ਨਯਾਬ ਅਲੀ ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਅਕ, ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਕਾਰਕੁੰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕੋਲ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ, ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ, ਉਹ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। 2020 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਫ੍ਰੈਂਕੋ-ਜਰਮਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[1] ਉਹ 2018 ਦੀਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਣ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਕੁਝ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਈ ਸੀ।[1][2] ਉਹ ਗਾਲਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹੈ।[3] ਉਹ ਈ.ਵੀ.ਏ.ਡਬਲਿਊ/ਜੀ ਅਲਾਇੰਸ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਹਿ-ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਚੁਣੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਔਰਤ ਹੈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਅਧਿਕਾਰ ਸਰਗਰਮੀ ਨਯਾਬ ਅਲੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।[2]

Nayyab Ali
ਜਨਮ
Okara, Punjab
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾPakistani
ਸਿੱਖਿਆBachelor's in Botany, Masters in International Relations
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰUniversity of Punjab, Preston University
ਪੇਸ਼ਾTransgender Rights Expert, Human Rights Defender, Activist & Politician

ਇੱਕ ਖੋਜਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਰਗਰਮੀ ਵਜੋਂ, ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਨਯਾਬ ਅਲੀ ਪੂਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਸਿਆਸੀ, ਸੰਸਥਾਗਤ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਵਿਅਕਤੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਮੁਹਾਰਤ, ਤਜ਼ਰਬੇ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਯਾਤਰਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਬਣਨ ਲਈ, ਬਿਲ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਪਰਸਨਜ਼ (ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ) ਬਣ ਗਈ। ਐਕਟ 2018 ਅਤੇ ਓਕਾਰਾ ਦੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਸਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੀ।[3]

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ

ਸੋਧੋ

ਅਲੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪੰਜਾਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਓਕਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਅਰਸਲਾਨ ਵਜੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4] ਉਸ ਨੂੰ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5] ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਦੇ ਘਰ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਨਾਯਬ ਨੇ 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੱਕ ਗੁਰੂ ਕੋਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗੀ, ਜੋ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ [6] ਉਹ ਤੇਜ਼ਾਬ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[7]

ਸਿੱਖਿਆ

ਸੋਧੋ

ਨਯਾਬ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[8] ਉਸਨੇ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬੋਟਨੀ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੈਸਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਤੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਕੀਤੀ।[9][10]

ਕਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਅਧਿਆਪਨ

ਸੋਧੋ

ਨਯਾਬ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਕਰੀਅਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਧਿਆਪਕ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। [11] ਉਸਨੇ ਯੂ.ਐਨ.ਡੀ.ਪੀ. ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਅਧਿਕਾਰ ਮਾਹਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਨਯਾਬ ਅਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਕਾਰਕੁਨ, ਸਿੱਖਿਅਕ, ਅਤੇ #ਯੂਐਨਡੀਪੀਇਨਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਾਸਟਰ ਟ੍ਰੇਨਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਕਈ ਨਿੱਜੀ ਦੁਖਾਂਤ ਝੱਲਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਰਗਰਮੀ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।[4]

ਸਰਗਰਮੀ

ਸੋਧੋ

ਨਾਯਬ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।[12] ਉਸਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਓਕਾਰਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਖੁਦ ਦਾ ਉੱਦਮ, 'ਖਵਾਜਾ ਸੀਰਾ ਕਮਿਊਨਿਟੀ' ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਗਿਣਤੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਵੋਕੇਸ਼ਨਲ ਸਿਖਲਾਈ, ਜੀਵਨ ਹੁਨਰ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਕਲਾਸਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।[13][14] ਉਸਨੇ ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ, ਨਾਯਬ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ,[15] ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਐਂਡ ਐਕਸਚੇਂਜ ਕਮਿਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਨਯਾਬ ਅਲੀ ਨੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਇਨਪੁਟ ਲਈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਵਿਧਾਨਿਕ ਢਾਂਚਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਸੀ।[5] Archived 2021-01-03 at the Wayback Machine.

ਰਾਜਨੀਤੀ

ਸੋਧੋ

2018 ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬਿੱਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਿਸ ਨੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ, ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ।[16][17] ਨਾਯਬ, 12 ਹੋਰ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 2018 ਦੀਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣ ਗਏ।[18][19] ਉਹ ਪੀ.ਟੀ.ਆਈ. ਦੀ ਆਇਸ਼ਾ ਗੁਲਾਲਈ ਦੀ ਸੀਟ[20][21] 'ਤੇ 2018 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਓਕਾਰਾ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਸੀਟ ਐਨ.ਏ.-142 ਲਈ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁੱਲ 1197 ਵੋਟਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਦੇ ਕਈ ਮਹਿਲਾ ਹਮਰੁਤਬਾ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।[22][23]

ਨਯਾਬ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸੂਬਾਈ ਵੋਟਰ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ[24] ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਹੈ।

ਅਵਾਰਡ

ਸੋਧੋ

ਨਯਾਬ ਅਲੀ 2020 ਵਿੱਚ ਡਬਲਿਨ, ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਗਾਲਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਐਕਟੀਵਿਸਟ ਅਵਾਰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣੀ।[25][9] ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਕਸ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਆਇਰਲੈਂਡ (ਐਨ.ਐਕਸ.ਐਫ) ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਨੇ ਨਯਾਬ ਨੂੰ "ਆਇਰਲੈਂਡ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਕੁਨ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਅਣਥੱਕ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ",[26][27] ਉਹ ਫ੍ਰੈਂਕੋ - ਜਰਮਨ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਫਾਰ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਐਂਡ ਰੂਲ ਆਫ਼ ਲਾਅ 2020 ਦੀ ਜੇਤੂ ਹੈ, ਉਹ 2020 ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਏਪੀਕੋਮ ਹੀਰੋ ਏਸ਼ੀਆ ਅਵਾਰਡ ਦੀ ਜੇਤੂ ਵੀ ਹੈ।[6]

ਨਯਾਬ ਅਲੀ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸੈਕੰਡ ਇੰਟਰਐਕਟਿਵ ਯੂਥ ਫੋਰਮ 2020 ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।[7]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Okara: Transgender candidate Nayab Ali casts vote". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-07-25. Retrieved 2020-11-11.
  2. ANI (2018-06-14). "13 transgenders to contest Pak elections". Business Standard India. Retrieved 2020-11-11.
  3. "Trans Woman Nayab Ali Archives". Newsone Urdu (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-12-09. Retrieved 2020-11-22. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. "Transgender activist Nayyab Ali to contest Pakistan national election". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-05-06. Retrieved 2020-11-22.
  5. "The transgender acid attack survivor running for parliament". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2018-07-19. Retrieved 2020-11-11.
  6. "First time: Transgender set to contest NA polls from Okara". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-05-04. Retrieved 2020-11-22.
  7. "Transgender from Pakistan nominated for global award". MM News TV (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2020-01-26. Retrieved 2020-11-22.
  8. Daur, Naya (2020-01-25). "Transgender Woman From Pakistan Nominated For International Award". Naya Daur (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-12-11. Retrieved 2020-11-22. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  9. 9.0 9.1 TNN, Correspondent (2020-02-12). "Nayab Ali becomes first Pakistani transgender person to win Gala Award | TNN". TNN | Tribal News Network (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-08-11. Retrieved 2020-11-11. {{cite web}}: |first= has generic name (help)
  10. Bilal, Amir (2020-01-23). "'Nayab Ali' First Pakistani Transgender Nominated for GALAS Awards Dublin 2020". THE TRANSPRESS (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-09-29. Retrieved 2020-11-22. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  11. "The third gender candidates in the race". www.geo.tv (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-11.
  12. "Transgender person killed in Peshawar". The Nation (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2020-09-10. Archived from the original on 2020-12-09. Retrieved 2020-11-22. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  13. "Nayyab Ali". Front Line Defenders (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-09-08. Retrieved 2020-11-11.
  14. Staff, Images (2020-02-11). "Pakistani trans activist Nayyab Ali recognised as International Activist of the Year". Images (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-22.
  15. "Nayab Ali- First Pakistani transgender nominated for GALAS awards". Dialogue Pakistan (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2020-01-25. Archived from the original on 2020-11-11. Retrieved 2020-11-11.
  16. "Transgender community hails KP's Govt initiative?". BaaghiTV English (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2020-09-22. Retrieved 2020-11-22.
  17. "Pakistan: 13 transgenders to contest July 25 elections". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-06-13. Retrieved 2020-11-22.
  18. "Exclusive Interview with Pakistani Transgender Nayab Ali". Tv News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2020-12-09. Retrieved 2020-11-22. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  19. "4 trans persons to contest elections on PTI-Gulalai's tickets". Daily Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2018-06-03. Archived from the original on 2020-12-10. Retrieved 2020-11-22.
  20. "13 transgenders to contest Pak elections". ANI News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-11.
  21. "Pakistan's 13 transgender candidates face threats of violence | SAMAA". Samaa TV (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-11.
  22. "Transgender candidate from KP gets 536 votes". www.thenews.com.pk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-11.
  23. "13 transgenders to contest July 25 elections in Pakistan". WION (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-22.
  24. "Transgender to contest elections from Okara for the first time". Daily Pakistan Global (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-05-05. Archived from the original on 2018-08-11. Retrieved 2020-11-11.
  25. "Pakistani transgender activist Nayyab Ali wins Gala Award | Pakistan Today". www.pakistantoday.com.pk. Retrieved 2020-11-11.
  26. Dayspring, The (2020-02-08). "Nayab Ali becomes the first Pakistani transgender person to win Gala Award". The Dayspring | Youth Centric Newspaper of Pakistan (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-11.
  27. "Transgender woman becomes first Pakistani nominee for GALAS awards | SAMAA". Samaa TV (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-22.