ਪਰਵੀਨ ਈਤੇਸਾਮੀ
ਰਾਖਸ਼ਦੇਹ ਇਤਸਾਮੀ ( Persian: رخشنده اعتصامی , ਰਹੰਦਾ ਏਤੇਸ਼ਾਮੀ ; 1907 – 4 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1941), ਪਰਵੀਨ ਇਤੇਸਾਮੀ ( Persian: پروین اعتصامی ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ), 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਈਰਾਨੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਕਵੀ ਸੀ।[1][2]
ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋ
ਪਰਵੀਨ ਇਤੇਸਾਮੀ ਦਾ ਜਨਮ 1907 ਵਿੱਚ ਤਬਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ, ਮਿਰਜ਼ਾ ਯੂਸਫ਼ ਇਤੇਸਾਮੀ ਅਸ਼ਟਿਆਨੀ (ਏਤੇਸਾਮ-ਅਲ-ਮੋਲਕ) ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਨਾ ਮਿਰਜ਼ਾ ਇਬਰਾਹਿਮ ਖਾਨ ਮੁਸਤੌਫੀ ਇਤੇਸਾਮ-ਅਲ-ਮੋਲਕ ਸੀ। [3] [4] ਉਸਦਾ ਦਾਦਾ ਮਿਰਜ਼ਾ ਇਬਰਾਹਿਮ ਖਾਨ ਮੁਸਤੌਫੀ ਇਤੇਸਾਮ-ਅਲ-ਮੋਲਕ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਟਿਆਨ ਤੋਂ ਸੀ, ਪਰ ਤਬਰੀਜ਼ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਕਾਜਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਵਿੱਤੀ ਨਿਯੰਤਰਕ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। [4] [5]
E'tesami ਦੇ ਚਾਰ ਭਰਾ ਸਨ, ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ 1973 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਤਹਿਰਾਨ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਰਸਮੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਅਰਬੀ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਫਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਠੋਸ ਸਮਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। [6] 8 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। [6]
ਉਸਨੇ ਤਹਿਰਾਨ ਦੇ ਈਰਾਨ ਬੈਥਲ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 1924 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ [7] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਉਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। [7] ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਲਈ ਉਸਨੇ ਈਰਾਨੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਲੋੜ ਬਾਰੇ ਕਵਿਤਾ, ਏ ਟਵਿਗ ਆਫ਼ ਏ ਵਿਸ਼ (1924) ਲਿਖੀ। [8]
1926 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਨਵੇਂ ਪਹਿਲਵੀ ਦਰਬਾਰ ਦੀ ਰਾਣੀ ਦੀ ਉਸਤਾਦ ਬਣਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਮਿਲਿਆ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। [8]
10 ਜੁਲਾਈ, 1934 ਨੂੰ, ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਫਜ਼ਲੁੱਲਾ ਇਤੇਸਾਮੀ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਕਰਮਾਨਸ਼ਾਹ ਸ਼ਹਿਰ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। [9] ਪਰ ਇਹ ਵਿਆਹ ਸਿਰਫ਼ ਦਸ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਹੀ ਚੱਲਿਆ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੇ ਮਤਭੇਦ ਕਾਰਨ ਉਹ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਉਹ ਤਹਿਰਾਨ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ। [9]
ਉਹ ਕਾਨੂੰਨ-ਏ-ਬਨੋਵਨ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਅਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਿਜਾਬ (ਪਰਦੇ) ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਸ਼ਫ਼-ਏ-ਹਿਜਾਬ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀ ਸੀ। [10]
1936 ਵਿੱਚ, ਇਤੇਸਾਮੀ ਨੂੰ ਰੇਜ਼ਾ ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲਵੀ ਦੁਆਰਾ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਤੀਜਾ-ਡਿਗਰੀ ਇਰਾਨ ਮੈਡਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। [8]
1938-39 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਤਹਿਰਾਨ ਦੀ ਦਾਨੇਸ਼-ਸਰਾਏ-ਏ 'ਆਲੀ, (ਜੋ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਤਰਬੀਅਤ ਮੋਆਲੇਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ) ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
1938 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਟਾਈਫਾਈਡ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। [1] [11] ਉਸਨੂੰ ਕੋਮ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਕੋਲ ਮਾਸੁਮੇਹ ਅਸਥਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪਰਵੀਨ ਈਤੇਸਾਮੀ ਦਾ ਘਰ 19 ਅਕਤੂਬਰ, 2006 ਨੂੰ ਈਰਾਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 Heshmat Moayyad. Parvin Etesami. Encyclopædia Iranica. Retrieved April 4, 2010.
- ↑ C. Kramarae and D. Splender (2000). Routledge International Encyclopedia of Women: Global Women's Issues. Routledge. p. 1273. ISBN 0-415-92091-4.
- ↑ "Persian Language & Literature: Parvin Etesami". Iran Chamber Society. Retrieved 2021-04-09.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ 4.0 4.1 Moayyad, Heshmat (December 15, 1998). "Etesami, Mirza Yusuf Khan Ashtiani, Etesam-al-Molk". iranicaonline.org. Encyclopedia Iranica, Vol. VIII, Fasc. 6. p. 666. Retrieved April 8, 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Khayam Persian Calendar Program". Payvand News. Archived from the original on 2023-04-15. Retrieved 2023-04-15.
- ↑ 6.0 6.1 Bashiri, Iraj (February 2001). "Parvin E'tesami's Life". Bashiri Working Papers on Central Asia and Iran. Retrieved 2021-04-09.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ 7.0 7.1 Moayyad, Heshmat (December 15, 1998). "EʿTEṢĀMĪ, PARVĪN". iranicaonline.org. Encyclopaedia Iranica, Vol. VIII, Fasc. 6. pp. 666–669. Retrieved 2021-04-08.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ 8.0 8.1 8.2 "Persian poet Parvin E'tesami commemorated". Iran Art (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Iran Daily. 2021-03-16. Retrieved 2021-04-09.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ 9.0 9.1 "Parvin Etesami; Shining jewel in Persian literature's history". Mehr News Agency (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2021-03-15. Retrieved 2021-04-10.
- ↑ Hamideh Sedghi, “FEMINIST MOVEMENTS iii. IN THE PAHLAVI PERIOD,” Encyclopaedia Iranica, IX/5, pp. 492-498, available online at http://www.iranicaonline.org/articles/feminist-movements-iii (accessed on 30 December 2012).
- ↑ "Audio version of Parvin Etesami's divan released in Armenian". Tehran Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2016-06-28. Retrieved 2021-04-10.