCO. "World Heritage sites, Tentative lists, Western Ghats sub cluster, Nilgiris". World Heritage sites, Tentative lists. Retrieved 20 April 2007.
  3. Protected Areas in Karnataka, ENVIS, archived from the original on 2011-10-09, retrieved 2022-07-24
  4. HolidayIQ.com. "Bangalore to Nagarhole - distance, journey time & traveller reviews | HolidayIQ". holidayiq.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2018-02-04. Retrieved 2018-02-04. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. Lal, R. (1994). Directory of national parks and sanctuaries in Karnataka: management status and profiles. Centre for Public Policy, Planning, and Environmental Studies, Indian Institute of Public Administration. pp. 53–62.