ਪੌਣਪਾਣੀ

ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ

ਜਲਵਾਯੂ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਜਲ+ਵਾਯੂ ਤੋਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਲ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿਚਲੀ ਨਮੀ,ਵਰਖਣ ਅਤੇ ਜਲਵਾਸ਼ਪ ਆਦਿ ਅਤੇ ਵਾਯੂ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਵਾਯੂਮੰਡਲੀ ਪੌਣਾ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਗਤੀ ਆਦਿ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਲਵਾਯੂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦੀਆਂ ਹਾਲਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਦਾਂ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਲੰਬੇ ਸਮੇ ਦੀਆ ਮੌਸਮੀ ਹਾਲਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਦਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਸਥਾਨ ਤੇ 30-35 ਸਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਸਮੀ ਹਾਲਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਪ੍ਰੰਤੂ ਇਸ ਧਾਰਣਾ ਨੂੰ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਦਾਂ ਕਿਉਕਿ ਇਜ ਅੌਸਤ ਮੌਸਮ ਨਹੀ ਸਗੋਂ ਹੋਰਨਾਂ ਅਸਾਧਾਰਣ ਵਾਯੂਮੰਡਲੀ ਹਾਲਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਦਹਾਰਣ ਵਜੋਂ ਮਿਸੀਸਿਪੀ ਨਦੀ ਘਾਟੀ ਅਤੇ ਕੈਲੇਫੌਰਨੀਆ ਦੇ ਤੱਟਾਂ ਤੇ ਲੱਗਭਗ ਇਕੋ ਜਿਹੀ ਸਲਾਨਾ ਔਸਤ ਵਰਖਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆਂ ਦੇ ਤੱਟਾਂ ਤੇ ਵਰਖਾ ਸਰਦ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿਸੀਸਿਪੀ ਨਦੀ ਘਾਟੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਵਰਖਾ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਾ ਸੂਚੀ

ਜਲਵਾਯੂ ਦੇ ਤੱਤ

ਕਿਸੇ ਖੇਤਰ ਦਾ ਜਲਵਾਯੂ ਕਈ ਤੱਤਾਂ ਉੱਪਰ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

• ਤਾਪਮਾਨ
• ਵਰ੍ਹਣ
  • ਹਿੰਮਪਾਤ
  • ਗੜ੍ਹੇ
  • ਵਰਖਾ
• ਨਮੀ ਜਾਂ ਸਿੱਲ੍ਹ
  • ਨਿਰਪੇਖ ਨਮੀ
  • ਸਾਪੇਖ ਨਮੀ
• ਪੌਣਾਂ
• ਹਵਾ ਦਾ ਦਬਾਅ
• ਧੁੱਪ ਜਾਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗਰਮੀ

ਕਿਸੇ ਸਥਾਨ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਰਕ

• ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ ਜਾਂ ਭੂ-ਮੱਧ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਦੂਰੀ
• ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋ ਉਚਾਈ
• ਸਮੁੰਦਰ ਤੋ ਦੂਰੀ
• ਪ੍ਰਬਤੀ ਢਲਾਣਾਂ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ
• ਸਾਗਰੀ ਧਰਾਵਾਂ
• ਪ੍ਰਚਲਤ ਪੌਣਾ
• ਧਰਾਤਲ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
• ਬੱਦਲ ਅਤੇ ਵਰਖਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
• ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਤੂਫਾਨ

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ

• The Study of Climate on Alien Worlds; Characterizing atmospheres beyond our Solar System is now within our reach Kevin Heng July–August 2012 American Scientist

ਬਾਹਾਰੀ ਕੜੀਆਂ

• Johannes Reumert: "Vahls climatic divisions. An explanation" (Geografisk Tidsskrift, Band 48; 1946)
• The Bjerknes Centre for Climate Research (BCCR – Norway)
• The Earth's climate – Centre national de la recherche scientifique (CNRS – France)
• NOAA Climate Services Portal
• IGBP Climate-change Index
• The Economics of Climate-based Data NOAA Economics
• AgClimate IFAS
• Climate Models and modeling groups
• Climate Prediction Project
• WorldClimate
• ESPERE Climate Encyclopaedia
• Climate index and mode information regarding the Arctic
• A current view of the Bering Sea Ecosystem and Climate
• Climate: Data and charts for world and US locations
• MIL-HDBK-310, Global Climate Data U.S. Department of Defense Data on natural environmental starting points for engineering analyses to derive environmental design criteria
• ClimateDiagrams.com Climate diagrams for over 3 000 weather stations and different climate periods from around the world. Users can create their own diagrams with their own data.
• IPCC Data Distribution Centre Climate data and guidance on its use.
• HistoricalClimatology.com Analysis and reconstructions of past, present and future climates. Updated 2013.