ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ
ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ ਜਾਂ ਨਰਾਇਣਸਰ ਕੋਰੀ ਕ੍ਰੀਕ ਉੱਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਕੱਛ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਗੁਜਰਾਤ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਲਖਪਤ ਤਾਲੁਕਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕੋਟੇਸ਼ਵਰ ਮੰਦਰ ਸਿਰਫ 4 ਸਥਿਤ ਹੈ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ। ਇੱਥੇ ਦੋ ਸਲਾਨਾ ਮੇਲੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਚੈਤਰ (ਅਪ੍ਰੈਲ-ਮਈ) ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਦੂਜਾ 10 ਤੋਂ 15 ਕਾਰਤਿਕ (ਨਵੰਬਰ-ਦਸੰਬਰ) ਤੱਕ, ਜਦੋਂ, ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ। [1] [2]ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। [2]
ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ | |
|---|---|
ਪਿੰਡ | |
 ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ | |
  ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ Location in Gujarat, India  ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ (ਭਾਰਤ) | |
| ਗੁਣਕ: 23°40′30″N 68°32′17″E / 23.675°N 68.538°E | |
| Country |  India |
| State | Gujarat |
| District | Kutch district |
| ਖੇਤਰ | |
| • ਕੁੱਲ | 0.759 km2 (0.293 sq mi) |
| ਉੱਚਾਈ | 8.285 m (27.182 ft) |
| Languages | |
| • Official | Gujarati, Hindi |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST) |
| PIN | 370627 |
| Telephone code | 2832 |
| ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ | GJ-12 |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | gujaratindia |
ਮੰਦਰਾਂ
ਸੋਧੋਇਹ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਹਾਨ ਝੀਲ ਹੋਣ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ। ਇਹ, ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਦੁਆਰਾ ਲੱਭੀ ਗਈ ਝੀਲ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਸਿੰਧ ਨਦੀ (ਲਗਭਗ 1000) ਦੇ ਬਦਲਾਵ ਤੱਕ, 1819 ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਨਵਿਆਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਝੀਲ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ, ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਦਿਨਾਰਾਇਣ ਦਾ ਮੰਦਿਰ ਆਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਸੀ। ਕਾਨਫਟਾ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਇਹ ਮੰਦਰ, ਲਗਭਗ 1550 ( ਸੰਮਤ 1607) ਸੀ, ਜੋ ਜੂਨਾਗੜ੍ਹ ਦੇ ਨਾਰੰਗਰ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਸੰਨਿਆਸੀ ਜਾਂ ਅਤਿਤ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਖੋਹ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਾਰੰਗਰ ਨੇ ਤਲਾਅ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਲੰਬੇ ਅਤੇ ਚੌੜੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਬਣਾਏ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਇੱਕ ਆਇਤਾਕਾਰ ਚਾਦਰ, 1056 ਫੁੱਟ ਗੁਣਾ 990, ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਈ ਇਸ਼ਨਾਨ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਆਰਾਮ ਘਰ। [1]
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜ ਪਵਿੱਤਰ ਝੀਲਾਂ ਹਨ; ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਚ-ਸਰੋਵਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਮਾਨਸਰੋਵਰ, ਬਿੰਦੂ ਸਰੋਵਰ, ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ, ਪੰਪਾ ਸਰੋਵਰ ਅਤੇ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਰੋਵਰ । [3] ਕਥਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪਵਿੱਤਰ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ ਨੂੰ ਅਜੋਕੇ ਨਰਾਇਣ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਝੀਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰ ਗਏ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਥਾਨ ਸੀ ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਲੋਂ ਪੰਜ ਪਵਿੱਤਰ ਝੀਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [4] [5] [2] [6]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 Gazetteer of the Bombay Presidency: Cutch, Palanpur, and Mahi Kantha. Printed at the Government Central Press. 1880. pp. 245–248.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Aaina Mahal, Kutch". sktourism.info. Archived from the original on 27 August 2011. Retrieved 17 January 2022.
- ↑ [1] Encyclopaedia of tourism resources in India, Volume 2 By Manohar Sajnani
- ↑ Shree Kutch Gurjar Kshatriya Samaj : A brief History & Glory of our fore-fathers : Page :27 by Raja Pawan Jethwa. (2007) Calcutta.
- ↑ One outlet of the Saraswati into the sea was at Lokpat which was also a major seat of learning and a port. Further downstream was Narayan Sarovar which is mentioned in the Mahabharta as a holy place.
- ↑ Ward (1998-01-01). Gujarat–Daman–Diu: A Travel Guide. ISBN 9788125013839. Retrieved 2015-07-27.