ਪਾਵਨੀ ਰਾਗ
ਪਾਵਨੀ (ਬੋਲਣ 'ਚ ਪਾਵਨੀ, ਭਾਵ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਵਾਲਾ) ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ (ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕ ਪੈਮਾਨਾ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਹ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀ 72ਵੀਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ 41ਵਾਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕੁੰਭਿਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਨ
ਸੋਧੋ
ਇਹ 7ਵੇਂ ਚੱਕਰ ਰਿਸ਼ੀ ਦਾ 5ਵਾਂ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਯਾਦਗਾਰੀ ਨਾਮ ਰਿਸ਼ੀ-ਮਾਂ ਹੈ। ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੁਰਸੰਗਤੀ ਸ ਰੇ ਗ ਮੀ ਪ ਧੀ ਨੂੰ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਅਰੋਹਣ-ਅਵਰੋਹਣ ਬਣਤਰ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ (ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਵੇਖੋਃ
- ਆਰੋਹਣਃ ਸ ਰੇ1 ਗ1 ਮ2 ਪ ਧ2 ਨੀ3 ਸੰ[a]
- ਅਵਰੋਹਣਃ ਸੰ ਨੀ3 ਧ2 ਪ ਮ2 ਗ1 ਰੇ1 ਸ[b]
ਇਸ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸੁਰ ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਸ਼ਭਮ, ਸ਼ੁੱਧ ਗੰਧਾਰਮ,ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਮਮ, ਚਤੁਰਥੀ ਧੈਵਤਮ ਅਤੇ ਕਾਕਲੀ ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨਾ ਰਾਗ ਹੈ-ਮਤਲਬ ਇਹ ਓਹ ਰਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸੁਰ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਯਮ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਮਾਨਵਤੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਸਕੇਲ ਵਿੱਚ 5ਵਾਂ ਹੈ।
ਫ਼ਿਲਮ ਗੀਤ
ਸੋਧੋ| ਗੀਤ. | ਫ਼ਿਲਮ | ਸੰਗੀਤਕਾਰ | ਗਾਇਕ |
|---|---|---|---|
| ਪਾਰਥਾ ਵਿਜ਼ੀ | ਗੁਨਾ | ਇਲਯਾਰਾਜਾ | ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ |
ਜਨਿਆ ਰਾਗਮ
ਸੋਧੋਚੰਦਰਜਯੋਤੀ ਇੱਕ ਜਨਯ ਰਾਗਮ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਿਆਗਰਾਜ ਨੇ ਕੁਝ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਾਵਨੀ ਦੇ ਜਨਯਾਵਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੂਚੀ ਲਈ ਜਨਯ ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵੇਖੋ।
ਰਾਗਮ ਚੰਦਰਜਯੋਤੀ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ ਗੀਤ
ਸੋਧੋ| ਗੀਤ. | ਫ਼ਿਲਮ | ਸੰਗੀਤਕਾਰ | ਗਾਇਕ |
|---|---|---|---|
| ਨਾਨਮਾਈ ਨਲਗੁਮ | ਏਜ਼ੂਮੈਲਯਾਨ ਮੈਗੀਮਾਈ | ਇਲਯਾਰਾਜਾ | ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ |
- ਸਚਿਦਾਨੰਦਮਯਾ-ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ
- ਕੋਟੇਸ਼ਵਰ ਅਈਅਰ ਦੁਆਰਾ ਅੰਜਾਦੇ
- ਐਮ. ਬਾਲਾਮੁਰਲੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਜਯਾ ਧਨਦਾ ਸਖਾ
ਸਬੰਧਤ ਰਾਗਮ
ਸੋਧੋਇਹ ਭਾਗ ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਵਨੀ ਦੇ ਨੋਟ ਜਦੋਂ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਮੇਲਕਾਰਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ, ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸਡਜਮ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਨੁਸਾਰੀ ਨੋਟ ਆਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਕਦਮ ਹੈ।
ਸੰਭਵਤਾ ਇਹ 6ਰਿਸ਼ੀ ਚੱਕਰ ਰਾਗਾਂ (ਸਲਾਗਮ, ਜਲਾਰਨਵਮ, ਝਾਲਾਵਰਾਲੀ, ਨਵਨੀਤਮ ਅਤੇ ਰਘੂਪਰੀਆ) ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਗ1 ਅਤੇ ਮ2 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 3 ਸੁਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਾਂ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਵਰ ਜੋੜੀ ਵਿੱਚ 3ਸੁਰਾਂ ਦਾ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਉਹਨਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਿਰਫ ਗਲਤ ਸਕੇਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਰਾਗਮ ਪਵਨੀ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ ਗੀਤ
ਸੋਧੋ| ਗੀਤ. | ਫ਼ਿਲਮ | ਸੰਗੀਤਕਾਰ | ਗਾਇਕ | ਗੀਤਕਾਰ |
|---|---|---|---|---|
| ਪਾਰਥਾ ਵਿਜ਼ੀ | ਗੁਨਾ | ਇਲਯਾਰਾਜਾ | ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ | ਵਾਲੀ |
ਨੋਟਸ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ